در این مطلب ضمن بررسی موارد مهم ترازوها، قصد داریم نکاتی را مطرح کنیم تا در هنگام خرید ترازوی طلافروشی یا ترازوی آزمایشگاهی، انتخاب بهتری داشته باشیم.
مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار در ترازو
تفاوتی نمیکند که شما برای آزمایشگاه خود قصد خرید ترازو دارید یا برای یک واحد طلافروشی یا زرگری؛ در هر صورت سه فاکتور مهم وجود دارد. دقت، ظرفیت و کالیبراسیون. البته موارد دیگری هم وجود دارد که در کارایی ترازو تاثیرگذار هستند. اما این سه عامل، اولینها هستند.
دقت
دقت ترازو یا همان خوانایی ترازو، پارامتری است که مشخص میکند ترازو چقدر دقیق است. موضوع دقت در ترازوها به صورت تعداد رقمهای بعد از اعشار مطرح میشود. یعنی هر قدر یک ترازو بتواند تعداد رقمهای بیشتری را بعد از ممیز محاسبه کند، ترازوی دقیقتری است.
در نظر داشته باشید که هر قدر دقت یک ترازو بالاتر برود، تکنولوژی آن نیز پیچیدهتر میشود و به دنبال آن، ترازو گرانتر میشود. بنابراین ما برای انتخاب ترازو باید بررسی کنیم که حداقل دقت مورد نیاز ما چقدر است و ترازوی خود را در همان دقت انتخاب کنیم. اگر قصد خرید ترازو برای کار در یک آزمایشگاه را دارید، حتما متناسب با دقت مورد نظرتان ترازو را تهیه کنید. مثلا اگر کاربر یک دستگاه آنالیز BET هستید، به یک ترازوی 4 رقم اعشار نیاز دارید. اما برای طلافروشی در ایران باید ترازوی دو رقم اعشار تهیه کنید. (در بعضی کشورها طبق قانون باید برای طلافروشی، ترازوی 3 رقم استفاده کرد)
نکتهی دیگری که در مورد دقت ترازو وجود دارد، نامگذاری آن است. در بازار طلای ایران، به ترازوی دو رقم اعشار، ترازوی سه صفر هم گفته میشود. البته این نامگذاری مبنای علمی خاصی ندارد و صرفا یک اصطلاح جافتاده در میان بازاریان است.
ترازوهای آزمایشگاهی با دقتهای متفاوتی تولید میشوند. بازهی دقت این ترازوها بین یک تا هفت رقم پس از اعشار است. ترازوهای 5، 6 و 7 رقم اعشار به ترازوهای میکرو معروف هستند. البته این ترازوها، کاراییهای خاصی دارند و به ندرت در آزمایشگاههای معمولی دیده میشوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دقت ترازو، پیشنهاد میکنیم مقالهی راهنمای خرید ترازوی آزمایشگاهی و طلافروشی را مطالعه نمایید. در این مطلب به صورت کامل، نکات مهم در زمان خرید ترازو بیان شده است.
ظرفیت
پس از دقت ترازو، موضوع ظرفیت آن اهمیت پیدا میکند. ظرفیت ترازو بیشترین میزان وزنی است که ترازو میتواند وزن کند. مانند دقت، ظرفیت نیز در ترازوهای مختلف متفاوت است. یعنی ترازوهای در هر دقت که باشند، یک بازهی مشخصی از ظرفیت دارند. مثلا در ترازوهای با دقت دو رقم اعشار، ظرفیت ترازو میتواند بین 300 گرم تا 10 کیلوگرم متغیر باشد. البته همانطور که میدانید، در یک دقت ثابت هر قدر ظرفیت ترازو بالاتر برود، قیمت آن نیز بالاتر میرود. بنابراین این یک موضوع ضروری است که شما ابتدا نیاز خود نسبت به ظرفیت را مشخص کنید، سپس با متناسب با نیاز خود، ترازو را تهیه کنید. در غیر این صورت یا مجبور میشوید ظرفیت بالاتر بخرید که این کار باعث صرف هزینهی بیشتر است، یا ظرفیت پایینتر میگیرید که در این صورت در فرایند توزین به مشکل بر میخورید. زیرا ما به هیچ وجه مجاز نیستیم عدد بالاتر از ظرفیت ترازو روی آن قرار دهیم و در صورت انجام این کار، ترازو حتما آسیب میبیند.
