خبرگزاری فارس- اعظم ربانی: سال ۱۴۰۰ هم مانند سال‌های دیگر خاطرات تلخ و شیرین همراه با شکست‌ها و پیروزی‌هایی داشت که در ذهن جامعه و تاریخ خواهند ماند. اما بر اساس آموزه‌های دینی حوادث تلخی هستند که هیچ‌گاه جبران نمی‌شوند. در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است: «اذا مات العالم ثلم فی الاسلام ثلمة لایسدها شیء» وقتی عالمی فقیه، فوت کند در اسلام رخنه و حفره‌ای ایجاد می‌شود که هیچ چیزی نمی‌تواند جای آن را پر کند.
در سالی که گذشت نیز بزرگانی از عالمان دین و سربازان امام عصر (عج)، رخت از این جهان هستی بربستند و مشتاقانه روح معنوی‌شان تا به الله پرکشید. عالمانی وارسته که هر کدام خود را سرباز کوچک دین می‌دانستند و چون چراغی پرفروغ، روشنگری در مسیر دین را مهمترین وظیفه خود برمی‌شمردند.
در این گزارش به ترتیب زمان و به اختصار، به معرفی برخی از بزرگانی از علما که در سال ۱۴۰۰ از میان ما رفتند، می‌پردازیم:
*مرحوم آیت الله حاج آقا کمال فقیه ایمانی (تاریخ وفات ۲۹ مرداد ۱۴۰۰ )
آیت الله سید کمال فقیه ایمانی از شاگردان آیتاللهالعظمی بروجردی(ره) و امام خمینی(ره) و یار مقام معظم رهبری، از علمای برجسته اصفهان و مؤسس خیریه‌های درمانی و فرهنگی اصفهان بود. این عالم بزرگ متولد ۱۳۱۳ و فرزند آیت‌الله حاج سید مصطفی فقیه ایمانی بود. او دوران مقدماتی تحصیل خود را با موفقیت پشت سر گذاشت و ۱۵ ساله بود که وارد مدرسه جده بزرگ اصفهان شد.
مدتی بعد به حوزه علمیه قم رفت و در محضر علمی اساتیدی چون، حضرات آیات: نوری همدانی، عبدالجواد اصفهانی، مجاهدی تبریزی، طباطبایی، سلطانی و مشکینی شاگردی کرد. او دوره درس خارج را در کلاس درس حضرات آیات: داماد، بروجردی، گلپایگانی و امام خمینی (ره) تلمّذ نمود و سپس به اصفهان بازگشت و کرسی درس خود را برای طلاب، برقرار ساخت. وی در حین نمایندگی مرحوم آیتاللهالعظمی خویی با امام خمینی (ره) نیز مرتبط بود.
آیت الله حاج آقا کمال فقیه ایمانی منشاء خدمات و اثرات بزرگ عمرانی، اجتماعی، فرهنگی و درمانی زیادی بود که از آن جمله می‌توان به تهیه و تدوین «نورالقرآن فی تفسیر القرآن»، ایجاد و تأسیس حوزه علمیه در اصفهان به نام دارالحکمة باقر‌العلوم (ع) با گنجایش بیش از ۱۰۰۰ طلبه و پرداخت هزینه تحصیلی به طلاب علوم دینی، پژوهش، چاپ و نشر کتاب‌های ارزشمند در این مرکز شیعه و فرستادن آنها به سراسر جهان، تاسیس بیمارستان امام حسین (ع) و مرکز تخصصی بیماری‌های عفونی، بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع)، بیمارستان زنان و زایمان حضرت زهرا (س) اشاره کرد. سرانجام این عالم انقلابی و خدمت‌گزار، در ۲۹ مرداد ۱۴۰۰، از عالم فانی به دیار باقی پرکشید.
رهبر معظم انقلاب پس از رحلتش، در پیام تسلیتی او را نمونه بارزی از مجاهدت فرهنگی و حضور مردمی و فعالیت اجتماعیِ علمای دینی در شهر جهاد و مقاومت (اصفهان) دانستند و نوشتند: «ایشان خدمات ارزشمندی در نشر معارف اسلامی در عرصه‌های بین‌المللی ارائه نمودند.»
