علی ضیائی در گفت‌‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس اظهار داشت: اتصال ترانزیتی ایران به روسیه از جمله مسائل مطرح در فضای حمل و نقل و همچنین سیاست خارجی کشور است، از بدو فروپاشی شوروی اتصال زمینی ایران به روسیه وابسته به گذر از کشورهای تازه متولد شده‌ای مانند جمهوری آذربایجان و ترکمنستان شد، اما وجود این کشورها تاکنون موجب بروز اختلالات متعددی در ترانزیت میان ایران و روسیه شده است به طوری که بخشی از محدودیت تجاری حال حاضر میان دو کشور، ناشی از همین اختلال‌ها است.
وی ادامه داد: نکته قابل توجه آن است که پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی که همسایه شمالی ایران محسوب می شد، شبکه‌های ریلی دو کشور از مرز جلفا به یکدیگر متصل بود، این اتصال بستری جهت انتقال کالاهای وارداتی و صادراتی پرحجم از این مرز به شمار می‌رفت، طوری که گذر سالانه 4 میلیون تن بار از راه‌آهن جلفا برآورد شده است، این اتصال بستری بود تا شبکه ریلی ایران از شرق به کشور ژاپن و از غرب به اروپا اتصال یابد.
این کارشناس اقتصاد حمل و نقل و ترانزیت اضافه کرد: پس از فروپاشی شوروی، با به وجود آمدن کشورهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان و بروز اختلافات آن ها بر سر تملک منطقه قره باغ، دو کشور مذکور راه‌آهن را به روی یکدیگر مسدود کرده و در نتیجه اتصال ریلی ایران-روسیه-اروپا نیز قطع شد.
ضیائی افزود: با توجه با اتفاقات و تحولات اخیر که موقعیت ترانزیتی ایران را بیش از پیش در کانون توجه قرار داده ، لازم است ظرفیت های بالقوه در این حوزه مورد بازبینی مجدد قرار گیرد، از جمله این ظرفیت‌ها راه‌آهن بین الملل جلفا است که حدود 30 سال مسدود مانده است.
وی گفت: جنگ اخیر قره باغ زمینه ساز اتفاقاتی در معادله سیاسی قفقاز جنوبی شد که یکی از آن ها انعقاد توافق صلح قره باغ میان سه کشور ارمنستان، آذربایجان و روسیه بود، در این توافق که در غیبت و بدون مشارکت کشورمان منعقد شد، با وجود تبعات نه چندان مثبت برای ایران، بازگشایی محورهای حمل و نقلی را مورد تصویب و امضای دو طرف درگیر قرار گرفت.
این کارشناس اقتصاد حمل و نقل و ترانزیت افزود: به عقیده کارشناسان این فراز از توافقنامه بیشتر ناظر به گشایش یک کریدور حمل و نقلی برای اتصال سهل الوصول ترکیه به دریای خزر است، اما در عین حال می تواند دریچه فرصتی برای ایران جهت بازگشایی راه‌آهن قدیمی جلفا و راه اندازی کریدور بزرگ ایران-روسیه-اروپا باشد، این راهبرد مستلزم کنار گذاشتن رویکرد منفعلانه دستگاه سیاست خارجی کشور در منطقه قفقاز و عزم جدی برای احصای این فرصتِ بوجود آمده باشد.
ضیائی تصریح کرد: در هفته‌های گذشته وزیر راه و شهرسازی و معاونان وی در سفر به هر دو کشور ارمنستان و آذربایجان، رایزنی‌هایی را در این خصوص داشته‌اند، اما با توجه به سطح معادله و اهمیت آن، نیاز است تا سطوح بالاتری در کشور این پرونده را در دستور کار خود قرار دهند، این پرونده می‌تواند یکی از کارویژه‌های دولت آینده در حوزه سیاست منطقه‌ای باشد.
* ترانزیت ایران رقیب کانال سوئز در صورت بازگشایی راه‌آهن بین المللی جلفا
وی بیان کرد: کریدورهای گذرنده از ایران در دو دسته شمال-جنوب و شرق-غرب طبقه بندی می‌شوند، کریدور شمال-جنوب مختص ارتباط روسیه و کشورهای آسیای میانه به آب های آزاد جنوبی و کشورهای حوزه خلیج فارس بوده و کریدور شرق-غرب آسیا و در راس آن چین را به اروپا متصل می سازد.
این کارشناس اقتصاد حمل و نقل و ترانزیت افزود: تنها محوری که در آن هر دو کریدور یاد شده بر یکدیگر منطبق می شوند، کریدور گذرنده از شمال غرب کشور است، در صورت بازگشایی مجدد راه‌آهن بین المللی جلفا، ترانزیت ایران در قامت رقیبی برای کانال سوئز ظاهر خواهد شد و کشتی‌هایی که از آسیای راهی اروپا می‌شوند می‌توانند به جای عبور از دریای عرب، تنگه باب المندب، دریای سرخ، کانال سوئز و دریای مدیترانه، از بنادر جنوبی ایران وارد خشکی شده و با سرعت به مراتب بیشتری از منطقه قفقاز به روسیه و سپس اروپا برسند، راه آهن جلفا بستر برقراری کریدور شمال-جنوب نیز خواهد بود.
* گشایش راه‌آهن جلفا نیاز کشور به راه آهن رشت-آستارا را مرتفع می‌سازد
ضیائی اظهار کرد: در حال حاضر طرح اصلی اتصال ریلی ایران به روسیه در کشور، احداث راه‌آهن رشت-آستارا است تا شبکه ریلی ایران را از طریق جمهوری آذربایجان به روسیه متصل سازد، ساخت این راه آهن با مسافت حدودا 162 کیلومتری مستلزم بودجه‌ای بالغ بر 800 میلیون دلار است.
وی اظهار داشت: نیاز به چنین اعتبار هنگفتی موجب شده است که تاکنون این خط ریلی ساخته نشده و ترانزیت شمال-جنوب که می تواند رکن مهمی در اقتصاد و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باشد همچنان معطل بماند.
این کارشناس اقتصاد حمل و نقل و ترانزیت تأکید کرد: اتخاذ سیاست منطقه‌ای فعال و گشایش راه‌آهن جلفا راه حلی است که در کنار اتصال ایران به روسیه، اروپا و دریای سیاه، نیاز کشور به راه آهن رشت-آستارا را تا حد زیادی مرتفع می‌سازد.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
