خبرگزاری فارس – اردبیل|مهران عقلمند: ارتباط علم با صنعت و عملیاتی کردن دانش تئوری کسب شده به صورت آکادمیک در بخش صنعت یکی از مهمترین موضوعات در بخش علمی و صنعتی کشور بوده و عدم توجه به این موضوع همواره به عنوان چالشی برای توسعه صنعتی در بخشهای مختلف تبدیل شده است و اما یکی از اساتید دانشگاهی اردبیلی با تشکیل یک تیم متخصص موفق به تکمیل این زنجیره مهم شده است.
شاپور جعفرقلینژاد از اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل با روحیهای پر نشاط و امیدوار به آینده، دانش خود را معطوف به کارهای تحقیقاتی و پژوهشی نکرده و در مسیر عملیاتی گام برداشته و از آنجاییکه در رشته مکانیک تحصیل کرده در این راه موفق به ساخت انواع دستگاهها با کاربردهای مختلف شده است.
یکی از این دستگاهها که به تازگی توسط این تیم تولید شده، دستگاه اسپری درایر نام دارد که در تهیه پودر از مایعات که سبب افزایش ارزش افزوده برخی از مایعات و ماندگاری بالای آن میشود، مورد استفاده قرار میگیرد که تیم تحت مدیریت این استاد دانشگاه توانسته با یک عزم و اراده بالا و جدی این دستگاهی که پیش از این اغلب وارداتی بوده را با قابلیت های بسیار متنوعتر و منحصربفرد در داخل کشور به تولید برسانند.
برای اطلاع بیشتر از نحوه عملکرد و کارایی این دستگاه در صنایع مختلف به صحبت با مدیرپروژه ساخت دستگاه اسپری درایر پرداختیم.
فارس: لطفا خودتان برای مخاطبانمان معرفی کنید.
جعفرقلینژاد: بنده عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل و مدیرگروه رشته مکانیک دانشگاه آزاد واحد اردبیل هستم و همچنین مدیرعامل شرکت کاوش انرژی سبلان که از سال ۹۰ فعالیتهای خود در زمینههای آموزشی، پژوهشی، اجرایی را شروع کردهایم و در حال حاضر با طی فرآیندهای لازم، در آستانه ثبت به عنوان شرکت دانش بنیان و همچنین ثبت اختراع هستیم.
فارس: در خصوص نحوه عملکرد و کارایی دستگاه جدیدی که موفق به ساخت آن شدهاید توضیح دهید.
کاربرد بسیار زیاد دستگاه اسپری درایر در صنعت غذایی و دارویی
جعفرقلینژاد: دستگاه کنونی که موفق به تولید آن شدهایم به نام دستگاه اسپری درایر است و اصلیترین کار آن تبدیل مایعات به پودر بوده و در صنعت غذایی و دارویی کاربرد بسیار زیادی دارد این دستگاه جزو دستگاههای وارداتی است که در داخل کشور نیز نمونههای خارجی مونتاژ و ساخته میشود.
حتی برخی از قطعات آن همچون اتمایزر دستگاه که مربوط به قسمتی میشود که مایع هنگام عبور از آن به صورت مه به مخزن اسپری شده و هوای گرم، رطوبت آن را گرفته و مواد جامد موجود در ماده به صورت پودر در قسمت دیگر دستگاه جمعآوری میشود و این قطعه در کشور وجود نداشت که با تلاشهای شبانهروز تیم متخصص موفق به کسب دانش فنی برای ساخت این دستگاه و قطعههای مورد نظر نیز شدیم.
نحوه عملکرد دستگاه بدین شکل است که ابتدا مایع به مخزن اسپری شده و در اثر اسپری، مایع تبدیل به قطرات بسیار ریز میشود و سپس به وسیله اتمایزر دیسک چرخان که یکی از بروزترین تکنولوژیهای اسپری مایعات بوده و در این دستگاه نیز استفاده شده تبدیل به مه میشود.
در واقع اسپری مایعات به این دلیل است که بتوانیم پس از تبدیل شدن مایع به قطرات ریز رطوبت آن را گرفته تا تبدیل به پودر شود و اما بخش دوم این دستگاه که همان درایر به معنای خشک کردن است و برای خشک کردن قطرات و جذب رطوبت آنها استفاده میشود.
