گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس- سیده راضیه حسینی؛ این روزها نمایشگاه اکسپوی دبی بهعنوان یکی از مهمترین رویدادهای جهانی در حال برگزاری است و عملکرد بسیار ضعیف پایون ایران، منجر به انتقادات گسترده از شرکت سهامی نمایشگاهها در وزارت صنعت، بهعنوان نهاد متولی این موضوع شده است.
اکسپو تا فرودین ادامه دارد و کارشناسان معتقدند میتوان با تغییر مسیر کنونی و انجام اصلاحات جدی، نمایش آبرومندتری از ایران ارائه داد.
اما در بررسیها مشخص شده این عملکرد سوالبرانگیز در سایر نمایشگاههای بینالمللی نیز وجود داشته و این در شرایطی که حضور ایران در این رویدادهای جهانی هم یک فرصت مهم برای نمایش تصویری واقعی از ایران به جهان است و هم موقعیتی است که حضور کشورمان در بازارهای صادراتی قدرتمندتر شود.
در این رابطه، میزگردی را با موضوع برگزاری نمایشگاه 2021 اکسپو دوبی با حضور «میثم جعفری» فعال در حوزه کسبوکارهای نوین و «امید محدث» کارشناس ارشد مطالعات فرهنگ و رسانه در خبرگزاری فارس برگزار کرده ایم. در این میزگرد تلاش کردیم در کنار نقد و بررسی عملکرد پایون ایران و راههای بهبود عملکرد کشور در زمان باقی مانده از اکسپو بپردازیم و فراتر از آن، پاسخی برای این سوال جدی پیدا کنیم که چرا ایران در نمایشگاههای بینالمللی عملکردی ضعیف دارد و راه برطرفشدن این معضل چیست؟
این هزینههای گزاف صرف چه چیزی شده است؟
فارس: پاویون ایران در اکسپوی 2021 دبی را چگونه دیدید؟
جعفری: نقدهای وارده به حوزه اکسپو را میتوان در چند بخش تقسیم کرد. اکسپو محل تلاقی، فرهنگ، فناوری و برنامه توسعه کشورهای مختلف است. بسیاری از کشورهای حتی برنامههای سرمایه گذاری خود در بخشهای مختلف را در پاویون خود در اکسپو معرفی میکنند. در این نمایشگاه کشورها، تمدن خود و رویکرد خود به آینده را با تاکید بر حوزه هایی که در آن برتری دارند، مطرح میکنند. برای مثال برخی از کشورها مانند آمریکا که حوزه فناوری برتری دارند، مزیت خود را در این حوزه مورد تاکید قرار میدهند. برخی کشورها در حوزه سلامت و برخی کشورها هم بر حوزه گردشگری تمرکز میکنند.
متاسفانه برخوردی که با پاویون ایران در نمایشگاه اکسپو شد، مانند بسیاری دیگر از نمایشگاههای گردشگری بوده است که ایران در آن شرکت میکند.
معماری پاویون ایران در اکسپو، باوجود هزینه بسیار گزافی که برای آن شده است، هیچ مفهومی از معماری ایرانی-اسلامی ندارد. منطقی است در زمان ورود به پایون، نشانههایی از تاریخ اصیل فرهنگی و تمدنی ایران داشته باشیم که متاسفانه جای آن کاملا خالی است. اما الان نمیخواهم به حوزه نقد معماری اکسپو وارد شوم که البته نقد به جایی است. فعلا به موضوع محتوای پاویون ایران در نمایشگاه اکسپو میپردازم.
متاسفانه برخوردی که با پاویون ایران در نمایشگاه اکسپو شد، مانند بسیاری دیگر از نمایشگاههای گردشگری بوده است که ایران در آن شرکت میکند.
من دوبار از اکسپو بازدید کردهام و اغلب پاویونهای نمایشگاه را دیدهام؛ همگی از ابزارهای مدرن استفاده میکردند اما در پاویون ایران میبینیم که یک خانم با لباسی مانند پرسنل هواپیمایی یا هتل، پشت کانتری مانند کانترهای هتل ایستاده است و اصلا به اینکه وارد جایی متعلق به ایران شدهایم، شبیه نیست.
