نتایج یک پژوهش: تلویزیون ذائقه مخاطبان را تنزل بخشیده اما همچنان محبوب است

به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری فارس، نشست آنلاین «سنجش ذائقه سینمایی ایرانیان» (تحلیلی بر یافته‌های پیمایش ملی) با حضور محمد رحمتی معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی، اعظم راودراد عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، بهارک محمودی عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و محمد رضایی ناظر علمی پیمایش، به همت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

راوَد راد در این نشست گفت: همیشه برایم سؤال بوده است که چرا ذائقه مخاطبان سینمای ایران، نازل است و وقتی فیلم‌های کمدی اکران می‌شوند، همیشه گوی سبقت را از فیلم‌های جدی اکران می‌ربایند. نقش تلویزیون را در این پژوهش پررنگ دیدم و معتقدم تلویزیون ذائقه مخاطبان را تنزل بخشیده است؛ حتی برای مخاطبان سینما. چون تعداد فیلم‌های بیشتری را از تلویزیون تماشا می‌کنند. رسانه‌های جایگزین نظیر شبکه‌های ماهواره‌ای و سامانه‌های اینترنتی هم دخیل هستند اما نقش تلویزیون پررنگ‌تر است، چون مخاطبان عام دارد اما رسانه‌های جایگزین، مخاطبان خاص دارند.

وی افزود: در پژوهش سنجش ذائقه سینمایی ایرانیان، فیلم و سریال ذیل یک عنوان آمده‌اند در حالی که معتقدم مخاطبان این دو را باید از هم جدا کرد. بیش از ۵ هزار نفر مورد پرسش قرار گرفتند و طبق یافته‌ها، بیش از ۸۰ درصد افراد بالای ۱۵ سال در ایران، مخاطب فیلم و سریال هستند.

این پژوهشگر گفت: طبق این پژوهش، بیش از ۹۰ درصد فیلم‌ها را از تلویزیون تماشا می‌کنند. پس از تلویزیون، سینما ۲۲ درصد مخاطب دارد و پس از آن، سامانه‌های اینترنتی هستند. از میان افرادی که سینما می‌روند، ژانر کمدی انتخاب اول است و سپس فیلم‌های خانوادگی.

عضو هیأت علمی دانشگاه تصریح کرد: طبق این پژوهش، بیشترین میزان تماشای فیلم سینمایی و سریال از طریق تلویزیون است، بنابراین می‌توان گفت که تلویزیون یکی از اصلی‌ترین ذائقه‌سازان در ایران است. بنابراین لازم است تلویزیون فیلم‌‌ها را صرفاً برای سرگرمی پخش نکند و به مقوله ذائقه‌سازی هم توجه داشته باشد.

راودراد گفت: ۸۲ درصد پاسخگویان فیلم و سریال را از تلویزیون تماشا می‌کنند. تا پیش از مطالعه نتایج این پیمایش گمان می‌کردم تلویزیون محلی از اعراب برای مخطبان ندارد، اما دیدیم که در سال ۱۴۰۰ همچنان تلویزیون منبع اصلی تماشای فیلم و سریال است. یکی از دلایل آن، ارزان و در دسترس بودن است. البته استفاده از تلویزیون، به معنای طرد دیگر رسانه‌ها نیست، آن‌ها از شبکه‌های ماهواره‌ای و پلتفرم‌های اینترنتی هم مدیا تماشا می‌کنند، بنابراین شاید این همزمانی موجب شده بود که ما فکر کنیم تلویزیون دیگر مخاطب ندارد.

* تلویزیون همچنان یک رسانه محبوب است

بهارک محمودی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به نقل قولی از «آدام گاپنیک» در کتاب دیدار اتفاقی با دوست خیالی گفت: «ذائقه هنر دانستن چیزهای کوچک است، همین است که بزرگش می‌کند.» بنابراین دانستن چیزهای کوچک، به ذائقه معنا می‌بخشد. بنابراین می‌شد به جای «ذائقه سینمایی» در عنوان پژوهش، بگوییم ذائقه دیداری مخاطبان ایرانی.

وی افزود: این پژوهش ثابت کرد فرض اینچنینی که تلویزیون از دور خارج شده است و با نسلی No TV مواجه هستیم، اشتباه است. بنابراین تلویزیون همچنان به عنوان یک دستگاه ایدئولوژیک کار می‌کند و دلالت‌های پنهان ایدوئولوژیک خود را از طریق فیلم و سریال به مخاطب عرضه می‌‌کند.

این پژوهشگر با اشاره به ۱۶ درصد افراد در این پژوهش که اصلاً فیلم و سریال نمی‌بینند. این افراد معمولاً سن بالا و تحصیلات پایین دارند و در هیچ شبکه اجتماعی عضو نیستند. آن‌ها تنها چیزی که از تلویزیون می‌بینند، اخبار است.

وی در پایان اظهار داشت: ذائقه یک امر مجادله‌پذیر است.

انتهای پیام/