به گزارش خبرنگار گروه تعلیم و تربیت خبرگزاری فارس، یازدهمین جلسه از سلسله نشست‌های «روایت قرن» در مرکز مطالعات راهبردی ژرفا وابسته به معاونت فرهنگی اجتماعی سپاه پاسداران برگزار شد؛ حجت‌الاسلام فیضی‌پور استاد دانشگاه فرهنگیان قم به تبیین موضوع «فراز و فرود نظام تعلیم و تربیت اسلامی در سدۀ اخیر» پرداخت.
وی در ابتدای این نشست عنوان کرد: معلمان، مردم و مسؤولان باید جهان بینی صحیحی داشته باشند، علم را به درستی بشناسند و تعریف درستی از مأموریت و نقش خود در نظام آموزش و پرورش داشته باشند؛ یکی از دلایل اینکه ما تاکنون نتوانسته‌ایم عملکرد درستی ارائه کنیم، شناخت غلط و تعریف اشتباهی است که جامعه و در رأس آن، معلمان و سیاستگذاران تعلیم و تربیت از حوزۀ مأموریت خود دارند.
نقش تکنولوژی در تحول آموزش و پرورش
حجت‌الاسلام فیضی‌پور افزود: تکنولوژی‌های آموزشی در امر تعلیم و تربیت سیری تکاملی را طی کرده‌اند؛ در مقطعی استفاده از تخته سیاه یک تکنولوژی آموزشی محسوب می‌شد اما امروزه پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌ها نیز عطش انسان را برطرف نمی‌کند بنابراین می‌توان گفت در عرصۀ آموزش با انفجار تکنولوژی روبرو هستیم؛ اتفاقی که انفجار انتظارات در جامعه را نیز به دنبال داشته است.
وی ادامه داد: امروز مانند گذشته تخته سیاه کاربرد آموزشی ندارد اما باید مراقبت کنیم که غرق در تکنولوژی نشویم، در عین حال باید بپذیریم که آموزش در حال جهانی شدن است، البته نباید تسلیم و بنده تکنولوژی شویم، باید تعادل را حفظ کنیم و تکنولوژی را برای احقاق اهداف خود به کار بگیریم.
آموزش و پرورش باید از سیاست‌زدگی مصون نگه داشته شود
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: لازمۀ رشد آموزش و پرورش به کارگیری نیروهای مجرب و متخصص است، آموزش و پرورش باید عاری از نگاه سیاسی باشد؛ کادر مدیریتی وزارت آموزش و پرورش نباید از میان اعضای ستادهای انتخاباتی رؤسای جمهور و نمایندگان مجلس انتخاب شوند.
وی افزود: پیشنهاد ما این است که آموزش و پرورش تحت نظر شخص ولی فقیه اداره شود تا تحت تأثیر جریانات سیاسی قرار نگیرد؛ به زعم بنده اهمیت آموزش و پرورش بیش از برخی نهادی‌هایی است که در حال حاضر ذیل نظر حاکمیت اداره می‌شوند همچنین سیاستگذاران باید ذائقه مخاطب را بشناسد تا روش‌های آموزشی آنها از سوی جامعه پس زده نشود.
عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان قم تأکید کرد: با توجه به شناختی که بنده از روحیات رئیس جمهور منتخب دارم، معتقدم ایشان کارها را در عرصه‌های مختلف به خصوص آموزش و پرورش به درستی پیش خواهد برد، البته بنده از اطرافیان و طرفداران آقای رئیسی می‌خواهم که فردی را به ایشان تحمیل نکنند و اجازه دهند که حجت‌الاسلام رئیسی افراد را بر اساس مشورت کارشناسان امر انتخاب کنند.
چالش‌های دولت سیزدهم برای بهبود نظام آموزش و پرورش
حجت‌الاسلام فیضی‌پور تصریح کرد: دولت سیزدهم با چالش‌های متعددی در مواجهه با مسأله آموزش و پرورش روبرو است که برخی از این مشکلات را بیان می‌کنم.
1 ـ یکی از مهم‌ترین موانع رشد و تعالی آموزش و پرورش، اعمال نفوذ جریان‌های سیاسی و برخی از نمایندگان مجلس برای به کارگیری نیروهای نزدیک به آنها در مناصب آموزش و پرورش است.
