به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، از نخستین ورود رسمی هزاران نظامی آمریکایی به خاک عراق بیش از ۱۹ سال می‌گذرد. در سال ۲۰۰۳ طی حمله نظامی آمریکا به عراق و سرنگونی صدام، بیش از ۱۷۳ هزار نیروی خارجی که ۱۵۰ هزار نفر از آنها، آمریکایی بودند، وارد خاک عراق شدند و در این مدت به بهانه‌ها و ترفندهای مختلف از اماکن حساس در بغداد و سایر استان‌های عراقی بهره برداری کرده و از آنها به عنوان پایگاه‌های نظامی و عملیاتی خود استفاده کردند.
پس از آن در سال ۲۰۱۱ طبق توافق واشنگتن و بغداد، حضور نیروهای آمریکایی در عراق پایان یافت و نظامیان آمریکایی این کشور را ترک کردند اما در سال ۲۰۱۴ همزمان با ظهور داعش در عراق و ایجاد ائتلاف بین‌المللی موسوم به مبارزه با تروریسم تحت رهبری آمریکا که به بهانه مبارزه با داعش ۳ هزار نیرو در قالب ائتلاف مذکور وارد خاک عراق شدند. به گزارش منابع رسانه‌ای آمریکایی، از این میزان ۲۵۰۰ نیرو آمریکایی بودند.
«حیدر العبادی» نخست‌وزیر پیشین عراق، نهم دسامبر ۲۰۱۷ میلادی، آزادسازی سراسر عراق از دست داعش را اعلام کرد و فردای این روز، تعطیل رسمی و «یوم‌النصر» نام‌گذاری شد. هرچند که پاکسازی هسته‌های خاموش گروه تروریستی داعش که در مناطق مختلف عراق، پنهان شده‌اند، همچنان ادامه یافت.
پس از اعلام پیروزی بر داعش از سوی بغداد، مردم، اغلب گروه‌های سیاسی و دولت عراق بر ضرورت خروج نظامیان خارجی از کشور تأکید کردند اما اوج این درخواست‌ها پس از آن صورت گرفت که آمریکا در ۱۳ دی ماه سال ۱۳۹۸ (سوم ژانویه ۲۰۲۰)، در اقدامی تروریستی سردار سپهبد «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و «ابو مهدی المهندس»، نائب‌رئیس سازمان الحشد الشعبی را به همراه نیروهای همراه آن دو، در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد هدف قرار داد و به شهادت رساند. پارلمان عراق در واکنش به این اقدام، طرح اخراج نظامیان آمریکا از این کشور را به تصویب رساند.
پس از چند دور گفت‌وگوی راهبردی میان بغداد و واشنگتن، سرانجام در ۲۶ ژوئیه گذشته، دو طرف به توافق رسیدند که نیروهای رزمی آمریکا تا پایان سال جاری میلادی از عراق خارج شوند و تنها چند نفر از نیروهای آمریکایی برای مشاوره و آموزش نیروهای عراقی باقی بمانند.
«جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا، در این روز ادعا کرد: «آمریکا همزمان با پایان سال به مأموریت رزمی نیروهایش در عراق پایان خواهد داد تا مرحله جدیدی از همکاری‌های نظامی با این کشور آغاز شود. ما با پایان سال مأموریت رزمی نخواهیم داشت؛ اما همکاری ما علیه تروریسم حتی در این مرحله جدید که در حال بحث و تبادل نظر درباره آن هستیم، ادامه پیدا خواهد کرد و نقش آمریکا در عراق به مشاوره‌دهی و آموزش تغییر خواهد یافت.»
اظهارات ضد و نقض بغداد و واشنگتن در خصوص خروج نیروهای رزمی آمریکا
در حالی که برخی کارشناسان بر این باورند که حضور مستشاران و مربیان نظامی آمریکایی در خاک عراق، خطرناک‌تر از حضور نیروهای رزمی واشنگتن در این کشور است، اغلب ناظران و تحلیگران می‌گویند که خروج نظامیان آمریکا از عراق، صوری و در حد یک ادعاست و نیروهای این کشور از عراق خارج نخواهند شد؛ مسئله‌ای که گروه‌های مقاومت عراق، هشدار داده‌اند که در صورت باقی‌ماندن نیروهای آمریکایی، با آنان برخورد خواهند کرد و این مسئله را نقض حاکمیت عراق می‌دانند.