بخشی از پایون ایران در اکسپو دبی
اولین تصویری که در آنجا دیدم از یک تلویزیون در پاویون بود که تصاویری از لنجهای چوبی ماهیگیری قدیمی در قشم را نمایش میداد و دختری با لباس پاره در ساحل دریا میدوید. این تصویری بود که از ایران در پاویون ایران دیدم.
این تصویر را بگذارید در کنار صنعت، گردشگری، فناوری، معادن، صنعت و فضایی کشور ما. علاوه بر اینکه ایران تمدن بزرگی در حد تمدن شوش داشته است که هم اکنون هم در موزه لوور فرانسه بخشی مربوط به تمدن ایران وجود دارد، چرا نشانهای تمدن ایران در پاویون نیست؟ چرا از عرصه فضایی ایران یا از حوزه پزشکی کشور نشانهای در پاویون نیست؟
میتوانستیم حتی معماری دوران صفوی را هم به عنوان معماری ایرانی اسلامی نشان دهیم که نشان نداده بودیم.
حتی یک نفر شبیه به مسئول حراست هم روی صندلی در پاویون ایران نشسته بود که کارش این بود از بازدیدکننده بپرسد کجا دارد میروید! من فارسی صحبت میکردم اما اگر فارسی صحبت نمیکردم کسی نبود که به زبان دیگری بازدیدکنندگان را راهنمایی کند.
یک بخشی هم به عنوان معرفی صنعت و معدن وجود داشت که چند سنگ مصنوعی را هم نمایش داده بودند. در حالی که ما بهترین سنگهای معدنی را داریم. بسیاری از آثار تاریخی ما آثار سنگی است. حتی میتوانستیم نمونهای از مجسمههای سنگی تاریخی کشور را میگذاشتند.
بخش دیگری از پایون ایران
پاویونها در اکسپو، کافهای هم دارند. باوجود انواع غذاهای سنتی و دمنوشهای متنوعی که در ایران وجود دارد، در کافه ایران در اکسپو مجموعه قریشی، کوکوسبزی توزیع میکرد! در حالی که میتوان از این امکان برای معرفی غذای ایرانی هم استفاده کرد.
فروشگاه کوچکی هم در پاویون وجود داشت که یک سری فرشهای کوچک ابریشم و زعفران و پسته و سوهان در آن فروخته میشد.در پاویون با چند نفر درباره برنامههای پاویون صحبت کردم و گفتند که برنامه خاصی نداریم. پاویون همین است که بیاید بازدید کنید و بروید.
من متوجه نشدم چرا ایران با این هزینه گزاف در این نمایشگاه شرکت کرده است؟ برای نمایش این محصولات بوده است؟ اصلا شرکت نمیکردند. با این مدل هیچ نفعی برای مردم ندارد.
این تصویر را نگاه دارید و وارد پاویون دیگر کشورها شویم. شاید اسم برخی از کشورها مثل تایلند بیاید، بگویند این کشورها هم مگر چیزی برای نمایش دارند؟
یا برای مثال کشور فلسطین یک پاویون به اسم قدس داشت که بسیار خوب و بهتر از ایران بود. پاویون همه کشورهای اروپایی را دیدم و اینکه پاویون خوبی داشته باشند عجیب نیست اما پاویون کشورهای مراکش و تایلند بی نظیر بود.
در پاویون تایلند، صنعت ساختمان، حوزه توریسم، حوزه توریسم سلامت، گیاهان دارویی و حمل و نقل این کشور معرفی شده بود. حتی پزشکان خود را هم معرفی کرده بودند. معرفی در قالب آسانسوری با ظرفیت 50 نفر که بالا میرفت انجام میشد و این موضوعات روی صفحه نمایش دیوارهای آن نمایش داده میشد که بی نظیر بود.
