رایزن فرهنگی ایران در تونس: جوانگرایی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی موجب گردش نخبگان می‌شود

خبرگزاری فارس ـ گروه فرهنگ عمومی: در آستانه تعیین رئیس جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی دریافت نظرات کارشناسان درباره نقش این سازمان در منظومه روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران و جایگاه آن در عرصه دیپلماسی فرهنگی کشور می‌تواند برای مدیران آینده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی راهگشا باشد.

به همین منظور در گفت‌وگو با میثم فراهانی رایزن فرهنگی سفارت کشورمان در تونس که بیش از ۱۵ سال سابقه فعالیت در سطوح مختلف روابط فرهنگی بین‌الملل را در کارنامه دارد، به رویکردهای جدید سازمان و الزامات تحول‌گرایی در آن پرداخته‌ایم.

قائم مقامی بنیاد بین‌المللی قرآن، معاونت اداره‌کل حوزه ریاست و مدیریت عملکرد و معاونت اداره‌کل همکاری‌های علمی و دانشگاهی از جمله سوابق پیشین فراهانی است. مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانیم:

سیاست فرهنگی دولت‌های مختلف بر برنامه‌‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی اثرگذار است

با توجه به رویکردهای دولت جدید، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در عرصه دیپلماسی فرهنگی چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟

سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مهم‌ترین نهاد فرهنگی متولی دیپلماسی فرهنگی و عمومی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور است که بر اساس اساسنامه آن دارای اهداف معین و مشخصی همچون احیاء و گسترش تفکر و معارف اسلامی در جهان به منظور بیداری مسلمانان و ابلاغ پیام اسلام راستین به جهانیان، آگاهی جهانیان نسبت به مبانی و اهداف و مواضع انقلاب اسلامی و تبیین جایگاه آن برای مردم جهان، گسترش مناسبات فرهنگی با ملل و اقوام مختلف به خصوص مسلمانان و مستضعفان جهان، تقویت و تنظیم مناسبات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با سایر کشور‌های سازمان‌های فرهنگی، عرضه صحیح فرهنگ و تمدن ایران و ویژگی‌های فرهنگی، جغرافیائی و تاریخی آن، فراهم آمدن زمینه‌های وحدت میان مسلمانان و تشکیل جبهه واحد بر اساس اصول مسلم اسلامی، مقابله فکری با فرهنگ ضد دینی، ضد اسلامی و ضد انقلابی و آگاه کردن مسلمانان نسبت به توطئه‌های تفرقه انگیز دشمنان و دفاع از حقوق مسلمانان، رشد و ارتقا و اصلاح وضع فرهنگی، تبلیغی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مسلمانان به ویژه پیروان اهل البیت علیهم السلام در جهان است. در طول دوره‌های مختلف مدیریتی سعی شده است با روش‌ها و برنامه‌ریزی‌های متنوع، گام‌های موثری برای تحقق اهداف مذکور برداشته شود و البته سیاست‌های فرهنگی دولت‌های مختلف نیز بر نوع برنامه‌ریزی در سازمان تاثیرگذار بوده است.

در دولت جدید با توجه به رویکردهای تدوین شده در آن، طبعا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز متاثر و تابع سیاست‌های کلان دولت در عرصه فرهنگی خواهد بود و با توجه به نوع فعالیت‌های آن در خارج از کشور، برنامه‌ریزی‌های جدیدی را در عرصه دیپلماسی فرهنگی در راستای تحقق اسلام ناب محمدی(ص) و گفتمان انقلاب اسلامی مبتنی بر اصول و ارزش‌های اصیل انقلابی در دستور کار خواهد داشت. بنابراین، این سازمان در تحقق دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اولا دارای نقشی کلیدی، موثر و اساسی است و ثانیا با برنامه‌ریزی‌های اصولی و توجه به نیازهای فرهنگی عرصه بین‌الملل گام‌های موثری را در این مجال خواهد برداشت.

گام دوم انقلاب را باید جوانان بردارند/ جوانگرایی منجر به گردش نخبگانی می‌شود

یکی از تاکیدات رئیس‌جمهور، جوانگرایی در عرصه مدیریتی است. در آستانه تعیین رئیس جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، جوانگرایی در این سازمان چه پیامدهای مثبتی خواهد داشت؟