گواه صوری‌بودن خروج نیروهای رزمی آمریکایی از عراق، تداوم تردد کاروان‌های لجستیک، پروازهای بالگردهای نظامی آن و در اختیار داشتن مدیریت آسمان عراق، تحرکات مشکوک در برخی پایگاه‌های نظامی از جمله پایگاه «عین‌الاسد» واقع در غرب عراق و اظهارات ضد و نقیض مقامات آمریکایی و مقامات عراقی در این خصوص است.
به عنوان مثال، در حالی که مقامات عراقی هنوز می‌گویند «روند خروج نیروهای رزمی آمریکا از عراق ادامه دارد» و سال جاری میلادی به پایان خود رسیده است، ائتلاف بین‌المللی موسوم به ضد داعش به رهبری آمریکا، یکشنبه پیش مدعی شد که از نهم دسامبر (۱۸ آذرماه) هیچ نیروی رزمی یا نیرویی ندارد که نقش جنگی در عراق داشته باشد.
ائتلاف ادعا کرد که بر اساس جدول زمانبندی، به تعهداتی که در پی گفت‌وگو با دولت عراق در جولای ۲۰۲۱ حاصل شده بود، عمل کرده است. به خاطر پیشرفت نیروهای امنیتی عراق در ارتقای توانمندی و فرماندهی جنگ با عناصر تروریستی داعش، انتقال زودهنگام [نظامیان آمریکایی] ممکن بود.
ائتلاف آمریکا در پایان مدعی شد که مأموریت اصلی نیروهای آمریکایی و ائتلاف، ارائه خدمات مستشاری و توانمندسازی نیروهای عراق برای شکست دائمی داعش است.
این در حالی بود که «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر عراق شامگاه شنبه از خروج قریب‌الوقوع نظامیان تروریست آمریکایی از این کشور خبر داد و گفت طی چند روز آینده، همه نیروهای رزمی وابسته به ائتلاف بین‌المللی موسوم به ضد داعش به رهبری آمریکا، در چارچوب توافق راهبردی با طرف آمریکایی، از عراق خارج خواهند شد.
«تحسین الخفاجی» سخنگوی ستاد عملیات مشترک عراق نیز دوشنبه پیش گفت که خروج نیروهای آمریکایی از پایگاه «عین الاسد» کامل شده و صرفا نیروهای مستشاری باقی مانده‌اند.
او به خبرگزاری اسپوتنیک گفت که در روزهای آتی یک هیأت امنیتی عراقی نیز وارد پایگاه «الحریر» واقع در استان اربیل در شمال شرق عراق خواهد شد تا خروج نیروهای آمریکایی از این پایگاه را مشایعت کند. اعلام رسمی خروج نیروهای رزمی آمریکایی از عراق در تاریخ ۳۱ دسامبر (دهم دی ماه) صورت خواهد گرفت.
«یحیی رسول» سخنگوی نیروهای مسلح عراق نیز روز شنبه خبر داده بود که پایگاه عین الاسد در استان الانبار که تحت اشغال نظامیان تروریست آمریکایی قرار داشت، به کنترل ارتش عراق درآمده است. او گفت که در این پایگاه صرفاً مستشارانی هستند که برای ارائه حمایت‌های لجستیکی و افزایش توان ارتش عراق در آن‌جا حضور دارند.
به ادعای وی بسیاری از مکان‌ها در پایگاه، به صورت کامل از نیروهای خارجی تخلیه شده است و از برخی مقرها برای رساندن تجهیزات لجستیکی به نیروهای عراقی استفاده می‌شود، از جمله سلاح، خودرو و تجهیزاتی که برای انجام مأموریت به نیروهای عراقی کمک می‌کند.
با تمامی این اوصاف هنوز تعداد نیروهایی که از این پایگاه خارج شده و نیروهایی که باقی مانده‌اند مشخص نیست و مقامات عراقی در این خصوص شفاف‌سازی نمی‌کنند.
پیش از این «رابرت مک گورک» رئیس سازمان تروریستی سنتکام (فرماندهی مرکزی آمریکا) گفته بود که هیچ نیرویی قرار نیست عراق را ترک کند و صرفاً کارویژه این نیروها از حالت «رزمی» به حالت «آموزشی» و «مستشاری» تغییر خواهد کرد.
در سایه این ابهام و تعلل در خروج نیروهای نظامی آمریکایی از عراق، بر خلاف خواست مردم و اغلب گروه‌های سیاسی عراقی، نیروهای آمریکایی باقی‌مانده در عراق باید پس از پایان مهلت مشخص‌شده، منتظر پاسخ قاطعانه مقاومت عراق باشند. زیرا گروه‌های مقاومت عراق اعلام کرده‌اند که در صورت باقی‌ماندن نظامیان آمریکایی در عراق، تمام منافع آمریکا اعم از پایگاه‌ها، پادگان‌ها و کاروان‌ها را در خاک عراق را هدف قرار خواهند داد.
