به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، مدتی است که بیش از گذشته شاهد آتشسوزیهای فصلی هستیم اما کمتر به این نکته توجه میشود که انفال الهی که در اثر این آتشسوزیهای عمدی یا غیرعمدی تخریب میشوند، ارزشمندترین هدیه طبیعت به انسانها هستند.
تخریب منابع خاک که تجدید آنها سالیان متمادی و چند دهه به طول میانجامد و از عناصر سخت تجدیدپذیر هستند همچنین آسیب به گونههای گیاهی و جانوری، از مخاطراتی بدیهی است که این آتشسوزیها به دنبال دارد.
طبیعی است که بخشی از این تخریبها قابل پیشگیری است پس باید به این نکته توجه کرد که محیط زیست و زادبوم ما که عرصه حیاتبخش زندگی انسانها به شمار می رود، علاوه بر نشاطبخشی در زمان حال، امانتی است که باید به نسل های آینده واگذار شود بنابراین حفاظت از آن وظیفه عمومی و تکلیفی است که بر عهده همه اقشار مردمی است.
افزایش دما و فصل گرما یکی از عوامل بروز این فاجعه زیست محیطی به شمار میرود که نقاط متراکمتر به لحاظ وجود پوشش گیاهی را بیش از سایر مناطق در معرض آسیب هستند.
بیاحتیاطی افراد که منجر به آتش سوزی عمدی یا غیرعمدی می شود نیز گوشه دیگری از عوامل تخریب خاک و عرصه محیط زیست می باشند.
شیوههای سادهای همچون جمعآوری زباله به ویژه مواد پلاستیکی و بازیافت پس از تفریح و تفرج در طبیعت بکر، خودداری از روشن کردن آتش یا مطمئن شدن از خاموش کردن آتش برافروخته نیز از دیگر عواملی است که افراد میتوانند با انجام آن از فاجعهای زیستمحیطی جلوگیری کنند.
تشکیل کمپینهای محیط زیستی و گروههای مردمی برای جمع آوری مواد بازیافتی در طبیعت که در برخی از نقاط استان فارس به صورت پراکنده وجود دارد نیز از دیگر راههای کنترل آتشسوزی است.
به ویژه نقاطی که در نزدیکی مراتع و محل انباشتن علوفهها قرار دارد، رعایت این نکات ضرورتی جدی است. آتشسوزی در هر نقطه از فارس یا کشور، قلب طبیعت جریحهدار میشود و تسکین دامنه دردهایش تا مدتها به طول میانجامد.
بازه زمانی آتشسوزی در طبیعت افزایش یافته است
مدیرکل حفاظت از محیط زیست فارس با اشاره به تاثیر تراکم گیاهی در آتشسوزی به خبرنگار فارس گفت: طی سالیان اخیر، حریق در جنگل های زاگرس به معضل بزرگی تبدیل شده است و در اثر بارندگی های مطلوب سالهای ۹۷ و ۹۸ پوشش گیاهی مناسبی سطح زاگرس را پوشاند که شرایط برای ایجاد حریق مهیا شد.
حمید ظهرابی ادامه داد: تغییر فصل بارندگی ها نیز باعث افزایش تعداد و بازه وقوع حریق گردیده است به نحوی که در سال ۹۹ تا آبان ماه، مواردی از حریق در جنگل ها و مراتع مشاهده شد و در سال جاری نیر به دلیل عدم بارندگی و خشکی شدید محیط، گزارشات حریق از ابتدای فروردین دریافت شده که موضوع ذکر شده نمایانگر این است که زاگرس در هشت ماه از سال درگیر حریق است در حالی که طی سالهای گذشته، به طور معمول از خرداد تا شهریور در بازه زمانی چهار ماهه، آتشسوزی ایجاد میشد.
وی بیان کرد: افزایش علوفه در مراتع و افزایش بازه زمانی درگیری زاگرس با حریق، باعث ورود خسارات زیادی به این جنگلها و مراتع شده است و جان تعداد زیادی از دوستداران محیط زیست کشور را به مخاطره انداخته همچنین هزینه هایی هم به متولیان تحمیل نموده است.
مدیرکل محیط زیست فارس، وقوع حریق در جنگلها و مراتع را از عوامل اصلی تهدید تنوع زیستی برشمرد و افزود: حریق باعث از بین رفتن جمعیتهای حیات وحش و تغییر ارگانیسم های خاک می شود همچنین باعث از بین رفتن درختان، گیاهان مرتعی و نقصان در زادآوری گیاهان می شود.
حریق، تشدید فرسایش خاک و آسیب منابع آب را به دنبال دارد
ظهرابی بیان کرد: حریق باعث تشدید فرسایش خاک، ایجاد رواناب و موجب تشدید سیلاب ها و آسیب به منابع آب در دسترس گردیده و در مجموع حریق در جنگلها و مراتع خسارات زیادی به محیط زیست و تنوع زیستی وارد می نماید.
وی با اشاره به شرایط و فضاهایی که مستعد آتشسوزی هستند، گفت: علوفه فراوان در کنار افزایش خشکی و دما، شرایط را برای حریق در جنگلها و مراتع ایجاد میکند و عوامل طبیعی ایجاد حریق به رعد و برق و آتش سوزی ناشی از اصطحکاک، تنه درختان محدود میشود که بسیار نادر هستند.
ظهرابی به عوامل انسانی نیز اشاره کرد و افزود: عوامل انسانی نیز به دستههای عمدی و غیرعمدی یا مستقیم و غیرمستقیم تقسیمبندی میشوند، به عنوان مثال رها کردن زباله در طبیعت می تواند منجر به حریق گردد که در دسته عوامل انسانی غیرمستقیم دسته بندی می شوند.
مدیرکل محیط زیست فارس اضافه کرد: حریقهای غیرعمدی نیز ناشی از پرتاب ته سیگار ایجاد آتش برای پیک نیک و تفرج در طبیعت یا ایجاد آتش برای آشپزی توسط بهره برداران مراتع و شکارچیان یا فرار آتش های کنترل نشده از مزارع حادث می گردد که بخش عمدهای از حریق ها را به خود اختصاص میدهند.
وی آموزش و فرهنگسازی، را اقدامی پیشگیرانه از حریق دانست و گفت: حریق عمدی که بدترین نوع حریق است نیز با اهدافی نظیر تصرف زمین انتقال محمولههای قاچاق زغال یا چوب غیرقانونی شکار غیرقانونی و اختلافات محلی صورت می گیرد که باید با جدیت مورد مقابله و برخورد قانونی واقع شود.
ظهرابی خاطرنشان کرد: مناطق دارای پوشش گیاهی متراکم واقع در مناطق گرم که دسترسی های انسانی گستردهای دارند و یا مکان مناسبی برای برخی تخلفات از جمله تولید غیرقانونی زغال و یا کشت مواد مخدر و شکار غیرقانونی هستند، از نظر وقوع حریق در معرض آسیب بیشتری قرار دارند.
جنگلهای مله گاله و ارژن در معرض آسیب هستند
وی اظهار داشت: در مناطق تحت مدیریت محیط زیست که در مجموع حدود ۱/۲ میلیون هکتار مساحت دارند، در سال جاری حدود ۳۵ مورد حریق واقع شده که بر اثر آن ۲ هزار هکتار از مراتع و جنگل ها آسیب دیده اند و بخش عمدهای از این مساحت مربوط به اراضی مرتعی است که قابلیت تجدیدپذیری بیشتری دارند.
ظهرابی ادامه داد: جنگلهای منطقه حفاظت شده مله گاله و ارژن مناطقی هستند که جنگلهای آن در معرض آسیب واقع شده اند البته ذکر این نکته هم ضرورت دارد که تعیین مساحت محدودههای حریق از طریق تحلیل تصاویر ماهوارهای کل محدوده تحت حریق انجام میشود و بیانگر کل محدودهای است که حریق در آن واقع شده و قطعا در بسیاری از حریق ها خسارات وارده به جنگل ها کمتر از میزان اعلام شده در این نحوه محاسبه است چرا که حریق سطحی که فقط پوشش علفی و درختچه ها و نهال درختان را نابود می کند، درصد عمده ای از حریق های زاگرس را به خود اختصاص می دهد.
مدیرکل محیط زیست فارس بیان کرد: میانگین مدت زمان اطفاء حریق در این مناطق حدود ۳ ساعت است که دلیل آن حضور محیطبانان و قرقبانان در عرصه ها، تجهیز محیطبانان و جوامع محلی و بومی به تجهیزات اطفاء حریق و آموزش و سازماندهی آنان همینطور اقدامات پیشگیرانه ای نظیر احداث آتش بر و آموزش و فرهنگسازی است.
وی بر لزوم فرهنگسازی در حیطه مراقبت از عرصههای محیط زیست تاکید نمود و افزود: آموزش، فرهنگسازی و اطلاع رسانی در مقوله آتش سوزی با هدف پیشگیری از حریق و مشارکت عمومی در اطفای حریق صورت گیرد که تهیه و نشر کلیپ های آموزشی، انتشار فصلنامه محیطبان، برگزاری دورههای آموزش با مشارکت جوامع بومی و محلی، نصب تابلو هشداردهنده و اطلاعرسانی در این بخش گنجانده می شود.
ظهرابی گفت: در مورد آموزش حرفهای و پرورش نیرو برای اطفاء حریق هم اقداماتی نظیر بهکارگیری قرقبان فصلی برای اطفاء حریق، آموزش و سازماندهی این نیروها، شناسایی افراد علاقهمند و دوستداران طبیعت، سازماندهی و جذب همکاری آنان همینطور آموزش مستمر محیطبانان از اقدامات اساسی برای آموزش نیروهای اطفای حریق است.
این مسؤول خاطرنشان ساخت: عمده فعالیتهای مرتبط با پیشگیری اقدامات آموزش فرهنگسازی، نصب تابلوهای هشداردهنده و ایجاد آتش بر در مناطق حساس است که در سال جاری بیش از ۷۰۰ کیلومتر آتشبر در مناطق تحت مدیریت محیط زیست انجام شده است.
انتهای پیام/س