در غرفه مراکش، براساس معماری آفریقایی اسلامی راهرویی چوبی ساخته شده بود که در هر بخش آن درخت آرگان، صنایع دستی، معماری و ... نمایش داده شده بود. پاویون مراکش هم بسیار بهتر و با برنامه تر از پاویون ایران بود.
پایون مراکش در اکسپو
پایون عربستان سعودی
علت اصلی ضعف پایون ایران چه بود؟
نقطه ضعف اساسی پاویون ایران، مدیریت آن بود که به مدیریت دولتی پاویون باز میگردد و اینکه دولت از جیب خود برای اکسپو هزینه کند، توجیه ندارد.
به نظر من نقطه ضعف اساسی پاویون ایران، مدیریت آن بود که به مدیریت دولتی پاویون باز میگردد و اینکه دولت از جیب خود برای اکسپو هزینه کند توجیه ندارد. به عنوان کسی که سالها در بخش خصوصی و دولتی کار کرده ام، میدانم که در هیچ کشوری، پاویون کشور در اکسپو را دولت برگزار نمیکند. همه پاویونها اسپانسر دارند و اسپانسر هم معرفی هم شده است. بخشی از پاویون هم به دولت اختصاص داده میشود.
وقتی شرکتهای بزرگی در حوزه صنایع غذایی، داروسازی، پزشکی، گردشگری در ایران وجود دارند، چرا پاویون را باید دولت برگزار کند؟ آیا اسناد اینکه این هزینههای گزاف خرج چه میشود را منتشر میکنند؟ آیا وقتی هزینه از جیب دولت و بیتالمال است، برای برگزارکنندگان دولتی اصلا موضوعیت دارد که خروجی قابلقبولی از نمایشگاه بگیرند؟ یا اینکه بودجه را طوری هزینه کنند که بیشترین کارایی را داشته باشد؟
شعار امسال اکسپو طبیعت و حفظ طبیعت بوده است ولی معماری پاویون امسال ایران متناقض با این شعار بود. در طرح اولیهای که برای این پاویون در مناقصه برگزار شده بود با شعار نمایشگاه همخوان بود و قرار بود در طراحی از کوزههای گلی استفاده شود، اما این طرح اجرا نشده است. پس اصلا این مناقصه برای چه چیزی بوده است؟
در ورود به پاویون هلند، چتری به افراد داده میشد که فکر کردیم نشانه بارانی بودن کشور هلند است. اما در زیر این چتر، محصولات و فناوری هلند معرفی میشد و اتفاقا در کشوری که سراسر باران است توضیح دادند که چه برنامهای برای نگهداری آب دارند. حتی میتوانستیم ارزش کویر، ارزش باد و آفتاب را نشان دهیم.
ایران نه در حوزه ساختار و نه در حوزه محتوا چیزی برای عرضه نداشت. این معماری بدترین نوع معماری بود که فضا را کشته بود. 50 درصد فضای قابل استفاده برای غرفه سازی از بین رفته بود. کسی که پاویون را اجرا کرده اصلا با ساخت فضای نمایشگاهی آشنا نبوده است. حتی میتوانستیم نقش جهان اصفهان را اجرا کنیم که جدید و کاربردی تر هم بود. کلا 3 ماه تا اکسپو باقی مانده و فرصتی برای تغییر ساختار و معماری نیست. اما میتوان محتوا را اصلاح کرد.
توصیف مجدالدین معلمی، معاون حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، در خصوص پایون ایران
مهمترین رخداد بعد از المپیک و جام جهانی
محدث: : اساسا نگاه ما به اکسپو نگاه غلطی است. اکسپوها بعد از المپیک و جام جهانی مهمترین رخداد جهانی هستند. زیرا در این نمایشگاه، فرصت ارائه فرهنگ، فناوری و توسعه به کشورها داده میشود .در واقع ما در اکسپو ها شاهد نوع نگاه و میزان اولویت بخشی کشور ها به عناصر فرهنگی توسعه آنها هستیم و الا اگر صرفا بنا به نمایش تجهیزات فناورانه باشد که این دستگاه در آینده توسط شرکت و کشور دیگری هم تولید میشود و فناوری در قالب تجارت به دیگر کشورها عرضه می شود ، پس انچه در اکسپو مهم است نگاه فرهنگی کشورها به عناصر توسعه است که در اکسپو مورد توجه قرار می گیرد.