موضوع جوانگرایی و توجه به جوانان از مسائلی است که همواره مورد توجه و تاکید بوده است و این مهم از ابتدای انقلاب اسلامی ایران تاکنون از اهمیت به سزایی برخوردار بوده است. با نگاهی دقیق به تحولات کشورمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به روشنی نقش جوانان و تاثیر آنان در وقایع مهمی همچون دفاع مقدس، دوران بازسازی، حضور در مدیریت‌های مختلف و ... به وضوح قابل دریافت است و در آغاز دهه پنجم انقلاب نیز مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) با صدور بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان نقشه راه آغاز دهه پنجم انقلاب که منجر به تمدن نوین اسلامی خواهد شد، به نقش جوانان و اهمیت توجه به آنان در اجرای بیانیه گام دوم تاکید دارند. چراکه گام دوم انقلاب را باید جوانان بردارند. آنانی که دارای انگیزه، فکر و اندیشه نو، خلاقیت، توانمندی و ایمان سرشار به آرمان‌های امام و رهبری و انقلاب اسلامی هستند و می‌توانند همراه با انقلابی‌گری و عقلانیت به عنوان دو بال تحقق تحولات اساسی جهت رسیدن به آرمان‌های والای انقلاب اسلامی حرکت کنند. لذا جوانگرایی در نهایت منجر به گردش نخبگانی خواهد شد و اعتماد به آنان و ظرفیت فراوانشان، انقلاب اسلامی را در مسیر تحقق اهداف والای آن یاری خواهد کرد.

جوانگرایی، برنامه‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات را متحول و مؤثر می‌کند

توجه به موضوع جوانان و جوانگرایی و بهره‌مندی از توان و ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه آنان در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز به عنوان سازمانی حاکمیتی در عرصه کلان مدیریتی کشور که دارای نقش و وظایف مهمی در عرصه بین‌المللی است، از اهمیت به سزایی برخوردار است. چراکه این سازمان دارای نیروهای جوان به مفهوم افراد با انگیزه، توانمند، دارای روحیه ابتکار و مترصد خلق فرصت‌های جدید و متخصصی است که می‌توانند در راستای سیاست دولت مبنی بر بهره‌مندی از جوانان در عرصه‌های مختلف، نقشی اساسی و ماندگار در تحول سازمانی، تحقق اهداف کلان آن در معرفی و شناساندن تمدن اسلامی – ایرانی، صیانت از میراث مشترک فرهنگی، ارتباط با ایرانیان خارج از کشور، حضور در عرصه‌های مختلف فرهنگی بین‌المللی و به صورت کلی اجرای برنامه‌های مصوب در داخل و خارج از کشور باشند و این سیاست می‌تواند در تزریق امید و انگیزه دوچندان در بدنه سازمان و در بین نیروهای جوان متخصص که دارای تجارب ذی قیمتی در حوزه‌های مختلف فرهنگی بین‌المللی هستند موثر و ماندگار باشد.

لزوم تحقق تمدن نوین اسلامی/ اصلی‌ترین برنامه رئیس جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی

اولویت‌های کاری رئیس جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از نظر شما چه باید باشد؟

همانگونه که بیان شد، برنامه‌ریزی‌های سازمان در عرصه بین‌الملل در راستای تحقق اهداف کلان سازمان مندرج در اساسنامه سازمان است که جهت تحقق این اهداف همواره در دوره‌های مختلف استراتژی و نقشه راه معینی مبتنی بر مقتضیات زمان، نیازهای فرهنگی بین‌المللی، امکانات و ... تدوین شده است.

در دوره جدید نیز به نظر می‌رسد اولویت کلان، اجرای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در راستای تحقق تمدن نوین اسلامی است. چراکه بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان نقشه راه دهه پنجم انقلاب و پس از آن دارای نکات مهمی در عرصه‌های فرهنگی و تحقق آرمان‌های نقلاب اسلامی است. از سوی دیگر فعال کردن و بهره‌مندی از ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه سازمان، تقویت هم افزایی با نهادهای فعال فرهنگی در عرصه بین‌الملل، جذب مشارکت نخبگانی، بهره‌مندی از توانمندی نیروهای جوان و انقلابی سازمان، بازخوانی وظایف و کارکرد اتاق فکر سازمان در راستای بهره مندی از تجارب نیروهای ارزشمند سازمانی و بیرون سازمانی، آسیب شناسی برنامه‌های فرهنگی و احصا نقاط قوت و ضعف برنامه‌های اجرا شده از مهمترین اولویت‌های کاری رئیس جدید سازمان می‌تواند باشد.

