به گزارش خبرگزاری فارس، مهدی امینفروغی پژوهشگر موسیقی مذهبی با حضور در برنامه «سلام تهران» گفت: قدیمیترین نوحههایی که در تهران قدیم خوانده میشده و در دست هست؛ نوحههای زمینهخوانی است که مرحوم میرزا حسین بابا مشکین آن را ابداع کرد. او موسیقیدان، شاعر بود و در هنرهای آئینی مانند پردهخوانی و نقالی، فعالیت داشت. او این نوحهها را در دورۀ پهلوی اول که عزاداریهای حسینی ممنوع شده بود و مردم نمیتوانستند آزادانه و در ملأ عام نوحهخوانی کنند، ابداع کرد تا مردم بتوانند به دور از دید مأموران حکومتی در خانههای خودشان بنشینند، آرام بر سینه بزنند و بدون هیاهو سوگواری کنند.
وی افزود: این سبک از نوحهها که به زمینهخوانی شهرت دارد، متناسب با دستگاهها، آوازها و گوشههای موسیقی سنتی کشورمان است. مشکین از دوستان عارف قزوینی بود. زمینهخوانی، برخلاف نوحههای روزگار ما که نگاهی عاطفی به بخشی از وقایع عاشورا دارد، داستانهای عاشورایی را از ابتدا تا انتها به صورت جامع و مفصل بیان میکند. در واقع مرحوم مشکین در زمینهخوانی، تلفیق شعر و موسیقی را با هم انجام داده و آهنگسازی کرده است.
این پژوهشگر موسیقی مذهبی در پاسخ به اینکه آیا زمینهخوانی تنها متعلق به تهران است، اظهار کرد: پیوسته مردمان با ملتها، فرهنگها و مناطق جغرافیایی مختلف تعامل داشته و دارند؛ بنابراین نمیتوانیم پدیدهای را تنها متعلق به یک منطقه بدانیم. این نوحهها عمدتا در تهران قدیم که مرکز کشور بوده خوانده میشده ولیکن در قزوین، شهرری و نقاط دیگر هم نشانههایی من باب استفاده از این نوحهها میبینیم.
امینفروغی با اشاره به احاطه نوحهخوانان قدیمی به موسیقی، تأکید کرد: در گذشته به خصوص در دوران قاجار شاهد آن هستیم که نوحهخوانها و روضهخوانهای مشهور آن دوران، نامشان در زمرۀ موسیقیدانها ثبت شده. پس از دورۀ قاجار هم، خوانندگان بزرگ ما مانند تاج اصفهانی، ادیب خوانساری، غلامحسین بنان، جواد بدیعزاده و ... شاگردان روضهخوانها و نوحهخوانها بودند اما در زمان حال ذاکران و مرثیهخوانها، موسیقیدان نیستند و تحت تاثیر برخی از نواها قرار میگیرند. بعضی از مداحان امروزی، نواهایی که شایستۀ دستگاه سوگواری اباعبدالله(ع) نیست را در نوحهها میآورند. ما اگر بخواهیم کاری بایسته تحویل دستگاه اباعبدالله(ع) بدهیم باید کاری پاک و مبتنی بر اصول علمی و هنری باشد.
این پژوهشگر موسیقی مذهبی در پایان به نقش مؤثر تعزیه در حفظ موسیقی ایرانی اشاره کرده و گفت: بیتردید تعزیه، نقش بسیار مهمی در حفظ و حراست موسیقی ما داشته. از زمان صفویه به بعد که موسیقی در ایران ممنوع شد و تعزیه رواج پیدا کرد، تعزیهخوانها، الحان و نغمات موسیقی را حفظ کردند و در تعزیه به کار بردند. موسیقی و تعزیه هر دو، وامدار هم هستند.
انتهای پیام/