اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

دیگر رسانه ها

زیر پوست دوحه

مقام‌های آمریکایی به‌دلیل اعتیاد به تاکتیک «بازگشت پوچ به برجام»، دست به هرگونه اقدامی می‎زنند تا «رفع قطره‌چکانی تحریم‎ها» را جایگزین «بازگشت واقعی به توافق هسته‌ای» کنند.

خبرگزاری فارس؛ یادداشت- حنیف غفاری: مذاکرات دو روزه دوحه درحالی به پایان رسید که مقام‎های آمریکایی و اروپایی در رویکردی کاملا هماهنگ، بار دیگر تهران را به زیاد‌ه‌‎خواهی و بازطرح موارد حل‌شده و حتی طرح مطالبات فرعی و جدید متهم کرده‌اند. تروئیکای اروپایی بلافاصله در بیانیه‌ای مدعی شدند که تهران در مذاکرات اخیر با طرح موضوع‌‎های غیرمرتبط و فرعی، پنجره نیمه‌باز توافق را بیش ‎از پیش به‌سوی بسته‌شدن سوق داده‌است!

اما به‌راستی منظور بازیگران غربی از زیاده‌خواهی و طرح مطالبات فرعی و حل شده چیست؟ براساس یک جست‌وجوی ساده در مواضع دیپلمات‎های غربی، با ۳مولفه تعیین‌کننده در مسیر انعقاد توافق نهایی مواجه می‎شویم: مختومه‌شدن پرونده‌های ادعایی مفتوح آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قبل از عملیاتی‌کردن توافق، ارائه تضمین‌های اعتباری لازم درخصوص فعالیت شرکت‎های خارجی در ایران و رفع محدودیت‌های غیرهسته‌ای که استمرار آنها روی روند رفع عملیاتی تحریم‎های برجامی تأثیر سلبی خواهد گذاشت. درخصوص این سه مورد، نکاتی وجود دارد که نمی‎توان به سادگی از کنار آنها گذشت:

نخست اینکه، اگر براساس ادعای مقام‎های غربی، این موارد «حل‌شده» هستند یا حتی برسر آنها «تفاهم اولیه» صورت گرفته است، اساسا چرا جوزپ بورل، انریکه مورا و دیگر مقام‎های اروپایی طی ۳هفته گذشته بارها بر چینش میز مذاکره در زمینه «حل اختلاف‌های باقی‎مانده» تأکید کرده‌اند؟

مقام‎های آمریکایی و اروپایی حتی نگاه «ماهوی» حداقلی و صحیحی نسبت به اختلاف‎های اساسی باقی‎مانده روی میز مذاکره ندارند. به‌عبارت بهتر، بازیگران غربی در جریان مذاکرات دوحه نشان داده‌اند که حتی در «توصیف ابعاد میز مذاکره» و «اصالت موضوع‌های اختلافی» دچار نوعی کژفهمی عامدانه شده‌اند. قطعا تا زمانی که این کژفهمی و کژتابی از بین نرود، برگزاری صدباره مذاکرات در دوحه، وین، مسقط یا هر نقطه دیگری از جهان، نمی‎تواند تضمین‌کننده انعقاد توافقی واقعی باشد.

نکته دوم، به حساسیت جالب توجه بازیگران غربی در قبال اصرار ایران بر مختومه‌شدن پرونده مربوط به مکان‎ها و موارد ادعایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بازمی‎گردد. در‌ماه مارس ۲۰۲۱(اسفندماه ۱۴۰۰) رافائل گروسی خود نیز درجریان سفر به تهران اذعان کرد که مطالبه ایران درخصوص مختومه‌کردن پرونده موارد ادعایی مربوط به گذشته فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان منطقی و دست‌یافتنی است.

در همین راستا، جمهوری اسلامی ایران و آژانس، چارچوب عملیاتی مشخصی را برای حل این موارد و مختومه‌شدن آنها در یک بازه زمانی ۳ماهه ترسیم کردند. با همه این اوصاف، سوء تفسیر سیاسی آژانس از این چارچوب و اصرار این نهاد ظاهرا بین‌المللی بر اعمال گسترده «نظارت‎های فراپادمانی» و «محدودیت‎های فراپروتکلی» علیه کشورمان، آن هم بدون آنکه اساسا تکلیف مذاکرات روشن شود، جایی برای استمرار این مسیر باقی نگذاشت.