*مرحوم استاد محمدرضا حکیمی (تاریخ وفات ۳۱ مرداد ۱۴۰۰)
وی متولد فروردین ۱۳۱۴ شمسی در مشهد بود. او پس از دوران مقدماتی تحصیل، در سال ۱۳۲۶ وارد حوزه علمیه خراسان شد و تا ۲۰ سال از عمر خود را در این حوزه به تحصیل دروس مقدمات و سطح، خارج، فلسفه، ادبیات عرب، نجوم، تقویم گذراند.
محمد تقی ادیب نیشابوری، شیخ مجتبی قزوینی خراسانی، سید محمدهادی میلانی، احمد مدرس یزدی، اسماعیل نجومیان، حاج سید ابوالحسن حافظیان و حاجی‌خان مخیری از مهمترین اساتید وی بودند. استاد حکیمی اجازه اجتهاد خود را در سال ۱۳۴۸ از مرحوم آقا بزرگ تهرانی، دریافت کرد.
امام خمینی (ره) در پیامی به تاریخ ۱۳۴۸/۸/۲۸ او را با این جملات خطاب کردند: «جناب مستطاب ثقة الاسلام آقای محمدرضا حکیمی دامت افاضاته».کتاب الحیاة این استاد علوم دینی که یک دائرةالمعارف اسلامی است، از شهرت و اعتبار خاصی در جهان اسلام برخوردار است.استاد محمدرضا حکیمی سرانجام در ۳۱ مرداد ۱۴۰۰ بر اثر عوارض بیماری کرونا درگذشت.
رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت رحلت وی، او را عالم و متفکّر برجسته خواندند و نوشتند: «ایشان دانشمندی جامع و ادیبی چیره‌دست و اندیشه‌ورزی نوآور و اسلام‌شناسی عدالت‌خواه بودند. ایشان عمر را فارغ از آرایه‌ها و پیرایه‌های مادی، در خدمت معارف والای قرآن و سنّت گذرانده و آثاری ارزشمند از خود به جا نهادند. بهره‌گیری از محضر پر فیض و نفس گرمِ استادان معرفت و معنویت در مشهد مقدس، ذخیره‌ای از توکل و تعبّد و غنای نفس در دل و جان این شخصیت عزیز به جا نهاده بود که تا آخر عمر با برکتش وی را استوار می‌داشت.»
*مرحوم آیت الله محمد علی فیض گیلانی(وفات ۵ شهریور ۱۴۰۰)
وی در سال ۱۳۰۳ ش در یکی از روستاهای لاهیجان به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدایی، به تحصیل علوم حوزوی در سال ۱۳۲۲ روی آورد و سپس در محضر اساتیدی چون حضرات آیات: شهید مطهری، شهید صدوقی، سلطانی طباطبایی، محقق، بروجردی و امام خمینی، دروس سطح، عالی و خارج را طی نمود. او پیش از انقلاب و پس از آن در ایام حجّ، در بعثه امام(ره) خدمات بسیاری را برای حجّاج فراهم آورد و سال‌ها در دانشگاه‌ها به تدریس علوم و معارف اسلامی می‌پرداخت.
مرحوم آیت‌الله فیض گیلانی در سال‌های حکومت خاندان پهلوی، در مبارزات و تظاهرات بسیاری شرکت کرد و حتی بعد از تبعید امام به تهران، منزل خود را که در قم به تازگی خریده بود، به درخواست اطرافیان امام(ره) در خدمت ایشان قرار داد.
در دوره دفاع مقدس، بارها در جبهه‌ها حضور یافت و ضمن تبلیغ مبانی اعتقادی اسلام، انگیزه و شعف رزمندگان را دو چندان می‌ساخت. ریاست و قائم مقامی دیوان عدالت اداری، نمایندگی امام(ره) در دانشگاه الزهراء (س)، عضویت در شورای گزینش قضات و عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضویت در مجلس خبرگان رهبری در دوره‌های اول و دوم، بخشی از سوابق این عالم ربانی بود. وی سرانجام در پنجم شهریورماه سال ۱۴۰۰ به‌علت کهولت سن، دعوت حق را لبیک گفت.