نحوه عملکرد آن بدین گونه است که یک هوای گرم وارد مخزن شده و به صورت چرخشی میچرخد و در طی این فرآیند رطوبت تمامی قطرات ریز موجود در داخل مخزن را به خود جذب میکند و سپس هوا وارد سیکلون شده و دوباره دچار چرخش شده و ذرات پودر که سنگینتر هستند رسوب کرده و در نهایت این پودرها از داخل مخزن جمع آوری میشود.
فارس: لطفا در مورد کاربرد این دستگاه بیشتر توضیح دهید و اساسا ضرورت وجود چنین دستگاهی چیست؟
افزایش ماندگاری محصولات و حفظ مواد موثره در تهیه پودر مایعات
جعفرقلینژاد: یکی از راههای افزایش ماندگاری محصولات غذایی و دارویی تبدیل کردن آن به پودر است و از همین رو استفاده از این دستگاه برای تهیه پودر در صنایع غذایی و دارویی بسیار مورد توجه بوده است.
برای مثال همانطور که میدانید در صنعت غذایی یکی از مهمترین فاکتورها حفظ ارزش غذایی و یا حفظ مواد موثره موجود در موادغذایی بوده که یکی از راههای حفظ این مواد موثره تبدیل کردن مواد به پودر و خشک کردن آنها است.
از آنجاییکه استفاده از روشهای سنتی و خشککنهای معمولی به دلیل طولانی بودن فرآیند خشک کردن و تبدیل آن به پودر کارایی لازم را نداشته و حتی در آنالیزهای پس از آن نیز مشخص شده که درصد عمدهای از موادموثره که قصد حفظ آن را داشتیم در استفاده از خشککنهای معمولی از بین رفته است و از این رو اهمیت استفاده از دستگاه اسپری درایر در این صنعت بیش از پیش احساس شد.
در واقع دستگاههای اسپری درایر برای حفظ این مواد موثره ساخته شده و با توجه به آنکه عملیات پودرسازی توسط دستگاه اسپریدرایر در کسری از ثانیه انجام میگیرد، لذا در حفظ موادموثره موجود در مادههای غذایی که تبدیل به پودر میشوند نقش بسیار مهمی را ایفا میکند و به همین دلیل این دستگاهها ارزش بسیار بالایی و کاربرد بسیار زیادی در حوزه صنایع غذایی را داراست.
علاوه بر صنعت غذایی، یکی دیگر از کاربردهای بسیار مهم دستگاههای اسپری درایر در صنعت دارویی بوده و اغلب داروهایی که در حال استفاده آن هستیم با استفاده از این دستگاه اسپریدرایر و یا فریزدرایر تبدیل به پودر میشوند و خوشبختانه ما با توجه به مطالعات و تلاشهای انجام یافته توانستیم به دانش فنی هر دو دستگاه اسپریدرایر و فریزدرایر با ظرفیتهای تولید متفاوت دست یابیم.
کاربرد بالای اسپریدرایر در صنعت سرامیک و تهیه کود شیمیایی
اما در کنار صنعت غذایی و دارویی یکی دیگر از کاربردهای این دستگاه در صنعت سرامیک بوده و برای نمونه دوغابی که دارای مواد سرامیکی است به داخل دستگاه اسپری شده و پس از طی فرآیند موجود تبدیل به پودر میشود و از آن پودر در مصارف بسیاری در صنعت سرامیک استفاده میشود و علاوه بر آن این دستگاه کاربرد بسیاری نیز در صنعت تولید کود شیمایی را داراست.
خوشبختانه دستگاه ساخته شده توسط تیم ما در تستهای خود کاملا سربلند و موفق بوده و در حالیکه سفارش ساخت این دستگاه برای تولید پودر آلوئهورا بود اما با توجه به نوع طراحی آن، یک دستگاه چند منظوره محسوب میشود و در کنار آن تهیه پودر آلوئهورا، در آزمایشهای خود موفق به تهیه پودر دوغ، آب پنیر، شیر، رنگهای طبیعی خوراکی با استفاده از این دستگاه شدیم.
فارس: چه شد که به فکر تولید این دستگاه افتادید و ساخت دستگاه چه مدت طول کشید؟
مراحل ساخت دستگاه خرداد ماه سال جاری به پایان رسید
جعفرقلینژاد: پیش از این یکی از همکاران ما موفق به تولید رنگهای خوراکی طبیعی به صورت مایع شده بود و پس از مطالعات و پیگیریهایی که انجام دادیم متوجه شدیم که کاربرد و صادرات این محصول به صورت پودرهای رنگ طبیعی بسیار پررونق است.