معتقدم پیش از اقتصاد و سیاست امروز زیربنای توسعه کشورها توسعه فرهنگی است. زیرا تا توسعه در ذهن جامعه و طبقه حکمران نباشد، ما شاهد توسعه در سایر حوزه ها نخواهیم بود . شعار نمایشگاه اکسپوی دبی ذهن خلاق و خلق آینده است. اما آنچه که در پاویون ایران در نمایشگاه امسال میبینیم این معنی را میدهد که مسوولان پاویون اساسا شعار نمایشگاه را درک نکرده اند. در نمایشگاه امسال نشانی از اینکه میخواهیم برای آینده چه کنیم ندیده ام.
تم پاویون ایران در نمایشگاه امسال تم شهرزاد قصهگو و داستان هزار و یک شب در نظر گرفته شده است که ایده خوبی بود و انتخاب این تم می توانست کمک بسیاری به ما برای روایتگری کند اما به دلیل عدم توجه به مقوله روایتگری ، در اجرا نتوانسته بودیم ،این مفهوم را به مخاطب القا و بیان کنیم
در روایتگری ضعیف هستیم
این موضوع به دلیل همین ضعف ما در روایتگری است. امروز چرا کشورهای دیگر دست روی داشتههای فرهنگی و ملی ما میگذارند؟ برای مثال کشور آذربایجان هنرمند شاعر ما نظامی گنجوی را مصادره میکند؟ زیرا ما نمیتوانیم داشتههای خود را روایت کنیم.
در مساله اکسپو هم معتقدم که مشکل اصلی ما ساختاری است و تا زمانی نمایشگاه اکسپو در اختیار یک وزارتخانه باشد، اتفاق خاصی در این نمایشگاه نمیافتد. چون ذینفعان اکسپو به قدری گسترده هستند که صرفا یه وزارت خانه نمی تواند همه آنها را زیر یک سقف جمع کند.
در این زمینه حتی دستاوردهایمان را هم به خوبی اطلاع رسانی نکرده ایم. چرا سازمان صدا و سیما به این نمایشگاه نرفت و دستاوردها و اتفاقاتی که در نمایشگاه رخ می دهد را معرفی نکرد و به گوش مردم نرسانده است؟ اساسا مسئله اطلاع رسانی اصلا در اکسپو از سوی ایران دیده نشده است.
امروز چرا کشورهای دیگر روی داشتههای فرهنگی و ملی ما دست میگذارند و سعی میکنند آن را مصادره کنند؟ چون در روایتگری ضعیف هستیم.
کنند؟ چون در روایتگری ضعیف هستیم.
مساله نمایشگاه اکسپو نیاز به یک ساختار فراسازمانی دارد. اکسپو نباید کاملا در اختیار دولت یا کاملا در اختیار بخش خصوصی باشد. زیرا بخش خصوصی صرف هم به تنهایی توان برگزاری اکسپو را ندارد. دولت باید اجرا را به بخش خصوصی واگذار کند و خودش نقش تسهیلگری و نظارت را داشته باشد.
باید مانند بسیاری از ساختارها که در نظام کشور وجود دارند و اتفاقا هم موثر هستند، اکسپو هم باید به جایی تعلق داشته باشد که تغییر نگاه مدیران دولتها در آن تغییر ایجاد نکند، زیرا ذینفعان اکسپو عموما کسانی هستند که با فرهنگ عامه پیوستگی دارند؛ نه به بخش دولتی.
