به گزارش خبرنگار تفریح و نشاط خبرگزاری فارس، عصر روز گذشته سوم مرداد ماه 1400 مطابق با 25 جولای 2021، در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو «راه آهن سراسری ایران» به عنوان بیست و پنجمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید.
روند ثبت خط آهن سراسری ایران از سال 94 آغاز شد و این میراث فرهنگی در سال 1396 در فهرست آثار ملی قرار گرفت و پس از آن تلاش‌ها تا امروز برای ثبت جهانی آن ادامه داشت.
ثبت جهانی راه‌آهن سراسری ایران که از نمونه‌های بارز صنعتی شدن کشور در تاریخ 100 ساله معاصر ایران محسوب می‌شود 1394 کیلومتر طول داشته و از جنوبی‌ترین نقطه ایران در بندر امام آغاز و تا شمالی‌ترین آن در بندر ترکمن خاتمه می‌یابد.
پای راه آهن در چه سالی به ایران باز شد؟
با اختراع جرج استیونسن، راه آهن برای اولین بار در سال 1825 به عنوان یک وسیله حمل و نقل عمومی بین دو شهر انگلستان یعنی استاکتون و دارلینگتون به راه افتاد و چندین سال بعد در زمان وزارت امیرکبیر زمزمه های رسیدن راه آهن به ایران به گوش رسید.
خسرو معتضد، کارشناس تاریخ در خصوص تاریخچه ساخت راه آهن در ایران می گوید: «زمانی که دولت تصمیم گرفت راه آهن را به ایران بیاورد 3 مشکل اساسی را پیش رو داشت، مخالفت روسیه نخستین مشکل دولت ایران بود چرا که تمایلی نداشت تا با راه آهن انگلیسی ها به مرزهای روسیه برسند.
مشکل دوم مخالفت خود انگلیسی ها بود، چون آنها معتقد بودند در صورت ورود راه آهن به ایران روس ها می توانند نیروهای خود را به مرز هندوستان برسانند.
مشکل آخر و مهم ترین مشکل دولت ایران هم بی پولی بود، چرا که ورود راه آهن به ایران هزینه سنگینی را طلب می کرد که دولت توان پرداخت آن را نداشت، اما در نهایت با تغییر شرایط سیاسی در سال 1848 اولین خط راه آهن ایران به نام «خوشتاریا» از رشت به بندر پیربازار و بندر انزلی کشیده شد.
تأمین هزینه احداث راه آهن با وضع قانون انحصار قند، شکر و چای
دولت ایران هم مشکل بی پولی را هم با وضع قانون انحصار قند، شکر و چای برطرف کرد، به موجب این قانون که به نفع ملت ایران بود از هر 3کیلو قند و شکر دو ریال و از هر سه کیلو چای شش ریال مالیات برای ساخت راه آهن سراسری اخذ می شد، البته اینطور گفته شده که چون مالیات قند و شکر تکافوی هزینه راه آهن را نمی کرد، آنطور که انگلیسی ها در کتب خود آورده اند برای تأمین هزینه ها دولت ایران مقداری از ذخیره نقره خود را می فروشد و هزینه ساخت 250 میلیون دلار می شود.»
نخستین موزه ریلی کشور
اردیبهشت ماه سال 99 نخستین موزه ریلی کشور در مشهد افتتاح شد، این موزه در متراژ هزار متر در 2 بخش سالنی و فضای باز حدود 300 قطعه تجهیزات ریلی، وسایل مأموران راه‌آهن، قطعات و وسایل مربوط به قطارها، انواع تلفن‌های ارتباطی، پنکه‌های چدنی، انواع پلاک، ماشین تحریر، تجهیزات موتور‌های لوکوموتیو، انواع فانوس سوزن‌بانی و تعدادی لکوموتیو کشنده‌های ریلی را به نمایش گذاشته است.
تماشای آثار 100 ساله در موزه راه آهن زاهدان
البته پیش از این در سال 96 موزه راه آهن در ایستگاه راه آهن زاهدان راه‌اندازی شد، دلیل این امر این بود که راه آهن سیستان و بلوچستان ادامه راه آهن هندوستان به شمار می‌رود و از سال 1916 میلادی ساخت خط ریلی آن آغاز شده بود.
به همین جهت هم آثار تاریخی زیادی از صده های گذشته به جای مانده بود که می توانست برای گردشگران در ایستگاه راه آهن جذابیت زیادی داشته باشد.
در این موزه هم آثاری همچون باسکول وزن بار مسافر با قدمت 77 سال، روغن‌دان پیستون‌های دیزل با قدمت 100 سال، زونکن پاکستانی به همراه اسناد با قدمت 100 سال، انواع آچار و مهر راه آهن با قدمت 100 سال، چراغ‌های فانوسی مورد استفاده سر سوزن‌ها و 3 نما با قدمت 100 سال، میخ تراوری و چند اثر به جای مانده دیگر در معرض نمایش قرار گرفته است.
ایستگاه راه آهن میرجاوه با بدنه و سقف چوبی با قدمت 100 سال، خانه رؤسای پاکستانی با قدمت 100 سال با سبک معماری پاکستانی، لوله‌های شستشوی قطارها و منبع آب با قدمت 100 سال هم از دیگر جاذبه‌های گردشگری راه آهن جنوب شرق در سیستان و بلوچستان محسوب می شود.
آخرین وضعیت موزه ریلی شهر تهران
سومین موزه ریلی کشور موزه راه آهن اندیمشک است که دهم خردادماه سال 97 افتتاح شد، این موزه یکی از جاهای دیدنی در استان خوزستان به شمار می رود که به نمایش تاریخ و قدمت راه آهن در این منطقه پرداخته و آثاری از روزهای ساخت راه‌آهن مانند تصاویر و کلیه سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مرتبط را در معرض نمایش قرار داده است.
29 تیرماه سال 98 مدیرعامل شرکت راه آهن از راه‌اندازی موزه ریلی شهر تهران در آینده ای نزدیک خبر داده و عنوان کرده بود که راه‌اندازی موزه ریلی، اقدام مؤثری برای شناساندن تاریخ راه‌آهن و کشور به مردم است، با این حال هنوز در این زمینه خبری منتشر نشده و هیچ موزه ای به صورت رسمی افتتاح نشده است.
امید است با جهانی شدن راه آهن سراسری ایران اقداماتی که در دستور کار راه آهن جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته هرچه زودتر عملیاتی شود.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