برای نمونه برای تولید رنگ زرد طبیعی از زردچوبه استفاده میشد که عصاره آن کورکومین نام دارد و این عصاره به دلیل خاصیت آنتی باکتریال و آنتی بایرال خود کاربرد بسیار زیادی در صنعت داروسازی دارد و همین امر سبب شد به این فکر بیافتیم که پودر این رنگ مایعهای طبیعی را بسازیم.
بنابراین مطالعات ساخت دستگاهی برای تولید این پودر را شروع کردم و سپس شرکت را به عنوان واحد فناور در مرکز رشد و سرای نوآوری دانشگاه آزاد مستقر کردیم و در نهایت پس از اتمام مطالعات اولیه که در حدود یکسال طول کشید.
استارت ساخت، طراحی و شبیهسازی کامپیوتری دستگاه اسپری درایر را با تشکیل یک تیم ۹ نفره از بهمن ماه سال ۹۹ شروع کردیم و از اسفند ماه نیز وارد فاز عملیاتی ساخت دستگاه شدیم و در نهایت در اواخر خرداد ماه دستگاه به مرحله پایانی رسید.
فارس: در بخشی از صحبتهای خود گفتید که این دستگاه را برای تولید آلوئهورا سفارش گرفتید، یعنی اولین دستگاهی که ساختید را به فروش رساندید؟
جعفرقلینژاد: بله، از آنجائیکه ما سرمایه در گردش مورد نیاز برای تولید این دستگاه را نداشتیم و برای ساخت دستگاه نیازمند منابع مالی بودیم به دنبال سرمایهگذار برای ساخت دستگاه گشتیم و در نهایت موفق به دریافت یک سفارش جهت ساخت دستگاهی برای تهیه پودر آلوئهورا شدیم.
از همین رو پس از اتمام مراحل ساخت، دستگاه تحویل سفارشدهنده شد و با توجه به اینکه برای اولین بار بود وارد فاز عملیاتی شده و تصمیم به ساخت این دستگاه گرفته بودیم کاری بسیار سنگین و استرسآور بود که خوشبختانه با تلاش همکاران توانستیم سربلند از آن بیرون آییم.
فارس: از جمله ویژگیهای دستگاه تولیدی شما چیست و آیا توان رقابت با نمونههای مشابه خارجی را داراست؟
کاهش ارتفاع مخزن دستگاه از نوآوریهای تولید ما بوده است
جعفرقلینژاد: یکی از قابلیتهای منحصربفرد این دستگاه که نشانگر نوآوری در آن بوده سرعت چرخشی این دستگاه است که به ۲۴ هزار دور در دقیقه میرسد و علاوه بر آن یکیدیگر از ویژگیهای این دستگاه استفاده از هیتر برقی در آن بوده و باتوجه به نوع و عملکرد دستگاه برای استفاده از این قابیلت با چالشهایی مواجه بودیم که با یک کار تیمی، علمی و تخصصی به آن غلبه کردیم و با این ویژگی میتوانیم هوا را با المنتهای برقی تعبیه شده در آن گرم کنیم.
از دیگر ویژگیهای این دستگاه می توان به طراحی قسمت ورود هوا به مخزن اشاره کرد و این قسمت به گونهای طراحی شده که به سبب نحوه چرخش هوا بالاترین راندمان خشک کردن را در این قسمت شاهد هستیم.
اما یکیدیگر از مهمترین نوآوریهای این دستگاه کاهش ارتفاع مخزن بوده به طوریکه در حال حاضر دستگاههای مرسوم و موجود در بازار برای اسپری درایرها، مخزنهایی با ارتفاع ۱۰ الی ۱۴ متر ساخته میشود و ما توانسیتم با حدود ۴ و نیم متر ارتفاع به خواستههای خود برسیم.
از این رو صرفهجویی که در استفاده ورق استیل انجام میگیرد واقعا چشمگیر بوده و همین امر در کاهش هزینه تمام شده تولید این دستگاه بسیار موثر بوده که با یک کار مهندسی، طراحی و شبیهسازی سیستم توانستیم به این مهم دست یابیم.
فارس: در آینده چه برنامههایی برای تولید این دستگاه و یا سایر دستگاهها دارید؟
کاهش هزینههای تولید این دستگاه به یک سوم قیمت مشابه خارجی
جعفرقلینژاد: با توجه به آنکه قیمت تمام شده دستگاه تولیدی توسط ما به یک سوم قیمت مشابه خارجی میرسد لذا این محصول ضمن کاهش هزینههای تولید برای مصارف مختلف، زمینه صادرات بسیار بالایی را داراست از این رو تولید و صادرات این محصول در برنامههای آتی ما قرار دارد.