*مرحوم آیت الله العظمی سید محمدسعید حکیم (رحلت ۱۲ شهریور۱۴۰۰)
این مرجع دینی در سال ۱۳۵۴ق، برابر با ۱۳۱۴ش، در شهر نجف به دنیا آمد. پدرش آیت‌الله سیدمحمدعلی از استادان سطوح عالی حوزه نجف و مادرش دختر آیت‌الله سید محسن حکیم بود. در ده سالگی، دروس حوزوی را آغاز کرد و پس از دروس سطح، دروس خارج را نزد استادانی چون آیات عظام سید محسن حکیم و حسین حلی فرا گرفت.
پس از ارتحال آیتاللهالعظمی خویی مرجعیت تقلید ایشان آغاز شد. در دوره حکومت صدام در عراق به‌دلیل مخالفت با قانون منع پیاده‌روی برای زیارت امام حسین (ع) تحت تعقیب قرار گرفت، همچنین به جهت امتناع خاندان صدر از حضور در کنفرانس مردمی اسلامی که به دستور صدام تشکیل شده بود، همراه با ۸۰ نفر از خاندان حکیم دستگیر و به مدت ۸ سال زندانی شد.
وی سرانجام در ۱۲ شهریور۱۴۰۰ش، مصادف با ۲۵ محرم ۱۴۴۳ق در نجف دارفانی را وداع گفت و پس از تشییع در حرم مطهر امیرالمومنین علی (ع) به خاک سپرده شد. رهبر انقلاب اسلامی در پیام تسلیتی فقدان ایشان را ضایعه علمی توصیف کردند و مرقوم کردند: «ایشان از مراجع تقلید و دارای آثار با ارزش در فقه و اصول بودند و فقدان ایشان ضایعه علمی برای آن حوزه مبارک محسوب می‌شود.»
*مرحوم علامه حسن حسن زاده آملی( وفات ۳ مهرماه ۱۴۰۰)
آیت‌الله حسن حسن زاده آملی در سال ۱۳۰۷ ش دیده به جهان گشود. وی پس از دوران تحصیل مقدماتی، نزد افرادی چون اساتید و آیات مهدی الهی قمشه‌ای، علامه شعرانی، علامه طباطبایی و سید محمدحسن الهی شاگردی کرد و از علامه شعرانی، اجازه اجتهاد و اجازه نقل حدیث دریافت کرد.
از وی آثاری در فلسفه، عرفان، ریاضی، نجوم، ادبیات فارسی و ادبیات عربی به یادگار مانده و برخی از آثار فلسفی و عرفانی همچون اسفار اربعه، اشارات، شفا و شرح فصوص الحکم را تصحیح کرده و بر آنها شرح و حاشیه نگاشته است. وی همچنین نهج‌البلاغه و کشف المراد را تصحیح کرده است. دیوان اشعاری نیز از او به جای مانده است.
مرحوم علامه حسن زاده سال ۱۳۴۲ش پیش از تبعید امام خمینی (ره) به ترکیه، به قم رفت و با ایشان بیعت کرد. علامه حسن‌زاده آملی در شکست اتحادیه کمونیست‌های ایران که در سال ۱۳۶۰ش در آمل علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام مسلحانه کردند (غائله آمل)، مؤثر بود. همچنین او بارها مواضع خود را در دفاع از نظام اسلامی و شخص مقام معظم رهبری، ابراز نمود.
جمله معروف «گوش‌تان به دهان رهبر باشد، چون ایشان گوش‌شان به دهان حجةبن‌الحسن (عجل الله فرجه) است»، اوج ارادت قلبی مرحوم علامه حسن زاده آملی را به رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌رساند. ایشان سرانجام ۳ مهر ۱۴۰۰ش (۱۸ صفر ۱۴۴۳ق) بر اثر بیماری قلبی در آمل راهی سفر آخرت گردید و در منزل شخصی خود به خاک سپرده شد.
رهبر انقلاب اسلامی در پیام تسلیتی، از او با عنوان عالم ربانی، سالک توحیدی و دانشمند ذوفنون یاد کردند و نوشتند: «اینجانب به همه‌ی دوستان و شاگردان و ارادتمندان ایشان بویژه به مردم مؤمن و انقلابی آمل و جوانان مشتاقی که مجذوب مواضع انقلابی و خلقیات والای انسانی آن مرحوم بودند تسلیت عرض میکنم.»