روح اکسپو را درک نکرده ایم
محدث: امروز داشتم سابقه طراحی پاویون ایران در اکسپو را میخواندم. از 2 سال قبل برای دریافت طرحها فراخوان داده اند. از بین طرحها داوری و انتخاب کرده اند و کار به اینجا رسیده است. علیرغم اینکه طرح هایی انتخاب نشده بودند به نظرم گاها جذابیت های بیشتری با طرحی که برنده شده بود داشت اما همین طرحی که انتخاب شد نیز دارای نقاط قوتی بود که در اجرا کاملا مشخص بود که یک اراده اداری و دولتی در آن دخالت کرده است .
یکی از علت های اینکه میگوییم روح اکسپو را درک نکرده ایم این است که به طور مثال برای ساخت دکور پاویون از چوب های بریده شده درختان که خود می تواند معنای تخریب درختان را متبادر می کند استفاده کرده ایم . منظورمان چیست؟
جالب است بدانید وقتی شهر نمایشگاهی را در دبی می ساختند، به یک درختی که متعلق به مناطق بیابانی دبی است برخوردند و وجود این درخت در شهر دبی عجیب بود. این را به فال نیک گرفتند و با حفظ آن درخت، شهر نمایشگاهی را پیرامون این درخت ساختند. آن درخت را به نماد همبستگی و اتحاد ملتها در اکسپو تشبیه کردند. ببینید چطور از یک درخت ساده معنی تولید کرده اند.
ایران در بیان مفاهیم خود در اکسپو و در همه رویدادهای فرهنگی دچار لکنت است
ما در تولید، بازتولید و خلق معنا ضعیف هستیم، در حالی که پیشینه فرهنگی لازم را داریم.
برای مثال فرش یکی از عناصر فرهنگی کشور ما است. حتی فرشی را که در نمایشگاه گذاشته ایم را هم نمیدانستیم که باید دقیقاً با آن چه کنیم و کجا بگذاریم. نه کسی میتواند برود آن را ببافد و نه قابل تشخیص است که دار قالی است.
مساله به نمایش گذاشتن فرش ایران نیست ، زیرا در حوزه فرش سایر کشور ها هم فعال هستند و بعضا در بازار رقابتی از ما موفق تر هستند . مساله این است که ما بتوانیم از فرش به عنوان یک عنصر فرهنگی ، یک معنا و ارزش خلق کنیم و سپس بتوانیم این معنا و ارزش را به خوبی روایت کنیم.
بنابراین معتقدم که ایران در بیان مفاهیم خود در اکسپو که به نوعی محل رقابت معنا و روایت معنا هست ، دچار لکنت است.
*برای روز ملی ایران در اکسپو از همین الان برنامهریزی کنیم
فارس: در مدت زمان باقی مانده تا اتمام نمایشگاه اکسپو برای بهبود آن چه میتوانیم کنیم که وضعیت بهتر شود؟
جعفری: نمایشگاه اکسپو تا فروردین ماه 1401 برقرار است. کشورهایی که در طول برگزاری نمایشگاه اکسپو، روز ملی دارند میتوانند برنامه ویژهای برای آن در نمایشگاه داشته باشند. ما هم در مدت زمان برپایی اکسپو 22 بهمن را داریم اما جزئیات برنامه بزرگداشت این روز مشخص نیست. در بروشور اکسپو هم جزیئاتی از این برنامه نبود.
راه کار این است که دست از بخش دولتی در این نمایشگاه برداریم. در حال حاضر گویا بخش خصوصی و اصناف با نمایشگاه اکسپو قهر ناگفتهای دارند. هزینهای زیادی را از کسی که میخواهد در اکسپو باشد میگیرند زیرا میگویند احتمالا فروش خواهد داشت و منتفع میشود. البته این ایراد در همه نمایشگاههای گردشگری ایران وجود دارد. برای مثال کشور ترکیه یک سالن بزرگ میگیرد و به همه شرکتهای گردشگری که خواستار حضور در پاویون هستند، هم امکان حضور رایگان را میدهد. تفکر کشور ترکیه این است که پول از طریق توریست به کشور باز میگردد. اما ایران برای حضور علاقمندان در پاویون، هزینه دریافت میکند و کاملا برعکس عمل میکند.
