از شایعه تا واقعیت: روز گذشته خبری در برخی رسانه‌ها با لوگوی صدا و سیما و با عنوان «۲۸ هزار بطری واکسن کوبرکت در یک انبار سیستان و بلوچستان کشف شد» انتشار یافت. این خبر همزمان با تلخ بودن، موجب تعجب و تمسخر مخاطبان هم شده بود، چرا که برای واکسن از واحد «بطری» استفاده کرده بود.
البته با بررسی های ساده مشخص شد که چنین اتفاقی اساسا صحت نداشته و اصل خبر مربوط به احتکار این تعداد بطری آب معدنی در استان سیستان و بلوچستان بوده است. اما همین خبر جعلی به‌ظاهر خنده‌دار، بلافاصله در بسیاری از کانال‌ها و گروه‌های شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و بسیاری از هموطنان را نسبت به واکسن ایرانی بدبین کرد.
رییس مرکز اطلاع رسانی ستاد اجرایی فرمان امام نیز در این باره نوشت: باز هم خبرسازی دروغ در رابطه با واکسن برکت! این بار با جعل صفحه خبری در خبرگزاری صدا و سیما در رابطه با احتکار آب معدنی، مدعی احتکار واکسن برکت شده اند. ظاهراً قرار است از این به بعد با این خبرسازی ها و دروغ پردازی ها مواجه باشیم مراقب و هوشیار باشیم!
البته این اولین باری نیست که برخی با سوءاستفاده از لوگوی رسانه های مطرح دست به انتشار اخبار جعلی می‌زنند. اگر تا پیش از این، از جعل لوگوی رسانه‌ها برای انتساب جملات شاذ و عجیب علیه مسئولان و شخصیت‌های مورد اعتماد مردم استفاده می‌کردند، اکنون جعل این لوگوها برای سوءاستفاده از سایر اخبار نیز به‌کار می‌رود. در واقع، این روش برای القای اخبار نادرست به عامه مخاطبان و ایجاد تردید در اخبار واقعی به کار می‌رود و یاس‌آفرینی، نفرت‌پراکنی و ابجاد تفرقه بین مردم از اهداف اصلی آن به شمار می‌رود.
نمونه ای از اخبار جعلی با سوءاستفاده از لوگوی رسانه‌های مطرح
این اتفاق بارها درباره لوگوها و یا جعل قالب سایت خبرگزاری فارس هم رخ داده است. به عنوان مثال درحالی که نشانی سایت خبرگزاری فارس farsnews.ir است برخی با آدرس‌های مشابه و تغییر بعضی حروف آن سعی در خبرسازی جعلی با عنوان خبرگزاری فارس هستند.
در مورد دیگر خروجی‌های خبرگزاری فارس نیز چنین موضوعی وجود دارد. درحالی که اینستاگرام، تلگرام و توییتر خبرگزاری فارس داری تیک آبی است اما تعداد زیادی از صفحات فیک (جعلی) با عنوان و لوگوی خبرگزاری فارس در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کند. این صفحات سعی می‌کنند گرافیک کاملا مشابهی با صفحه اصلی داشته باشند تا با استفاده از اعتبار فارس، به‌راحتی اخبار جعلی خود را منتشر کنند. متاسفانه باید گفت که جعل‌کنندگان این صفحات، در مواردی نیز موفق به انتشار گسترده اخبار جعلی خود با برند فارس شده‌اند و حتی بسیاری از کانال‌های خبری نیز متوجه این سوءاستفاده نشده و نادانسته اقدام به بازنشر این محتواهای ساختگی کرده‌اند.
جعل لوگو و قالب قدیمی سایت خبرگزاری فارس که هر از چندگاهی اخبار شاذی روی خروجی خود قرار می دهد
چه کار کنیم؟
برای آن که به دام چنین اخبار فیک و جعلی نیافتیم بهتر است که اخبار را از مبدا اصلی آن دنبال کنیم. یعنی برای اطمینان از صحت اخبار نقل شده از سایت‌های معتبر، خبر اصلی را از همان سایت رسمی و شبکه های اجتماعی خبرگزاری‌ها دریافت کنیم و به صرف دیدن لوگوی یک خبرگزاری به آن اکتفا نکنیم.
نمونه‌ای ازجعل لوگوی خبرگزاری فارس در تصویر سمت راست (به تفاوت رنگ‌ها و شکل فونت لوگو و فونت S در متن دقت کنید)
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