مواضع احزاب، گروه‌ها و جریانات عراقی در خصوص ضرورت خروج آمریکا
عصائب اهل‌الحق
«قیس الخزعلی» دبیرکل عصائب اهل‌الحق تأکید می‌کند که کمیته هماهنگ‌کننده گروه‌های مقاومت، در انتظار خروج اشغالگران آمریکایی از خاک عراق هستند و به بیانیه و اظهارات بغداد یا واشنگتن بسنده نخواهند کرد. موضع میدانی گروه‌های مقاومت به گام‌های عملی و حقیقی برای خروج اشغالگران بستگی خواهد داشت.
«سعد السعدی» عضو دفتر سیاسی جنبش عصائب اهل‌الحق در این خصوص می‌گوید: «دولت آمریکا در خروج از عراق جدی نیست و ما منتظر پایان این ماه (دسامبر) هستیم و پاسخ مقاومت خشونت‌آمیز خواهد بود. در صورت عدم عقب‌نشینی آمریکایی‌ها، گروه‌های مقاومت، تمام منافع آمریکا اعم از پایگاه‌ها، پادگان‌ها و کاروان‌ها را در خاک عراق را هدف قرار خواهند داد.»
«محمود الربیعی»، سخنگوی فراکسیون الصادقون وابسته به عصائب اهل‌الحق هم در خصوص ارائه مشاوره نظامی به نیروهای عراقی گفت که صحبت آمریکایی‌ها در مورد آموزش و مشاوره مضحک است، آن هم در حالی که آن‌چه در افغانستان اتفاق افتاد، الگویی برای چنین مشاوره‌ای است.
وی در این خصوص به پایگاه خبری «العهد»، گفت: «تغییر مأموریت نیروهای آمریکایی، تلاشی برای تعلل و نگه داشتن نیروهای اشغالگر در خاک عراق است و بقای آنها برخلاف خواست مردم عراق، تصمیم پارلمان عراق و حملات مردان مقاومت است.»
الربیعی افزود: «صحبت از آموزش و مشاوره طعنه‌آمیز است، زیرا تجربه‌ای که عراق در ژوئن ۲۰۱۴ شاهد آن بود، ثابت کرد که آموزش آمریکایی‌ها دروغ بزرگی است و آمریکایی‌ها کشوری نمی‌سازند و ارتشی را مسلح نمی‌کنند. وقتی از آموزش نظامی سخن گفته می‌شود، تجربه افغانستان بهترین گواه شکست و سوء نیت آمریکایی‌هاست.»
وی ادامه داد: «ما در جنبش عصائب اهل‌الحق از دولت عراق می‌خواهیم که دولت آمریکا را برای پایان‌دادن به حضورش در عراق تحت فشار بگذارد و سپس می‌توانیم درباره آموزش و مشاوره نظامی بین عراق و سایر کشورها صحبت کنیم.»
ائتلاف الفتح
«هادی العامری» رئیس ائتلاف الفتح در این خصوص، بارها تأکیده کرده که همه نیروهای نظامی آمریکایی باید از عراق خارج شوند و تحت هیچ شرایطی نباید در این کشور باقی بمانند.
وی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده: «باید تا تاریخ ٣١ /١٢ /٢٠٢١ همه نیروهای رزمی خارجی از عراق خارج شوند و تحت هیچ عنوان و با هیچ بهانه‌ای، هیچ گونه حضور رزمی را نخواهیم پذیرفت.»
العامری تصریح کرد، باید همه پایگاه‌های عراقی که در اختیار نیروهای خارجی قرار دارد، پس از تاریخ ٣١ /١٢ /٢٠٢١ در اختیار ارتش و نیروهای امنیتی قرار گیرد؛ به ویژه پایگاه‌های الحریر و عین‌الاسد.
رئیس ائتلاف الفتح گفته است که «فرماندهی عالی نظامی عراق، باید هرگونه نیاز به حضور مستشاران یا مربیان را بررسی و دلایل آن را به صورت واضح، تبیین کنند و این مسئله بر اساس، توافق مکتوب بین دولت عراق و آمریکا و بر اساس قوانین عراق باشد.»
العامری با بیان اینکه ورود و خروج این مستشاران باید بر اساس قوانینی باشد که به حاکمیت عراق احترام گذاشته شود، تأکید کرد که حاکمیت کامل حریم هوایی عراق باید محقق شود.