کالیبراسیون
مسالهی مهم آخر، موضوع نوع کالیبراسیون ترازو است. در این جا قصد نداریم که پروسهی کالیبراسیون ترازو را توضیح دهیم و فقط به همین میزان بسنده میکنیم که ترازوها به صورت دورهای باید کالیبره شوند. این کار باعث میشود تا ترازو نتایج دقیق را نمایش دهد.
کالیبراسیون در ترازوهای آزمایشگاهی و طلافروشی به دو صورت است. دستی و اتوماتیک. ترازوهای کالیبره اتوماتیک ترازوهای گرانتری هستند. زیرا کاربر در فرایند کالیبراسیون هیچ دخالتی ندارد و تمام کارها به صورت اتوماتیک انجام میشود. البته در نظر داشته باشید که برای کالیبراسیون ترازوهای کالیبرهدستی، شما باید سنگ وزنهی کالیبراسیون تهیه کنید و این خودش یک هزینهای دارد.
تکرارپذیری ترازو
موضوع تکرارپذیری یکی از موضوعات جدی در تمام تجهیزات اندازهگیری و آزمایشگاهی است. تکرارپذیری یک بازهی مجاز برای خطاهای ترازو است. به این صورت که شرکت سازنده در بروشور دستگاه مینویسد که این ترازو، مثلا مثبت و منفی 0.002 گرم مجاز است که وزن را جابجا نمایش دهد.
تست تکرارپذیری ترازو به این صورت است که در یک شرایط محیطی ثابت، یک وزن را مثلا 5 مرتبه پشت هم روی ترازو قرار میدهیم. اگر ترازو در هر 5 مرتبه، وزن را در بخش مجاز نمایش داد، میفهمیم ترازو تکرارپذیر است. در غیر این صورت، ترازو تکرارپذیری ندارد و به احتمال زیاد شما با مشکل مواجه خواهید شد.
این موضوع به خصوص در طلافروشیها نیز میتواند مشکلساز شود. زیرا عدم تکرارپذیری ترازو میتواند موجب سلب اعتماد مشتری از آن فروشگاه شود.
قیمت ترازوهای دقیق دیجیتال
موضوع قیمت ترازوهای دیجیتال از یک قاعده پیروی میکند. آن هم این که اولین عامل تاثیرگذار در قیمت، دقت ترازو است. هر قدر دقت ترازوها بالاتر میرود، قیمتشان نیز بالاتر میرود. پس از آن ظرفیت است. در یک دقت ثابت هر قدر ظرفیت بیشتر شود، قیمت هم بیشتر میشود و در آخر هم موضوع کالیبراسیون مطرح میشود. در یک دقت و ظرفیت ثابت، ترازوهای اتوکالیبره، قیمتشان از کالیبرهدستی بالاتر است.
این سه عامل، فاکتورهای اصلی تعیینکنندهی قیمت ترازو هستند. اما نکتهی دیگری که در زمینهی قیمت اهمیت دارد، برند ترازو است. برندهای مختلف، قیمتهای متفاوتی دارند. معمولا هر قدر برندها معروفتر و جاافتادهتر باشند، قیمتشان نیز بالاتر است. در ادامه تعدادی از برندهای اصلی ترازو را معرفی میکنیم.
متلر تولدو سوئیس
سارتوریوس آلمان
اند ژاپن
کرن آلمان
رادوگ لهستان
ویبرا ژاپن
شیمادزو ژاپن
اوهاس انگلستان
...
برندهایی که در بالا نام بردیم، معروفترین برندهای تولیدکنندهی ترازو هستند. اما توصیهای که داریم، این است که ابتدا تمام نیازهای آزمایشگاهی خود را فارغ از برند ترازو بررسی کنید. سپس با توجه به نیازهای خود، یک ترازو را انتخاب کنید و موضوع بررسی برند ترازو را در مرحلهی آخر قرار دهید. زیرا برندها به واسطهی تبلیغات گستردهای که انجام میدهند، میتوانند ذهن شما را از خواستههای اصلیتان دور کرده و مجبورتان کنند چیزی را تهیه کنید که واقعا به آن نیازی ندارید.