بخش خصوصی و اصناف با نمایشگاه اکسپو قهر ناگفتهای دارند
در حال حاضر که این پول از جیب کشور و دولت رفته است، حداقل دیگر از افرادی که خواستار حضور در پاویون هستند برای رونق پاویون و بهتر شدن وضعیت هزینه دریافت نکنیم.
در حال حاضر، امکان حضور هنرمندان را در این نمایشگاه داریم و میتوانیم از ظرفیت نهادهای هنری استفاده کنیم. برای مثال میتوانیم بخشی از آثار خانه هنرمندان و موزه هنرهای معاصر را در نمایشگاه عرضه کرد. حتی اگر هنرمندان ایرانی در این نمایشگاه محصول هم بفروشند باز ایرادی ندارد، زیرا این درآمد هم نصیب هنرمند ایرانی میشود و به کشور ما باز میگردد و یک هنرمند ایرانی بزرگ میشود.
همچنین برای اصناف 5 هزار دلار هزینه کرد برای حضور در این نمایشگاه هزینهای نیست. مثلا قالیای در پاویون بافته شود.
برای بخش خصوصی که هزینه کرده دست خالی برگشتن ضرر است
فارس: چه دلیلی باعث میشود که اگر این کار را بخش خصوصی انجام میداد، بهتر از دولتی انجام میداد؟
جعفری: وقتی بخش خصوصی این کار را انجام دهد برای مثال انجمن فرش حضور پیدا کند، بهترین قالی را میبرد. 2 قالیباف حرفهای میبرد. به جای فروش چند عدد فرش، چند قرارداد کلان میبندد. با افراد مطلع و مربوط جلسه میگذارد. بخش خصوصی نقش خود را به درستی تشخیص میدهد و تعریف میکند و در جهت تامین منابع خود همه تلاش خود را میکند.
کارمند دولت اگر برود اکسپو قرار داد ببندد یا نبندد، حق ماموریت خود را میگیرد. اما برای بخش خصوصی که هزینه کرده دست خالی برگشتن ضرر است. مشکل در بخش دولتی، تشخیص است. چون نمیتواند درست تشخیص دهد نمیتواند راه حل خوبی هم بدهد.
چرا انجمن پسته کاران دعوت نشده بود؟ از این انجمن دعوت کنند یک درخت پسته بکارد، آن را معرفی کند. محصولات آن را معرفی کند. همچنین میتواند همه محصولات زعفران را از ابتدا تا انتها معرفی کند و در افراد شناخت ایجاد کند. فروش محصول را همه میتوانند انجام دهند اما شناخت و حسی که در افراد ایجاد میشود، مهم است که باعث ایجاد ارتباط بین محصول و افراد میشود.
برای بخش خصوصی که هزینه کرده دست خالی برگشتن ضرر است. مشکل در بخش دولتی تشخیص است. چون نمیتواند درست تشخیص دهد نمیتواند راه حل خوبی هم بدهد
همچنین در بخش معرفی محصول، میتوانیم وارد حوزه گیاهان دارویی شویم که در ایران در این زمینه قوی هستیم. تمدن با معرفی محصول معرفی میشود. حتی اگر میخواهیم گز را معرفی کنیم، یک نفر در غرفه گز بپزد. نه فقط محصول را بفروشد.
در بخش فناوری هم توان زیادی در بخش پلتفرم، شبکه و نرم افزارها داریم. مهندسان ایرانی در حال رفتن به دبی، سیلیکون ولی و کانادا هستند، میتوانیم به آنها فرصت بدهیم خودشان و کشورشان را معرفی کنند.
در کرونا با این تحریم و وضع کشور کمتر از کشورهای اروپایی عمل کرده ایم؟ در هر پاویونی یک بخش به تجلیل از کادر درمان در کرونا اختصاص داشت. حتی یک تابلوی تقدیر از کادر درمان در پاویون ایران نبود.