*مرحوم آیت‌الله محسن مجتهد شبستری (تاریخ وفات ۲۶ آبان ماه ۱۴۰۰)
مرحوم آیت‌الله محسن مجتهد شبستری در سال ۱۳۱۶ در شبستر واقع در آذربایجان‌شرقی متولد شد. پدر وی در شمار فقها و علمای آذربایجان به شمار می آمد. وی پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی عازم قم شد و با بهره‌مندی از اساتید برجسته حوزه، توانست به درجه اجتهاد برسد.
وی با همراهی آیت‌الله شهید مطهری، شهید مفتح و شهید بهشتی جامعه روحانیت مبارز را در تهران تأسیس کرد و بیشتر فعالیت‌های مبارزاتی وی علیه رژیم در سال‌های پیش از انقلاب به انتشار اعلامیه و بیانیه و فعالیت در این حزب می‌گذشت.
پس از پیروزی انقلاب، آیت‌الله شبستری به نمایندگی از مردم آذربایجان شرقی به عضویت مجلس خبرگان رهبری درآمد. وی همچنین ۴ دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از مردم تهران را نیز در کارنامه خود دارد. ایشان در سال ۱۳۷۴ با حکم رهبر معظم انقلاب، امامت جمعه تبریز را عهده دار شد. آیت الله مجتهد شبستری در تاریخ ۲۶ آبان ماه ۱۴۰۰ دارفانی را وداع گفت.
رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیتی نوشتند: «این عالم بزرگوار از جمله موفق‌ترین روحانیون فعال در خدمات اجتماعی و هدایت عمومی و اداره حوزه‌های علمیه در تهران و تبریز بودند. تلاشها و زحمات ایشان در دوران طولانی امامت جمعه تبریز فراموش نشدنی است.»
*مرحوم آیت الله حسین گرایلی(تاریخ رحلت ۷ بهمن ۱۴۰۰)
او در سال ۱۳۲۲ در شهرستان بهشهر دیده به جهان گشود. از سال ۱۳۳۰ تحصیل را آغاز کرد و در سال ۱۳۳۵ برای ادامه تحصیل به مشهد رفت و از محضر اساتیدی چون آیت‌الله موسوی‌نژاد، شمس، صالحی، آیت‌الله میلانی، آیت‌الله فلسفی کوهستانی بهره‌مند شد.
وی در کنار تحصیل، به امر تدریس هم اشتغال ورزید و از سال ۱۳۴۰ به بعد، تدریس را در حوزه دروس صرف تا خارج و در دانشگاه دروس معارف و اخلاق را آغاز کرد. ۴۰ سال تبلیغ در داخل و خارج کشور،۴۰ سال امام جماعت حرم مطهر، و ۲۰ سال روحانی حج، در زمره‌ی فعالیت‌های تبلیغی و فرهنگی ایشان است.
آیت الله گرایلی ۱۴ سال مدیر حوزه علمیه خراسان و ۲۰ سال عضو شورای مدیریت این حوزه علمیه بود و سرانجام در ۷ بهمن ۱۴۰۰ درگذشت.
*شیخ الفقها، مرحوم آیت‌الله لطف الله صافی گلپایگانی(وفات ۱۲ بهمن ۱۴۰۰)
این مرجع بزرگ جهان تشیع در ۲۰ بهمن ۱۲۹۸ در شهرستان گلپایگان دیده به جهان گشود. پس از فراگیری علوم در زادگاهش، در ۲۳ سالگی رهسپار قم شد. معظم‌له در شهر قم از محضر آیات: حاج سیدحسین بروجردی، حاج سید محمدتقی خوانساری، حاج سید محمدحجت کوه‌‌کمری، حاج سید صدرالدین عاملی، حاج سید محمدرضا گلپایگانی بهره برد. با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی به حمایت از نهضت پرداخت.
با پیروزی انقلاب اسلامی وارد مجلس خبرگان قانون اساسی شد. همچنین سال ۱۳۵۹ از سوی امام‌خمینی به عضویت شورای نگهبان منصوب شد. ایشان در برهه‌های مختلف حمایت خود را نظام و رهبری نشان داد. علاوه بر این در حوزه قلمی آثار متعددی از ایشان به یادگار مانده است. سرانجام این عالم ربانی در ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ دعوت حق را لبیک گفت.
رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت خود به همین مناسبت، وی را فقیه عالی‌مقام و مرجع بصیر، خواندند و نوشتند: «ایشان از استوانه‌های حوزه علمیه قم و از برجستگان علمی و عملی و پر سابقه‌ترین عالم دینی در آن حوزه مبارک بودند.»
*مرحوم آیت الله سید محمد رضا ایازی(وفات ۲۰اسفند۱۴۰۰)
آیت‌الله سیدمحمدرضا ایازی در سال ۱۳۲۰ در روستای دهبار طرقبه استان خراسان رضوی متولد شد. وی سال‌ها به تحصیل علوم دینی در حوزه‌های علمیه مشهد و نجف پرداخت. از استادان او می‌توان به امام خمینی(ره)، آیت‌الله خویی، آیت‌الله حکیم، آیت‌الله میلانی، آیت‌الله شیخ هاشم قزوینی، آیت‌الله فلسفی، آیت‌الله میرزا جواد آقا تهرانی، آیت‌الله مروارید و آیت‌الله سیستانی اشاره کرد.
آیت الله ایازی استاد دروس خارج حوزه علمیه خراسان و یکی از پرسابقه‌ترین و قدیمی‌ترین امام جماعت‌های حرم مطهر رضوی، شامگاه جمعه، ۲۰ اسفند ماه، در سن ۸۰ سالگی درگذشت.
*مرحوم آیت الله سیدمحمدعلی علوی گرگانی (تاریخ رحلت۲۴ اسفند۱۴۰۰)
این مرجع دینی در خرداد ۱۳۱۸ش (بیستم جمادی الثانی ۱۳۵۹ق)، در نجف اشرف به دنیا آمد. در هفت سالگی همراه پدر بزرگوارش، از نجف به ایران آمد و در دوران تحصیل خود از محضر آیات عظام، بروجردی، امام خمینی، سید محمد محقق داماد، مرتضی حائری یزدی، سید محمد رضا موسوی گلپایگانی و... بهره‌ها برد.
وی پیش از انقلاب در راهپیمائی‌های طلاب و فضلای حوزه علمیه قم همواره شرکت داشت و پس از پیروزی انقلاب هم، از سوی حضرت امام به عضویت «دادگاه عالی قم» درآمد و برای شرکت در جبهه‌های نبرد حق و دفاع مقدس، چند بار جلسه درس خود را تعطیل نمود و خود همراه با شاگردانش به جبهه‌ها شتافت.
پس از رحلت حضرت امام(ره) نیز بیشترین حمایت‌ها را از نظام جمهوری اسلامی و رهبری حضرت آیتاللهالعظمی خامنه‌ای به عمل آورد. سرانجام این عالم وارسته در ۲۴ اسفند ۱۴۰۰ به لقاءالله پیوست.
مقام معظم رهبری در بخش از پیام تسلیت خود، این‌گونه نوشتند: « این مرجع معظم در قضایای گوناگون انقلاب و مسائل کشور، همواره وفادارانه در کنار مردم و پشتیبان نظام مقدس بودند و خدمات ارزشمندی کرده‌اند که موجب فیض و رحمت الهی است ان‌شاءالله.»
*مرحوم حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین سید محسن شفیعی(وفات ۲۸ اسفند۱۴۰۰)
مرحوم حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین سید محسن شفیعی، فرزند آیت‌الله سیدعلی شفیعی عضو مجلس خبرگان رهبری بود و علاوه بر آن در استان خوزستان و منطقه، شخصیتی محبوب و مردمی به شمار می رفت. همگان وی را به عنوان اسوه اخلاق و الگویی برای حل مشکلات مردم می‌شناختند.
وی مدت۱۱ سال، مسئول دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان را به عهده داشت و از مدرسان دانشگاه بود که در ۲۸ اسفند ۱۴۰۰، دارفانی را وداع گفت.
رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیتی که به مناسبت درگذشت این عالم پُرتلاش صادر کردند، نوشتند: «ایشان نقش ارزشمندی در همه عرصه‌های علمی و اجتماعی و دانشگاهی خوزستان ایفا می‌کردند و از امیدهای آینده بودند. فقدان این عالم پرتلاش و خدوم و بصیر خسارتی است که جبران آن‌را از خداوند متعال مسألت میکنم.»
انتهای پیام/۷۸۰۳۲/ی
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
