ضرورت بازنگری در طرح‌های ترافیکی در شهر تهران و کلان‌شهرها

به گزارش خبرنگار تشکل‌های دانشگاهی خبرگزاری فارس، رحیم خانی‌زاد عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران با توجه به آغاز کار اعضای جدید شورای شهر و شهرداران در شهرهای کشور طی یادداشتی نوشت: طرح ترافیک در تهران از سال های گذشته در تهران و برخی کلان شهرها در حال اجراست و در سال های اخیر طرح زوج و فرد و اخیر طرح کاهش آلودگی هوا به آن افزوده شده است.

مشکل اساسی طرح های ترافیکی اجرا شده در تهران و کلان شهرها را می توان در موارد زیر اشاره کرد:

اول؛ ناسازگاری با عدالت؛

کپی برداری طرح ها از کشورهای دیگر بدون لحاظ شعارهای عدالت محور در حاکمیت جمهوری اسلامی باعث شده است که عملا این طرح ها از یک سو به محل درآمدزایی شهرداری بدل شود و از سوی دیگر این موضوع را به شهروندان منتقل کند که "اگر پول داری میتوانی هر جا بروی، اگر پول نداری حق نداری در این محدوده با ماشینت تردد کنی!!!" که مصداق بارز تفکر سرمایه داری و واردات مدیران شهری تهران است.

این امر باعث شده است عملا در تهران شهروندان درجه بندی داشته باشند و بر اساس میزان درآمد خود از امکانات شهری استفاده کنند که بر اساس شعار های عدالت محور جمهوری اسلامی ایران قابل قبول نیست.

دوم؛ سوق دادن مردم به تخلف و ساده انگاری آن؛

در سال های اخیر پلیس راهنمایی و رانندگی تخلفی مثل پوشاندن پلاک خودرو را جزو بیشترین تخلفات در تهران گزارش داده است. این موضوع هر چند شاید در نگاه اول یک تخلف رانندگی محسوب شود ولی در نگاه اجتماعی با توجه به شرایط اقتصادی مردم، عملا شما شهروندان را در موقعیت اجبار در شرایط مختلف زندگی روزمره قرار داده اید که مجبور به تخلف برای عبور از دوربین شده اند و به این ترتیب و با تکرار آن، قبح تخلف در ذهن شهرواندانی که حتی در بسیاری موارد کوچکترین تخلفی نداشته اند، ریخته شده است.

سوم؛ تخلف مردم، منبع درآمد شهرداری؛

موضوع تخلف البته محدود به طرح های ترافیکی نیست، بلکه در سال های اخیر تخلف شهروندان به عنوان منبع درآمد اصلی شهرداری در تهران و شهرستان ها با تبعیت از تهران تبدیل شده است.

می توان اینگونه گفت که شهرداری تهران برای ایجاد درآمد دنبال محدودیت های مردم می گردد، هر جا محدودیتی پیدا می کند، بدون اینکه به رفع آن فکر کند یا برای کاهش آن تلاش کند، آن را تبدیل به اهرمی برای تخلف و پرداخت جریمه می کند توسط شهروندان می کند.

طرح های ترافیکی، ماده 100، پارکینگ هوشمند و ... نمونه هایی از صدها طرح شهرداری ها برای ایجاد درآمد است. در همه آنها یک نکته مشترک وجود دارد: محدودیت هست پس می توان درآمد داشت!

این موضوع باعث شده است که قول معروفی در بین شهرداری ها و شهروندان رایج شود که "تخلف کن، پولش رو بده."

سوم؛ بی اعتمادی به شهرداری؛

تقریبا همه مردم در شهر تهران اعتقاد بالایی به این موضوع دارند که طرح ترافیک و طرح کاهش آلودگی هوا برای درآمدزایی برای شهرداری تهران است و این امر را کمتر به مدیریت ترافیک یا کاهش آلودگی هوا ربط می دهند. این موضوع در ایام کرونا به اوج خود رسید و عملا برخی از اعضای شهرداری تهران و نیز شورای تهران به این موضوع و تاثیر آن در عملکرد شهرداری تهران اشاره کردند تا جایی که مدیران شهرداری تهران تمام تلاش خود را به جاری سازی طرح ترافیک (حتی محدود) معطوف کرده بودند.