چرا ربات سینای جراحی ایران را به اکسپو نبردیم؟
فارس: پس نظر شما این است که حوزههای کلیدی را تعریف کنیم و فضا را در اختیار هر صنف مربوط قرار دهیم که از افراد متخصص هر حوزه دعوت کنند؟
جعفری: این کار واقعا طی 2 هفته شدنی است. بخش خصوصی علاقمندانی حاضر به حضور در پاویون و هزینه کردن برای آن هستند. به هر صنفی بگوییم همین الان حداقل 10 نفر را برای این کار آماده دارد. برای مثال 2 هزار دلار تا 10 هزار دلار برای شرکتی که تجهیز پزشکی میسازد هزینهای نیست که بیاید طی یک ماه حضور در پاویون ایران در اکسپو تجهیزات خود را معرفی کند.
محدث: امسال اکسپوی دبی در شرایطی برگزار شد که محل برگزاری آن بسیار به کشور ما نزدیک است و ما با کشور امارات تجربه فرهنگی مشترک داشتیم و می توانست برای ما آورده زیادی داشته باشد. وقتی اکسپو در کشورهای دورتری برگزار شود برای ما به این اندازه آورده نخواهد داشت.
این نمایشگاه بهترین فرصت برای دیپلماسی عمومی است. امروز که بنگاه های رسانه ای بین الملل در انحصار جریان های خاصی است باید از این فرصت که همه کشورها در آن جمع هستند، نباید غافل شویم.
امروز اکسپو برای ایران نقطه مقابل جریانی است که به دنبال منزوی کردن ایران است و باید از فرصت اکسپو برای شکست دادن این جریان استفاده کرد . در شرایطی که کشور تحریم بوده است ، نمایش ربات جراحی سینا به عنوان ابزاری که می تواند فرهنگ خودباوری و خود اتکایی را به ذهن مخاطب متبادر کند ،بسیار مفید است .
چرا ربات سینای جراحی ایران را به اکسپو نبردیم؟ داستانش را هم بگوییم.
در تولید معنی و مفهوم مشکل داریم. امروز همه کشور درگیر کرونا هستند و مساله از خودگذشتگی کادر درمان برای همه قابل فهم است ، در این فضا ما که همواره مساله ایثارگری را نظام ارزشی خود تاکید داشته است . برای خلق معنای ایثارگری حتی نیاز نبود سراغ جنگ و دفاع مقدس برویم، حتی می توانستیم مفهوم ایثارگری اجتماعی را خلق کنیم و آن را از زبان ایران در اکسپو معرفی کنیم. پیوند رشادت های کادر در زمان دفاع مقدس تا امروز در مبارزه با بیماری کرونا ایران را می توانست در تعریف مفهوم ایثارگری اجتماعی بر سر زبان ها بیاندازد.
اگر در سه تا چهار ماه آینده یک نگاه فرهنگی درست در اختیار مدیریت تخصصی نمایشگاهی قرار بگیرد تا بتواند پاویون ایران را بازتولید و خلق مفهوم و روایت گری کمک کند میتوانیم بگوییم از اکسپوی دبی نتیجه ای گرفته ایم که می توانیم تا پنج سال آینده از آن بهرهبرداری کنیم و از آن سود کنیم.
اگر در پاویون ایران نتوانیم کنش ارتباط جمعی را بین افراد برقرار کنیم و افراد را به روایت خود گره بزنیم، یک بازدیدکننده فقط بازدیدی انجام داده و رفته و در حد همان بازدیدکننده باقی می ماند. پایون کشورها در اکسپ. به لحاظ ارتباطی همان فضا های عمومی هستند که در ان میتوان بسته فرهنگی خود را ارائه داد ، اگر نتوانیم نظام ارزشی و عناصر فرهنگی این نظام ارزشی را خوب روایت کنیم و ذهن مخاطب را درگیر روایت خود نکنیم ، باید به این پرسش پاسخ دهیم که در نگاه ما اکسپو با سایر نمایشگاه هایی در طول سال برگزار می شود چه فرقی داشته است ؟
موسیقی ایرانی دارای هویت است؛ در حوزه موسیقی افرادی را داشتیم که به عنوان عناصر معنوی فرهنگ موسیقی در جهان شناخته شده هستند چرا در ظرفیت این افراد به روایت تاریخ موسیقی ایران استفاده نشد ؟ آیا موسیقیدان . هنرمندی نداشتیم که در بخشهای جانبی اکسپو کنسرتی برگزار کند؟ کاش حداقل برای روز ملی ایران و دهه فجر این کار را میکردیم.
