رسومات عید قربان در کردستان/از مراسمات مولودی‌خوانی تا قربانی‌کردن دام سبک و سنگین

به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، صدای موذنین با بانگ تکبیر نوید عید قربان می‌دهند که همزمان با روز نهم ذی‌الحجه از مناره‌ مساجد محلات کردستان طنین‌انداز می‌شود و به این ترتیب مردم متدین این خطه خود را برای انجام مراسمات این روز فرخند آماده می‌کنند.

روز دهم ماه قمری ذی‌الحجه، مصادف با عید قربان از گرامی‌ترین عیدهای مسلمانان است عید قربان به عنوان یکی مهم‌ترین اعیاد مسلمانان در بسیاری از کشورهای اسلامی مورد توجه بوده و  مسلمانان در این روز پس از انجام عبادات و نماز عید، به دید و بازدید و جشن و سرور می‌پردازند.

قربانی کردن در این عید بر همه واجب نیست و تنها بر زائران کعبه در مراسم حج واجب است، اما بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان در این روز، گوسفند، گاو و یا شتر قربانی کرده و گوشت آن را بین مستمندان تقسیم می‌کنند.

با توجه به اینکه حج، یکی از عبادت‌های بسیار مهم در دین مبین اسلام است، توانایی به انجام رساندن آن نیز برای هر مسلمانی بسیار شادی‌آور است، از این رو مسلمانان روز بعد از انجام وظایف‏ سنگین حج، را به عنوان جایزه الهی عید می‌‌گیرند.

قربانی کردن و توزیع گوشت قربانی در میان افراد نیازمند و همسایه‌های دور و نزدیک نخستین آئینی است، که در عید سعید قربان در شهرها و روستاهای کردستان خود را نشان می‌دهد.

هر خانواده‌ای بنا به توانایی خود قربانی می‌کند و گوشت آن را در میان همسایه‌ها، فامیل و افراد محروم و بی‌بضاعت جامعه تقسیم می‌کند.

از دیدگاه مردم استان کردستان خوردن گوشت قربانی برکت دارد و حتی خود صاحب قربانی نیز برای اینکه از این برکت بی‌نصیب نماند به اندازه سهم یک همسایه از گوشت قربانی بهره‌مند می‌شود.

در برخی از موارد مردم این استان بر این عقیده‌اند اگر صاحب قربانی نظر داشته باشد، باید تمام گوشت قربانی را در میان مردم تقسیم کند و خود نمی‌تواند از آن بهره‌مند شود.

دف نوازی و خواندن مولودنامه و قصیده بردیه از دیگر سنت‌هایی است که عید مبارک قربان در شهرهای مختلف استان کردستان برگزار می شود که متاسفانه طی یکی دو سال اخیر به واسطه شیوع کرونا ویروس تا حدود زیادی کم‌رنگ شده است.

بعد از اقامه نماز، روبوسی و حلالیت طلبیدن مردم حاضر در مسجد با ماموستا یا همان روحانی محل همراه می‌شوند و با خانواده‌های که بستگانشان را از عید گذشته تا این عید از دست داده‌اند دیدار و با آنان اظهار همدردی می‌کنند.

دیدار با افراد مریض و افتاده در بستر بیماری از دیگر برنامه‌هایی است که در روز عید قربان در محلات قدیمی شهرهای کردستان و در روستاها به چشم می‌خورد موضوعی که اگرچه شرایط کرونایی اجازه نمی‌دهد اما مردم به انواع مختلف آن را حفظ کرده و انجام می‌دهد.

حضور در خانه بزرگ خاندان و خوردن نهار عید که معمولا آب گوشت و یا قورمه سبزی با گوشت قربانی است از دیگر آئین‌ها و سنت‌های است که در گذشته نه چندان دور در شهرها و روستاهای کردستان رنگ و بوی دیگری به عید قربان می‌داد.

بردن عیدی برای نوعروسان از سوی خانواده داماد و یا خانواده عروس از دیگر سنت‌های عید قربان در کردستان است که امروزه در بسیاری از مناطق این استان هنوز پابرجا و اجرا می‌شود.

در گذشته نه چندان دور دید و بازدید با بزرگترهای خاندان و فامیل به جای تلفن کردن و ارسال پیامک، بازار دیده‌بوسی و حلالیت طلبیدن در میان مردم گرم بود و بزرگترهای فامیل در این روز میزبان کوچک‌ترها بودند.

حکم قربانی در عید قربان 

ماموستا فایق رستمی امام جمعه سنندج می‌گوید: اگرچه ۲ سال است که شرایط کرونایی موانعی را برای حضور حجاج در ایجاد کرده است، اما عید قربان فرصتی برای حفظ و گسترش انسجام، اتحاد و محبت بین جامعه اسلامی است.

وی تصریح کرد: توجه مردم و توانمندان به امر حسنه قربانی در این روز مبارک ضروری است چراکه قربانی کردن سنت الهی در دین اسلام است تا جایکه حاکم اسلامی می‌تواند از بیت‌المال برای افراد ضعیف و ناتوان، اقدام به قربانی کنند.

وی با بیان اینکه قربانی کردن موجب رضای پروردگار و تقرب به بارگاه احدیت می‌شود، افزود: البته از مردم باایمان و مسلمان کردستان انتظار داریم با توجه به شیوع ویروس جهش یافته گرفته امسال هم مانند سال قبل برای حفظ سلامتی دیگر شهروندان، از دیدوبازدید و برگزاری مراسم‌ها و دورهمی‌ها خودداری کنند.