هیئت هماهنگی گروه‌های مقاومت عراق
هیئت هماهنگی گروه‌های مقاومت عراق روز سه‌شنبه، ۲۸ دسامبر، درباره خروج نظامیان خارجی از این کشور بیانیه‌ای منتشر و اعلام کرد: «هر روز برای ما قطعی می‌شود که نیروهای اشغالگر آمریکا در اجرای مطالبات ملت عزیز ما مبنی بر اجرای مصوبه پارلمان عراق در زمینه خروج آنان، جدی نیستند.»در این بیانیه آمده است: مقاومت عراق، در راستای تمایل برخی از گروه‌های سیاسی که با دولت همکاری می‌کنند، به نظامیان آمریکا فرصت داد تا این مصوبه برای تحقق اراده ملت عراق و استقلال و بازپس‌گیری حاکمیت کامل این کشور اجرایی شود.
بر اساس این بیانیه، مقاومت عراق در فرصت داده شده، بیشترین خویشتن‌داری را از خود نشان داد تا شاید «دولت به وظیفه خود در اخراج اشغالگران از عراق، عمل کند ولی ظاهراً دولت شرور [آمریکا] اصرار دارد که نیروهای اشغالگر خود را در کشور [عراق] حفظ کند.»
مقاومت عراق افزوده که آمریکا قصد دارد، نیروهای خود را در پایگاه‌های کنونی، حفظ کند و همچنین کنترل حریم هوایی عراق را در دست داشته باشد و از مناطقی جاسوسی کند که عاری از وجود عناصر داعش است.
در این بیانیه تأکید شده که آمریکا در تلاش است که بتواند تصمیم سیاسی و اقتصادی عراق را در دست داشته باشد و مداخله آشکاری در این کشور صورت دهد، ولی «رؤیای آمریکا که سربازان اشغالگر آن، احساس آرامش کنند و پایگاه‌های آن در صلح و ثبات در عراق باشند، یک توهم است که هرگز محقق نخواهد شد.»
مقاومت عراق با بیان اینکه دفاع از میهن، حقی است که تمامی قوانین به آن اذعان دارد، تصریح کرد: «این دفاع، وظیفه شرعی، اخلاقی و ملی است و مقاومت عراق پس از پایان این دوره، این نیروهای متکبر را مجبور خواهد کرد که با خواری و خفّت از عراق خارج شوند؛ زیرا در سرزمین شهدا و مقدسات، هیچ جایی برای اشغالگر وجود ندارد.»
جنبش النجباء عراق
«نصر الشمّری» سخنگوی رسمی مقاومت اسلامی جنبش «النجباء» چندی پیش در مصاحبه‌ای تلویزیونی، گفت: «از توجیه حضور اشغالگران آمریکایی در خاک عراق تعجب می‌کنیم، زیرا اغلب شرکت‌کنندگان در گفت‌وگوی راهبردی از متحدان واشنگتن بوده‌اند.»
وی با اشاره به اینکه سخنرانی «اکرم الکعبی» دبیرکل این جنبش همه چیز را روشن و شفاف کرده، گفته است: «ما از اشغالگران آمریکایی انتقام خواهیم گرفت و متقاعد نخواهیم شد مگر اینکه آخرین سرباز بیگانه آمریکایی از خاک عراق خارج شود. هیچ خروجی از خاک عراق اتفاق نیفتاده بلکه آن‌چه حاصل شده، تنها تغییر عنوان‌ها بوده است.فرمانده نیروهای مرکزی آمریکا گفته ما خاک عراق را ترک نخواهیم کرد.»
سخنگوی جنبش النجباء عراق در ادامه در واکنش به ادعای بغداد مبنی بر خالی‌شدن اغلب پایگاه‌های نظامی آمریکایی از نظامیان این کشور، این سؤال را طرح کرد: «آیا هر کمیته ملی می‌تواند از پایگاه‌های عراقی اشغال شده بازدید کند.»
وی افزود: سلاح مقاومت اهدافش مشخص است و هدفش وارد شدن به نزاع‌ها و کشمکش‌های سیاسی نیست. اگر برخی نیروهای سیاسی در عراق نیمی از قدرت نیروهای بسیج مردمی عراق و گروه‌های مقاومت را در اختیار داشتند مخالفان خود را به تیر‌های برق آویزان می‌کردند و این را علناً می‌گفتند.
