آثار مشهور جهان هنگام ساخت چه شکلی بودند/ از کلوسئوم تا طاق کسری + تصاویر

خبرگزاری فارس ـ گروه هنر: صفحه‌ای در اینستاگرام وجود دارد که متعلق به یک کاربر پرتغالی است. او در این صفحه، نماهایی از بناهای مشهور جهان را به اشتراک می‌گذارد که بیانگر تصویر فعلی و شکل قدیمی آن است.

به عنوان نمونه، کولوسئوم (تماشاخانه فلاویان) در امپراتوری روم احتمالاً این شکلی بوده است:

جالب اینکه در آن عصر، اغلب مردم در آپارتمان‌های رومی دو ـ سه طبقه زندگی می‌کردند که insulae نامیده می‌شد و فقط ثروتمندان توان زندگی در domus (عمارت) را داشتند.

کولوسئوم ﻣﺤﻞ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ جشن‌های صد روزه بود و ﺣﻴﻮﺍﻧﺎﺕ ﺩﺭﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺑﺮﺩﮔﺎﻥ ﻭ ﮔﻼﺩﻳﺎﺗﻮﺭﻫﺎ ﻣﻰ‌ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﮔﻼﺩﻳاﺗﻮﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻦ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ می‌کردند. 

در نقاشی «شست برگشته» ژان لئون ژروم که در سال ۱۸۵۹ میلادی خلق شده، گلادیاتوری شکست‌خورده به مردم برای بالا نگه داشتن انگشت شست التماس می‌کند تا زنده بماند

معبد ابوسمبل در مصر

معبد پوزیدون در یونان

یکی دیگر از بناهایی که این صفحه به‌صورت رایانه‌ای بازسازی کرده، «طاق کسری» در عراق است. بنایی که در زمان پادشاهی در تیسفون در عراق کنونی ساخته شد.

«ایوان مدائن» یا «طاق کسری» از دو واه تشکیل شده است. از آنجا که واژه «طاق» معرب تاک پهلوی است، بنابراین نگارش «تاق» نادرست است.

اعراب به پادشاهان ایران «کسری» می‌گفتند که معرّب «هوسُرو» (هو=نیک و سُرو=سروده) یا همان «خسرو» در زبان فارسی است. دو خسرو در سلسله ساسانیان به پادشاهی رسیدند؛ خسرو یکم (انوشیروان) و خسرو دوم (خسرو پرویز). تاریخ‌نویسان در اینکه ایوان مدائن در هنگام کدام خسرو ساخته شده است، نظر یکسانی ندارند. اما به دلیل اینکه به دستور خسرو ساخته شده، به ایوان خسرو هم مشهور است.

موقعیت مکانی طاق کسری در عراق

«مدائن» جمع مدینه به معنی شهرهاست. مدائن دربردارنده چند شهر بر کرانه‌های دجله («تیگرَه» در پارسی باستان) است. 

نقاشی طاق کسری پیش از وقوع سیل، اثر کاپیتان هارت

طاق کسری پیش از سیل (نقاشی اوژن فلاندن و پاسکال کست)

قدیمی‌ترین عکس از طاق کسری، سال ۱۲۶۳ شمسی

یکی از کهن‌ترین عکس‌ها از طاق کسری را «ژان دیولافوا» در سال ۱۲۶۳ شمسی گرفت؛‌ درست پیش از سیلاب ۱۲۶۷ شمسی که یک شانه ایوان را از میان برد. یعنی همان سالی که سفر ناصرالدین شاه به فرنگ بود.

طاق کسری، سال ۱۲۸۸ شمسی، مأخذ: دانشگاه سوآس لندن

طاق کسری، مشهورترین بنای بازمانده از دوران ساسانی است که در ۴۰ کیلومتری جنوب بغداد، در ساحل شرقی رود دجله قرار دارد. این بنا سال ۵۵۰ میلادی از آجر و گچ ساخته شده است و ۳۰ متر بلندی دارد.

طاق کسری، سال ۱۳۱۱ شمسی، مأخذ: کتابخانه کنگره ایالات متحده

باستان‌شناسان آلمانی در کاوش‌های سال‌های ۳۲-۱۹۳۱ میلادی در تیسفون، گچبری‌هایی یافتند که اکنون در موزه متروپُلیتن نیویورک نگهداری می‌شوند. یکی از این آثار الهامبخش محسن وزیری مقدم برای طراحی نشان دانشگاه تهران بود.

در این نشان، دو بال در وسط نقش طراحی شده که نشان از اوج گرفتن و پرورش ذهنی دانشجویان دانشگاه دارد. دو بال به خط پهلوی به معنای فزونی در این اثر نگارش شده است. چند سال بعد و ۱۳۵۰ شمسی، زنده‌یاد مرتضی ممیز این نشان را اصلاح و ساده‌تر کرد.

لوگوی دانشگاه تهران، مُلهم از گچبری تیسفون

آرایه برجسته سیمرغ، یافته‌شده در کاوش‌های باستان‌شناسی در طاق کسری، مأخذ: موزه متروپُلیتن نیویورک

موزه ایران باستان که بیش از ۸ دهه قبل توسط آندره گدار (معمار فرانسوی) با الهام از طاق کسری طراحی شد

طاق کسری، ۱۹۷۶ میلادی

به گزارش فارس، دی‌ماه سال گذشته همزمان با آغاز سال ۲۰۲۱ میلادی بود که بخشی از بخشی از «طاق کسری» در منطقه المدائن بغداد فرو ریخت. پس از ۴ ماه از این اتفاق، محوطه این بنا پاکسازی شد.

اخیراً هم اعلام شد گروهی از دانشگاه پنسیلوانیا در حال مرمت طاق‌کسری هستند.

انتهای پیام/