در کنار آن استانداردسازی این محصول و تبدیل گرید آن از غذایی به دارویی و همچنین ساخت دستگاههای فریزدرایر از دیگر برنامههای ما در آینده است و در کنار آن از آنجاییکه شرکت ما موفق به دست یافتن به دانش فنی مورد نیاز برای ساخت چنین دستگاههایی شده، ساخت انواع دستگاههای حوزه غذایی و دارویی به ویژه دستگاههای خشککن مثلا خشککن خلا و تجهیزات پیشرفته که وارداتی است در دستور کارمان قرار دارد.
فارس: از صادراتی بودن محصول تولیدیتان صحبت کردید، آیا اقدامات لازم برای صادرات این دستگاه و دریافت سفارش از خارج از کشور را انجام دادهاید؟
پروسه اداری دریافت پروانه بهرهبرداری و سایر مراحل بسیار طولانی است
جعفرقلینژاد: بله، ما تا به امروز در کنار فعالیتهای عملیاتی و تحقیقاتی خود، در معرفی محصولات خود به خارج از کشور و مشتریان خارجی نیز اقداماتی کردهایم و به نوعی که میتوان گفت با تلاشهای انجام یافته راه صادرات محصولات تولیدی خود به سایر کشورها را باز کردهایم و در معرفی دستگاههای خود به خارج از کشور و برقراری ارتباط لازم با مشتریان خارجی موفق بودهایم.
اما برای صادرات این تولیدات نیازمند یک برند هستیم که در این حوزه با مشکلات بسیاری مواجهیم و متاسفانه روند ادارای ایجاد یک کسب و کار در کشور ما بسیار سخت بوده و در حقیقت موانع عمده صادراتی ما داخلی است چرا که دریافت کارت بازرگانی، دریافت پروانه بهرهبرداری و استاندارد و ... دارای یک روندی طولانی مدت و فرسایشی است.
فارس: آیا در آینده قصد تولید انبوه این دستگاه را دارید؟
تولید انبوه دستگاه در برنامههای آتی ما قرار دارد
جعفرقلینژاد: بله تولید انبوه دستگاه اسپریدرایر جزو یکی از برنامههای اصلی ما قرار دارد و اما از آنجاییکه محیط دانشگاهی و ارتفاع کم سولههای کارگاهی موجود در دانشگاه جوابگوی کار ما نیست به دنبال خرید زمینی از شهرک صنعتی اردبیل بودیم.
پیگیریهایی که برای تامین زمین برای احداث محلی برای تولید این دستگاه از شهرک صنعتی شماره ۱ و ۲ اردبیل انجام دادیم همواره به در بسته خوردیم و در حال حاضر زمینی برای خرید و احداث واحدتولیدی در این دو شهرک وجود ندارد.
با توجه به آنکه قیمت تمام شده دستگاههای تولیدی ما به نسبت دستگاههای وارداتی و مونتاژ شده از چین و اروپا بسیار پایینتر است لذا زمینه فعالیت بسیار بالایی دارد و طبق برآوردی که انجام دادیم با احداث یک واحد تولیدی برای ساخت این دستگاه زمینه اشتغال حداقل ۱۰۰ نفر به صورت مستقیم فراهم میشود و از این رو در صورت رفع مشکلات موجود حتما به فکر تولید انبوه این دستگاه خواهیم بود.
فارس: حتما در ساخت این دستگاه با مشکلات و چالشهایی روبرو بودید در مورد این چالش و نحوه رفع آنها برایمان بگویید؟
جعفرقلینژاد: با توجه به نوع فعالیت ما برخی از کارها همچون عملیات جوشکاری و ... را برونسپاری میکردیم که متاسفانه به دلیل سنتی و غیرعلمی بودن کارها نقشههایی که برای میخواستیم به درستی اجرا نمیشد و لذا برای حل نواقص و رفع مشکلات آن بسیار تلاش کردیم.
در کنار آن یکیدیگر از چالشهای بزرگ ما عدم امکان دریافت پروانه بهرهبرداری است چون فعالیت ما در فضای دانشگاهی بوده و از اینرو در دریافت پروانه بهرهبرداری با مشکل مواجه هستیم و علاوه بر آن یکیدیگر از چالشها و مشکلات ما روند بسیار طولانی و تبعیض آمیز در ثبت اختراع و همچنین ثبت شرکت به عنوان یک شرکت دانش بنیان بوده که سبب بروز مشکلات زیادی برای ادامه کار برای ما شده است.