توزیع برنامه‌ریزی‌ شده و هدفمند گوشت قربانی در بین نیازمندان جامعه به ویژه در شرایط اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است کمیته امداد هرساله همزمان با این ایام با ورود به این حوزه زمینه را برای مدیریت این کار فراهم می‌سازد.

آمادگی کمیته امداد برای دریافت نذورات و قربانی خیرین

سیدعلی موسوی‌جم مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) کردستان از آمادگی این نهاد برای دریافت نذورات و قربانی خیران و توزیع آن در بین نیازمندان خبر داد و گفت: تمهیدات مختلفی در این راستا اندیشیده شده است که شناسایی ۱۰۰ روستای بزرگ استان یکی از این اقدامات است.

وی خاطرنشان کرد: در هر شهرستان ۱۰ روستای بزرگ که هر ساله بیشترین قربانی را دارند شناسایی شده و کارکنان این نهاد با حضور در این روستاها قربانی و نذورات خیران را در بین نیازمندان و مددجویان زیرپوشش در آن مناطق توزیع می‌کنند.

 مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) کردستان تصریح کرد: برای این کار نیروی انسانی و امکانات لازم پیش بینی شده و خیرانی که می‌خواهند نذورات آنها در اسرع وقت و بهترین شکل به دست نیازمندان برسد می‌توانند از طریق این نهاد اقدام کنند.

نظارت ۶۰ تیم دامپزشکی کردستان در عید قربان بر ذبح دام 

مجتبی ورمقانی مدیرکل دامپزشکی کردستان هم در این باره اظهار کرد: ۸۰ کارشناس و بازرس دامپزشکی در قالب ۶۰ تیم سیار و ثابت مستقر در ادارات دامپزشکی و کشتارگاه‌های دام استان، همزمان با عید قربان خدمات بهداشتی ارائه می‌دهند.

وی افزود: اداره کل دامپزشکی استان کردستان همچون سال‌های گذشته، در تامین بهداشت عمومی جامعه و در راستای عمل به وظایف و مسوولیت‌های خود در رابطه با نظارت بر بهداشت فرآورده‌های خام دامی، آمادگی دارد در روز عید قربان، نسبت به بازرسی بهداشتی از دام‌های قربانی و لاشه‌های آنها با رعایت پروتکل های بهداشتی اقدام کند.

وی از مردم استان خواست به منظور حفظ سلامت مصرف کنندگان گوشت‌های قربانی و جلوگیری از اشاعه بیماری‌های مختلف مشترک بین انسان و دام از خدمات بازرسی بهداشتی ویژه عید سعید قربان بازرسان این اداره بهره گیرند.

مدیرکل دامپزشکی کردستان در زمینه بالا بردن سطح بهداشت گوشت دام‌های قربانی و حفظ سلامت مصرف کنندگان و به حداقل رساندن مخاطرات بهداشتی ناشی از بیماری کووید ۱۹ توصیه‌هایی داشت.

ورمقانی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه به دلیل رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، ایجاد جایگاه‌های موقت عرضه دام در سطح شهرستان‌های استان از نظر بهداشتی مخاطره آمیز است، توصیه می شود، دام قربانی از طریق قصابی ها و مراکز مجاز سفارش و در کشتارگاه های دام کشتار شود.

به گفته وی، تمام دام‌ها باید قبل از ذبح، معاینه و تایید دامپزشکی داشته باشند و مصرف گوشت دام‌های قربانی که مورد بازرسی قرار نگرفته‌اند به هیچ وجه توصیه نمی‌شود چرا که احتمال انتقال بیماری‌های مشترک بین انسان و دام را به همراه دارد.

مدیرکل دامپزشکی کردستان عنوان کرد: از مردم می‌خواهیم که تا حد امکان از ذبح دام قربانی در منازل خودداری کنند و دام ها برای ذبح به کشتارگاه ارجاع داده شوند.

وی با بیان اینکه لاشه دام باید ۲۴ ساعت در یخچال نگهداری و سپس مصرف شود، عنوان کرد:‌ با توجه به اینکه همه ساله بخش قابل توجهی از مردم تمایل به تهیه و ذبح دام و اهدای نذورات قربانی به مراکز تحت پوشش بهزیستی، کمیته امداد و برخی اماکن مذهبی را دارند توصیه می‌شود دریافت نذورات به صورت وجه نقد و یا لاشه قربانی کشتار شده در کشتارگاه باشد.

وی اضافه کرد: هماهنگی‌های لازم انجام گرفته تا تمام خدمات در کشتارگاه‌های دام شامل ذبح، نگهداری و حمل و نقل لاشه‌ها رایگان باشد و پوست و چرم دام قربانی توسط کشتارگاه از صاحب دام خریداری می‌شود. 

استقبال مردم کردستان از خرید دام برای قربانی

سری هم به چند محله عرضه دام می‌زنیم، آقا محمد از فروشندگان می‌گوید: هر ساله در این ایام شاهد استقبال خوب مردم از خرید دام برای قربانی کردن هستیم.

وی تصریح کرد: البته طی یکی دو سال اخیر شیوع کرونا ویروس موجب شده مردم قربانی‌های خود را به سمت و سوی دیگری سوق دهند حتی شاهد برخی پویش‌های مردمی در این زمینه هستیم.

وی افزود:‌ قیمت دام نسبت به گذشته تغییر پیدا کرده و با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه مردم نسبت به گذشته کمتر به موضوع قربانی کردن ورود پیدا می‌کنند اما خیرینی هم در استان داریم که سال‌های سال است این سنت حسنه را حفظ و با خرید دام و قربانی آن زمینه کمک به افراد نیازمند را در این روز عید فراهم می‌سازند.

انتهای پیام/2330/71