جعفری: باید بپذیریم نه زیرساخت، نه اینترنت و نه شبکه اجتماعی متعلق به ما نیست. اگر امروز عکس شهید سلیمانی را کسی در اینستاگرام بگذاریم صفحه اش بسته میشود، اکسپو بهترین فرصت است برای معرفی خودمان. حرف زدن با دنیا امکان خوبی است.
امروز اکسپو میتواند نقطه مقابل جریانی باشد که به دنبال منزوی کردن و شکست ساختار اقتصاد ایران است.
هنوز خودم قرابت اکسپو را با شرکت سهامی نمایشگاهها در وزارت صنعت نفهمیده ام. وزارت ارشاد در این نمایشگاه کجاست؟ اکسپو قالب فرهنگی و هنری دارد. این بخشها بخش رسانه اکسپو را تقویت کنند؛ خبرنگار ببرند. حتی گیفت به بازدیدکنندهها بدهند.
سوال بزرگ این است که این هزینههای گزاف کجا رفته است؟ چه طوری دور ریخته اند؟ خرج کردن این پول بدون نتیجه هنر است.
برای اکسپوی بعدی با برنامه وارد شویم
فارس: برای اکسپوهای بعدی چگونه میتوانیم حضور بهتری داشته باشیم؟
جعفری: اکسپوی بعدی ژاپن است. اکسپوهای کوچک را هم در این فاصله داریم.
باید از الان یک برنامه ریزی برای اکسپوی کشاورزی هلند داشته باشیم و بعد هم باید اکسپوی ژاپن را تعیین تکلیف کنند.
حداقل اگر دولت نمیتواند دست از سر اکسپو بردارد، طوری برنامه ریزی کند که بخش خصوصی هم در آن حضور داشته باشد. هر چه دولت کوچک تر باشد و بخش خصوصی وارد شود، فساد کمتر میشود و هزینههای دولتی هم کمتر میشود و رفاه مردم هم قطعا افزایش مییابد.
دولت در نمایشگاهها شرکت میکند در حالی که خروجیای ندارد اما چون سفر خارجی و حق ماموریت وجود دارد، مدیران دولتی مصر میایستند و میگویند که باید در فلان نمایشگاه ایران حضور داشته باشد
باید در همه نمایشگاهها چه در بخش گردشگری و چه صنعت حضور بخش خصوصی تسهیل شود. یعنی از آنها بابت غرفه دیگر پول نگیرند. بی تعارف دولت در نمایشگاهها شرکت میکند در حالی که خروجیای ندارد اما چون سفر خارجی و حق ماموریت وجود دارد، مدیران دولتی مصر میایستند و میگویند که باید در فلان نمایشگاه ایران حضور داشته باشد.
محدث: مشکل ما در اکسپو فرهنگی است. دولت نباید حضور تصدی گر داشته باشد، فقط باید تسهیل گری کند. ساختار درست نیست و رفتار و فهم مدیران مشکل دارد.
چون ماهیت اکسپو فرهنگی است باید پژوهشگران و فعالان عرصه فرهنگ در این عرصه فعال باشند.
مشکل این است که فهم درستی از واقعه اکسپو نداریم. این مشکل هم در کوتاه مدت قابل حل نیست. باید در این مدت تلاش کنیم تا بفهمیم در اکسپوی آینده ارائه و نمایشی از فرهنگ و تمدنی از ایران داشته باشیم که برای دیگران هم قابل فهم و قابل ترجمه باشد.
انتهای پیام/