در نهایت تامین سرمایه در گردش برای ساخت این دستگاهها نیز یکیدیگر از مشکلات اصلی ما بوده و البته برای حل آن به دنبال سرمایهگذار هستیم و یا به صورت سفارشی کارها را پیش میبریم و این امر ضمن طولانی کردن روند کار، استرس بالای خود را دارد و در حال حاضر نیز منتظر سفارش برای ساخت دستگاه فریزدرایر هستیم.
فارس: چه انتظاری از مسؤولان دارید؟
در مقابل فعالیتهایمان سنگاندازی نشود
جعفرقلینژاد: پاسخ این سوالتان را فقط در یک جمله میگویم آن هم این که ما به هیچ حمایتی از سوی مسؤولان نیاز نداریم و تنها انتظارمان این است که در مقابل فعالیتهای ما مانعتراشی و سنگاندازی انجام نگیرد.
به گزارش خبرگزاری فارس، یکیدیگر از نکات مهم در خصوص ساخت و تولید این دستگاه و سایر فعالیتهای علمی در دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل حمایتهای این دانشگاه از طرحها و پژوهشهای علمی و بسترسازی برای فعالیت چنین شرکتهایی است که در این خصوص گفتوگویی با اسحاق رسولی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل داشتیم.
توسعه صنایع غذایی و تبدیلی از محورهای اصلی مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اردبیل است
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل با اشاره به خلاءهای موجود در استان اردبیل در حوزه صنایع تبدیلی و غذایی بیان کرد: با توجه به نیاز استان به صنایع تبدیلی و غذایی، اغلب فعالیتهای علمی خود را به پروژههایی در خصوص صنایع غذایی و تبدیلی اختصاص داده و این حوزه را جزو محورهای اصلی فعالیت مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل قرار دادهایم.
وی افزود: در این راستا طرحهای متنوعی همچون انواع دستگاههای خشککن میوه و فرآوری محصولات غذایی در مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه انجام یافته که یکی از فعالیتهای موفق در این حوزه ساخت دستگاه اسپریدرایر بوده است.
رسولی با اشاره به حمایتهای دانشگاه از واحدهای فناور بیان کرد: در حال حاضر مرکز رشد مشترکی با پارک علم و فناوری استان اردبیل در دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل مستقر کردهایم و واحدهای فناوری که در این مرکز رشد مشترک اقدام به فعالیت بکنند میتوانند از حمایتهای دانشگاه آزاد و همچنین پارک علم و فناوری استان بهرهمند شوند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل ادامه داد: یکی از مزایای این مرکز رشد استفاده از آزمایشگاههای دانشگاه آزاد برای فعالیتهای علمی واحدهای فناور بوده و علاوه برآن در این مرکز اقدام به شبکهسازی کردهایم و واحدهای فناور با حضور در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی میتوانند از مزیتهای این شبکه نیز بهرهمند شوند.
ایجاد یک اکوسیستم کارآفرینی و فناوری در دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل
رسولی ادامه داد: واحدهای فناور با حضور در این مرکز رشد میتوانند نیازهای تحقیق و توسعه خود را با توجه به زنجیره علمی ایجاد شده در بین رشتهها تکمیل کنند و براحتی در فعالیت علمی خود از متخصصین این حوزه در رشتههای مختلف بهرهمند شوند.
وی گفت: مجموع این مزایا سبب ایجاد یک اکوسیستم کارآفرینی و فناوری شده که یک مزیت بزرگ برای فعالیت علمی و فناورانه است و سمت و سوی ما تبدیل این واحدهای فناور به شرکتهای دانشبنیان و رسیدن به مرحله تولید بوده و در صورت نیاز این واحدهای فناور میتوانند از حمایتهای صندوق شکوفایی و فناوری دانشگاه نیز بهرهمند شوند.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، فعالیتهای علمی در این سطح که منجر به تولید و ساخت دستگاههای حتی وارداتی نیز میشود نشانگر توان بالای علمی و تخصصی در داخل کشور بوده و لذا با حمایتهای عملی و بدون نگاههای تنگنظرانه از چنین فعالیتهایی میتواند راهگشای بسیاری از مشکلات کنونی جامعه باشد.
انتهای پیام/۳۴۶۳/ی