2 ـ چالش بعدی کادرسازی ضعیف در ساختار آموزش و پرورش است، در مقطعی بسیاری از وزراء، استانداران و صاحب منصبان کشوری از میان معلمان انتخاب می‌شدند اما در سال‌های اخیر کادر آموزش و پرورش تا حدی تضعیف شد که وزیر نیز سابقۀ معلمی ندارد و مدیران آموزش و پرورش از قشر معلمان انتخاب نشدند.
3 ـ جهان‌بینی فرهنگی دولت‌ها نیاز به اصلاح دارد اگر قوۀ مجریه قصد ایجاد تحول حقیقی در ساختار آموزش و پرورش و اجرای صحیح مأموریت خود را دارد، باید به جایگاه و شأن اجتماعی معلمان ارج نهد تا دید جامعه نسبت به این قشر خدوم اصلاح شود. دیدگاه مصرفی که درباره معلم و آموزش و پرورش وجود دارد، باید اصلاح شود، این وزارتخانه مأمن رشد و تعالی نیروی انسانی کشور در همۀ رده‌هاست بنابراین ابتدا باید مشکلات معیشتی معلم‌ها را رفع کنیم تا آنها به درستی به وظایف خود بپردازند.
4 ـ در گذشته تمام استان‌ها کشور به آموزش معلم‌ها می‌پرداختند؛ به زعم بنده بهترین دورۀ تربیت معلم نیز همان مقطع بود. مدتی بعد در سال 1386 طرح تشکیل مجتمع پیامبر اعظم مطرح شد و بعد از آن در سال 1390 دانشگاه فرهنگیان تأسیس شد. معتقدم آموزش و پرورش و دانشگاه فرهنگیان اقبالی کوتاهی داشت و با چالش‌های جدی مواجه شد.
5 ـ چالش بعدی تبدیل وضعیت مدرسان این دانشگاه به عضو هیأت علمی است؛ به اعتقاد بنده احکام اساتید این دانشگاه همچون گذشته باید تحت عنوان مدرس صادر شود و ذیل نظارت وزارت علوم قرار نگیرند، کادر علمی دانشگاه باید از معلم‌ها باشند و وزارت علوم در انتخاب آنها دخیل نباشد. ساختار فعلی دانشگاه را یکی از موانع اصلی رشد آن می‌دانم.
ضرورت تأسیس و بهره‌گیری از ظرفیت دانشگاه فرهنگیان اجتناب ناپذیر بود، شاید در گذشته جذب معلم دیپلم یا فوق دیپلم نیاز دانش‌آموز را رفع می‌کرد اما امروزه اینطور نیست و باید نیروهای تحصیل کرده وارد چرخه آموزش کشور شوند، البته باز هم تأکید می‌کنم که معتقدم ساختار این دانشگاه نباید تابع وزارت علوم باشد، بلکه باید مطابق اقتضائات خاص امر تعلیم و تربیت اداره شود.
تاریخچه تربیت معلم در ایران
این استاد دانشگاه فرهنگیان قم در ادامه عنوان کرد: سال 1298 «هـ.ش» نخستین دارالمعلمین کشور تأسیس شد که مدتی بعد به دارالمعلمین عالی تبدیل شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تربیت معلم در قالب دو ساختار دانش‌سراها و مراکز تربیت معلم دنبال شد، برخی از دانشجویان بعد از پایان تحصیلات دورۀ راهنمایی به دانش‌سراها می‌آمدند و گروهی دیگر بعد از اخذ گواهی پایان تحصیلات دبیرستان در مراکز تربیت معلم ادامۀ تحصیل می‌دادند.
وی ادامه داد: معلمان دورۀ ابتدایی از دانش‌سرا و دبیران دورۀ متوسطه از مراکز تربیت معلم فارغ‌التحصیل می‌شدند؛ دانشگاه‌ها نیز برای جذب معلم سهمیه مجزا داشتند.
واقعیت‌های میدانی روش تربیت معلم را تغییر داد
حجت‌الاسلام فیضی‌پور خاطرنشان کرد: واقعیت میدانی آموزش و پرورش حاکی از این واقعیت بود که مراکز تربیت معلم دیگر پاسخگوی نظام تعلیم و تربیت کشور نیست. معلم با مدرک تحصیلی کاردانی توان رفع نیاز کشور را نداشت و دست کم احتیاج به تربیت معلمانی با مدرک تحصیلی کارشناسی داشتیم.
وی افزود: آموزش ضمن خدمت نیز یکی از راهکارهای مطرح بود اما این نوع آموزش آفات خود را دارد بنابراین وجود دانشگاه فرهنگیان ضروری است، مدیریت آن نیاز به بازنگری دارد.