اما دو اولویت بسیار مهم برای تحقق اهداف سازمان در خارج از کشور و اجرای بهتر برنامه‌ها و نیز حفظ جایگاه مهم و اثر گذار سازمان باید مورد توجه قرار گیرد. چراکه سازمان نهادی است که هم می‌تواند در مسیر بازسازی انقلابی حرکت کند و هم می‌تواند به بازسازی انقلابی دیگر نهادهای فرهنگی کشور یاری رساند. بنابراین، یکی از مهمترین اولویت‌ها، توجه به تقویت نیروی انسانی موجود و جذب نیروهای جوان، تحصیلکرده، زبان‌دان و دارای فکر و اندیشه فرهنگی با اخذ مجوزهای لازم از سازمان امور استخدامی کشور است. دیگر اولویت مهم، اصلاح بودجه سازمان به شمار می‌رود. چراکه همواره در دوره‌های مختلف مدیریتی، بودجه سازمان متاثر از مشکلات مالی و بودجه‌ای کشور بوده است که طبیعتا تاثیرات نامناسبی بر روند برنامه‌ریزی، مدیریت نمایندگی‌های فرهنگی خارج از کشور و تصمیم‌گیری‌های دقیق برای آینده داشته است. بر همین اساس، تلاش برای تقویت بودجه سازمان برای حضوری فعال، اثرگذار و ماندگار در عرصه‌های فرهنگی بین‌المللی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

ابزارهای تحول در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی

تحول‌گرایی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی چگونه محقق خواهد شد و ابزارهای مورد نیاز این تحول چه چیزهایی است؟

تحول‌گرایی طبیعتا به مفهوم نادیده گرفتن داشته‌ها و توانمندی‌های موجود نیست، بلکه به عنوان اقدامی موثر برای بهره مندی صحیح از داشته‌های موجود، برنامه‌مند و نظام‌مند کردن امکانات و نیروی انسانی و در نهایت تغییر و اصلاح برخی از روش‌ها و برنامه‌های اجرا شده در گذشته است. از این رو هرگونه تحول باید همراه با مطالعه، درک وضعیت موجود، شناخت مقتضیات و شرایط فرهنگی بین‌المللی مبتنی بر استراتژی جدید در راستای نیل به اهداف سازمان باشد. این سازمان که از سال ۱۳۷۴ تأسیس شده است، دارای گنجینه‌ای گران‌سنگ از تجربیات فکری، میدانی، انسانی و برنامه‌ای است که برای هرگونه تحول، شاخت دقیق از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های موجود و بهره‌مندی از دیدگاه‌های نخبگانی ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. که برای تحقق آن می‌توان از ابزاری‌های متنوع و مختلفی همچون: بهره‌مندی از اتاق فکر فعال، شناخت واقعیت‌های فرهنگی بین‌المللی، ذائقه‌شناسی مخاطبان خارج از کشور، بهره‌مندی از نیروهای جوان، خلاق، انقلابی و تحول خواه، فعال‌سازی بیش از پیش ظرفیت‌های رایزنی‌های فرهنگی در خارج از کشور، برنامه‌ریزی دقیق و واقع‌بینانه و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها و در نهایت حفظ کرامت انسانی بهره برد.

رهبر معظم انقلاب در جمع اعضای هیات دولت به بازسازی انقلابی ساختارهای فرهنگی کشور اشاره فرمودند. نسبت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با این بازسازی چگونه است؟

موضوع فرهنگ و ضرورت تقویت نگاه انقلابی در عرصه‌های مختلف، خصوصا فرهنگی همواره مورد توجه مقام معظم رهبری بوده است و این مهم را همواره در بیانات خویش مورد تاکید و توصیه قرار داده‌اند.بر همین اساس، این امر به عنوان امری واجب و ضروری برای متولیان فرهنگی کشور در سطوح و عرصه‌های مختلف به شمار می‌رود. بازسازی انقلابی نیز در راستای شناساندن چهره حقیقی انقلاب اسلامی در داخل و خارج از کشور و بهره‌مندی و نظام‌مند کردن امکانات، توانمندی‌ها و ظرفیت‌ها از ضروریت‌های اجتناب ناپذیر سیاست‌گذران و کارگزاران فرهنگی کشور به شمار می‌رود که طبعا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز از این مهم مستثنی نیست. مواردی همچون توجه به تبیین گام دوم انقلاب اسلامی برای جامعه هدف خارج از کشور، نگاه تحول گرایانه به فعالیت‌های فرهنگی خارج از کشور مبتنی بر امکانات، ظرفیت‌ها و ویژگی‌های خاص منطقه‌ای کشورها، بازسازی نیروی انسانی و چابک‌سازی نیروهای موجود در سازمان و بهره مندی از توان و اندیشه آنان و نیز جذب نیروهای جدید متخصص، تبیین نقشه راه کشورها برای بهره مندی هرچه بهتر از ظرفیت‌ها، شناخت موانع حقیقی فعالیت‌ها و تقویت عرصه‌های فعال موجود، تقویت بهره‌مندی از ظرفیت‌های فرهنگی در انتقال پیام انقلاب اسلامی و نیز معرفی دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی و .... از مهمترین آن‌ها به شمار می‌رود.

انتهای پیام/