ائتلاف دولة القانون
این ائتلاف به ریاست «نوری المالکی» نیز مانند سایر احزاب و گروه‌های سیاسی شیعی تأثیرگذار عراقی، مخالف تداوم حضور نیروهای آمریکایی در عراق است. المالکی و سایر رهبران و اعضای این ائتلاف تاکنون بارها اعلام کرده‌اند که کشورشان نیازی به نیروهای آمریکایی ندارد و آنها خطری برای عراقی‌ها از جمله شهروندان کُرد و اهل سنت این کشور به شمار می‌روند.
رئیس ائتلاف دوله القانون تاکنون بارها به نقض مصوبه پارلمان درخصوص اخراج آمریکایی‌ها اعتراض کرده و گفته است: «دلیلی برای بقای نیروهای آمریکایی در عراق وجود ندارد و ما نیاز نظامی به آنها نداریم.»
نوری المالکی چندی پیش در خصوص اینکه گفته می‌شود اکثریت کُردها و اهل سنت عراق موافق تداوم حضور آمریکا در عراق هستند، گفت: «تمایل به وجود آمریکایی‌ها همان برچسب غیرواقعی است که به اهل سنت و کردها زده شده است، زیرا که آمریکایی‌ها خطری برای آنها به شمار می روند. ما نیازی به حضور نظامیان آمریکایی نداریم.»
جریان صدر
«سید مقتدی الصدر» رهبر جریان صدر عراق نیز یکی از مخالفان سرسخت حضور نظامیان خارجی به‌ویژه آمریکایی در عراق است که پس از تصویب مصوبه ضرورت اخراج اشغالگران آمریکایی از عراق، فراخوانی را برای برگزاری تظاهرات میلیونی مردم عراق در اعتراض به تداوم حضور آمریکایی‌ها با وجود اعلام پیروزی بر داعش داد و در پی آن، یک تظاهرات میلیونی ضد آمریکایی در بغداد برگزار شد.
صدر چندی پیش با اعلام موعد پایان حضور نظامی آمریکا در عراق، از این امر استقبال و اعلام کرد: «از تلاش‌های صورت‌گرفته به‌ویژه برادر مصطفی الکاظمی (نخست‌وزیر عراق) برای دستیابی به این توافق و خروج نیروهای اشغالگر از عراق تشکر می‌کنیم. باید هرگونه فعالیت نظامی مقاومت متوقف شود و از نیروهای امنیتی عراق، پلیس و ارتش، برای بازگرداندن امنیت و گسترش آن در سراسر عراق و دور کردن شبح تروریسم و خشونت حمایت شود.»
ائتلاف النصر
ائتلاف «النصر» به ریاست «حیدر العبادی»، نخست‌وزیر پیشین عراق نیز تاکنون بارها بر عدم نیاز این کشور نیروهای آمریکایی تأکید کرده است.
العبادی چندی پیش از اعلام پایان سال جاری به عنوان موعد خروج نظامیان آمریکایی از عراق، خواستار زمانبندی برای این خروج شده و اعلام کرده بود: «باید جدول زمانبندی الزام‌آوری برای خروج نیروهای جنگی خارجی تنظیم شود و در عین حال، توافق واضح و شفافی برای آموزش، مشاوره و ارتقای توانمندی‌های جنگی و همکاری اطلاعاتی برای مبارزه با تروریسم صورت گیرد.»
جریان حکمت ملی
«سید عمار الحکیم» رهبر جریان حکمت ملی عراق نیز تاکنون بارها در اظهارات و سخنرانی‌ها خود، بر لزوم اخراج نیروهای آمریکایی از کشورش تأکید کرده و گفته است: «وقت آن رسیده که کشوری با حاکمیت ارضی کامل شویم که هیچ نیروی خارجی و از همه مهم‌تر نیروی نظامی آمریکایی در آن حضور نداشته باشد.»
در مجموع می‌توان گفت که اکثریت گروه‌های سیاسی عراقی به‌ویژه شیعی بر ضرورت خروج اشغالگران خارجی به‌ویژه آمریکایی به دلیل نقض‌های مکرر حاکمیت عراق و عدم نیاز به تداوم چنین حضوری تأکید دارند و آمریکایی‌ها نیز به‌خوبی می‌دانند که در صورت تداوم حضور نظامی در عراق، با پاسخ دندان‌شکن مقاومت این کشور مواجه خواهند شد.
علاوه بر گروه‌ها و جریاناتی که نام برده شد، ده‌ها گروه دیگر از مقاومت عراق و نیز بسیاری از جریانات و گروه‌های اهل سنت و کُرد، بر ضرورت عمل به خواسته پارلمان این کشور و لزوم خروج اشغالگران آمریکایی از عراق تأکید کرده‌اند.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