چهارم؛ ایجاد دغدغه های کاذب و روزمره برای مردم؛

هر کسی که در تهران و کلان شهرها زندگی می کند با توجه به وضعیت سخت معیشت و اقتصاد مردم، قطعا با دغدغه و دشواری های زیادی روبروست، در این شرایط نگاه مدیران و به طور خاص مدیران شهری می تواند به سمت کاهش دغدغه های انها و کاهش هزینه های زندگی سوق پیدا کند، لیکن در سال های اخیر در تهران و کلان شهرها مدیران شهری نه تنها به دنبال رفع دغدغه های زندگی مردم حرکت نکرده اند بلکه به افزایش فشار و افزایش هزینه و افزایش تعدد دغدغه ها برای شهروندان پرداخته اند.

به طور خاص هر کسی که با خودرو در شهر تردد می کند (به طور خاص برای ساکنین مظلوم طرح ترافیک و طرح کاهش) با محاسبات پیچیده ساعت های تردد، ساعت و رفت و برگشت، چگونگی هماهنگی با محیط کار، هماهنگی با خانواده برای رفع نیازمندی های آنان، هماهنگی با افراد فامیل برای تردد و ... و ... جزو دغدغه های هر روزه است.

پنجم؛ ظلم چندین ساله به شهروندان و به طور خاص ساکنین طرح های آلودگی و کاهش

در سال های اخیر گزارشی از میزان هزینه کرد درآمدهای حاصل از طرح ترافیک و طرح کاهش برای کاهش آلودگی در تهران منتشر نشده و در مواقع آلودگی هوا نیز مدیران شهرداری منتظر باد و باران بوده اند.

این امر نشان می دهد شهرداری تهران و کلان شهرها محدوده هایی از شهر را با شعار مبازره با آلودگی و کاهش ترافیک (که بعضا هم درست است) ولی در عمل با نگاه درآمدزایی از آن ها (با همان نگاه محدودیت درست کن و درآمد ایجاد کن) در اختیار گرفته اند.

این امر باعث شده است که شهروندان این سوال را از خود و مدیران شهر بپرسند که: چرا باید برای ورود و خروج از یک محدوده خاص هزینه کنند؟!

چرا که این امر علاوه بر تحمیل هزینه های زیاد و بعضا ناعادلانه بر مردم، به طور خاص هزینه های ذهنی و مالی ویژه ای را بر ساکنین طرح ترافیک و کاهش آلودگی ایجاد می کند.

این در حالی است هیچ مزیتی برای زندگی در این دو محدوده وجود ندارد و مسئولان شهری در پاسخ به اینکه چرا باید ساکنین طرح ها این گونه هزینه ها و دغدغه ها را متحمل شوند، اظهار می دارند که برای آنها تخفیف های خوب زمانی و مالی داده شده است. این پاسخ مثل این است که شما کسی را بیهوده و بی دلیل زندانی کنید و در پاسخ به اعتراض وی به او بگویید که نگران نباش، زمان هواخوری بیشتری به تو می دهیم.!

ساکنین طرح های ترافیک و کاهش آلودگی سوال می کنند که تفاوت آنها با شهروندی که بیرون طرح هاست، چیست و چرا باید برای خروج از خانه خود و خروج از طرح ها و رفتن به منطقه ای دیگر و یا برای بازگشت به خانه خود هزینه بدهند، در حالی که دیگران اینگونه نیستند؟

و چرا و چرا؟!

ششم؛ بی تحرکی مدیران شهری، عدم حمایت سایرین

تحمیل فشارهای مالی شهری بر مردم و ایجاد درامدهای کاذب از آنها مدیران شهری را به توهم مدیریت خوب شهر سوق می دهد. این درحالی است که درآمدزایی از دردهای مردم هنر نیست، هنر مدیریت در شهرداری به توسعه عدالت محوری، رضایت از زندگی و ... است.

لذا لازم است این طرح ها با طرح های بومی و مبتنی بر عدالت محوری و احترام به حقوق مردم بازطراحی شود. واضح است که مواردی که ذکر شد، تنها گوشه ای از ایرادات طرح های وارداتی و خلاف عدل در حوزه مدیریت شهری است که معطوف به حوزه طرح ترافیک است. لازم است مدیریت جدید شهری در تهران (شورای شهر و شهردار جدید) به آن توجه کند.

یادآور می شود، برشمردن ایرادات طرح فعلی بدین معنی نیست که ما نیازمند مدیریت ترافیک و ... در کلان شهرها نیستیم، بلکه به معنی تغییر نگاه از سرمایه داری و نگاه پول محور بر مردم به نگاه عدالت محور در مدیریت شهری است. اینکه این امر چگونه محقق می شود، اولا به تغییر نگاه و دوما نیازمند کارجهادی و تبدیل این نگاه به طرح اجرایی است که نیازمند تفکر، طراحی، تحقیق، مباحثه و ... است.

انتهای پیام/