بهبود امکانات زیربنایی در عملکرد دانشگاه نیز تأثیر خواهد داشت
استاد دانشگاه فرهنگیان قم اظهار کرد: یکی از مشکلات دانشگاه فراهم نبودن زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعۀ امر تعلیم و تربیت کشور است، برای مثال دانشگاه فرهنگیان فضای فیزیکی مناسبی برای اسکان، تعلیم و تربیت معلمان در اختیار ندارد به زعم بنده، رفع این مشکلات تا حد زیادی در بهبود عملکرد دانشگاه تأثیر خواهد داشت، البته رفع مشکلات این دانشگاه نیاز به مدیر از بدنۀ خود دارد تا چالش‌های مدیریت آن را به خوبی بشناسد.
دستورالعمل‌های غلط دانشگاه را تضعیف کرد
عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان قم گفت: دستورالعمل‌های نادرست چالش بعدی دانشگاه است، برای مثال اعلام کردند که رئیس این دانشگاه باید دارای مرتبۀ علمی «استادتمام» باشد! دانشگاهی که فقط 10سال از عمر آن می‌گذرد چطور امکان تربیت نیروی استاد تمام را داشته است؟! بنابراین با این دستورالعمل‌های غلط در عمل دانشگاه را تضعیف کردند.
علم را می‌توان در دانشگاه آموخت اما معلم باید دارای ویژگی‌های اخلاقی والایی باشد
حجت‌الاسلام فیضی‌پور تصریح کرد: دانشگاه فرهنگیان برای تربیت صحیح نیرو باید مدیر امور استان‌های توانمندی داشته باشد، این مدیر باید بداند آموزش و پرورش سالانه به چند نفر پرسنل جدید احتیاج دارد، وی باید ظرفیت استان‌های مختلف را بشناسد تا معلمان تخصصی در بهترین استان تحصیل کنند و آمادۀ تدریس شوند.
وی افزود: معتقدم در تربیت و انتخاب معلمان شاخص های اخلاقی، رفتاری و... بیش از شاخص‌های علمی باید مورد توجه قرار بگیرند؛ چرا که معلم باید الگوی جامعه باشد؛ قائل نیستیم که معلم باید خالی از اشکال باشد اما حسن‌های بیش از ضعف‌هایش به چشم بیاید بنابراین به زعم بنده همانطور که استخدام خلبان‌ها، نظامی‌ها و... ضوابط خاصی دارد، باید معلم‌ها نیز بر اساس مؤلفه‌ها سختگیرانه‌تری به کارگیری شوند.
استاد دانشگاه فرهنگیان قم اضافه کرد: اگر به دنبال تربیت جامعه‌ای نظم پذیر هستیم ابتدا باید معلمان این جامعه به درستی آموزش ببینند؛ چرا که معلم یک نسل را تربیت می‌کند اگر می‌پذیریم که انسان اشرف مخلوقات است، باید وظیفۀ تربیت او را نیز به اشخاصی با ویژگی‌هایی منحصر به فرد بسپاریم.
قواعد دانشجویی دانشگاه باید متناسب با نیازهای آن باشد
حجت‌الاسلام فیضی‌پور تأکید کرد: یکی دیگر از چالش های دانشگاه فرهنگیان این است که دانشجویان فکر می‌کنند باید مطابق ضوابط وزارت علوم عمل کنند، برای مثال می‌تواند در هرترم 16/3 در کلاس حاضر نشوند! در حالی که آنها مطابق قانون دانشجو-کارمند هستند و کد استخدامی دارند؟! بنابراین باید بر اساس ضوابط استخدامی در دانشگاه حضور داشته باشند.
راهکار رفع مشکلات دانشگاه، انتصاب مدیری است که مسائل آن را بشناسد
عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان تصریح کرد: دانشگاه فرهنگیان و اسلاف آن به طور قطع در نظام تعلیم و تربیت کشور مؤثر بوده‌اند اما تأثیر 100درصد نداشته اند و برخی از مشکلات همچنان باقیمانده است. نقطه ضعف هر 2 دورۀ مدیریت فعلی و سابق در آموزش و پرورش به کارگیری نیروهای خارج از سازمان در مناصب دانشگاه فرهنگیان است. هنگامی که فرد مسأله را نشناسد، دست به اقدامات اشتباه می‌زند.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