 اکنون جمهوری اسلامی ایران تأکید دارد که برخلاف ادعای آژانس، آمریکا و تروئیکای اروپایی، گردش کار این پرونده‌های غیرحقوقی را از گردش کار مذاکرات وین جدا نمی‎داند. برهمین اساس، تهران هرگز زیربار مفتوح‌ماندن این پرونده‌ها و تبدیل‌شدن آنها به دستمایه‌ای برای بازرسی‌های فراپادمانی آژانس پس ‎از احیای توافق نخواهد رفت. عصبانیت غربی‌ها از این مطالبه ایران، جای بسی تعجب دارد، زیرا تهران این مطالبه طبیعی را بارها در جریان سلسله مذاکرات وین نیز مطرح کرده بود.

نکته سوم، به موضوع رفع تحریم‎ها و محدودیت‌هایی بازمی‌گردد که در مسیر رفع عملیاتی تحریم‎ها خلل ایجاد می‎کند. دراین معادله، اساسا «برچسب‌ها و عناوین تحریم‎ها» اصالت و موضوعیتی ندارند بلکه سطح درگیری و اشتراک آنها با تحریم‎های برجامی موضوع بحث تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای است. این تحریم‎ها و محدودیت‌ها تنها شامل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیست.

در اینجا باید هرگونه تحریم، محدودیت یا حتی مصوبه یا پیش‌نویس قانونی که با اصل «رفع واقعی تحریم‎های ضد‌ایرانی» در برجام مغایر است، برداشته شود. این تحریم‎ها می‌تواند با برچسب هسته‌ای یا غیرهسته‌ای وضع شده باشد. پس در پروسه رفع عملیاتی تحریم‎ها، ما «عناوین» را کنار گذاشته و روی «مصادیق» و «سطح تأثیرگذاری آنها بر رفع تحریم‎های برجامی» کار داریم.

نکته چهارم، به موضوع بسیار مهم «ارائه تضمین‌های اعتباری» به ایران بازمی‌گردد. براساس آنچه دیپلمات‎ها از واقعیت مذاکرات وین می‎گویند، این موضوع به مهم‎ترین نقطه اختلافی میان ایران و آمریکا در روند احیای توافق هسته‌ای تبدیل شده‌است. ارائه تضمین‌های اعتباری به شرکت‎های خارجی درخصوص باقی‌ماندن قطعی دولت بایدن در توافق هسته‌ای و ایجاد حاشیه امن برای شرکت‎های سرمایه‌گذار در ایران جهت تضمین سرمایه آنها، ازجمله ملزوماتی هستند که وزارت خزانه‌داری آمریکا باید ترتیبات لازم را برای تحقق آنها اتخاذ کند. درغیر این صورت، «سرمایه‌گذاری پروسه‌محور» شرکت‎های خارجی به «سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و پروژه‌محور» تبدیل خواهد شد و گردش سرمایه خارجی در کشور نیز با سرعتی به‌مراتب کمتر صورت خواهد گرفت. مقام‌های آمریکایی به‌دلیل اعتیاد به تاکتیک «بازگشت پوچ به برجام»، دست به هرگونه اقدامی می‎زنند تا «رفع قطره‌چکانی تحریم‎ها» را جایگزین «بازگشت واقعی به توافق هسته‌ای» کنند. پیام سلسله مذاکرات وین و مذاکرات اخیر دوحه کاملا مشخص است: آمریکا و اتحادیه اروپا هرگز قادر نخواهند بود با استناد به مولفه‌های محیطی، فرامتنی و تبلیغاتی مطالبات حقوقی، منطقی و عملیاتی جمهوری اسلامی ایران را اسیر فضاسازی‌های خود کنند؛ بنابراین فرصت برای واشنگتن و مهره‌های اروپایی آن بسیار اندک است.

انتهای پیام/

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول