تکرار ترکیدن لاستیک هواپیما در فرودگاه مشهد/ اذعان سازمان هواپیمایی به وجود مشکل در باند فرودگاه

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، ساعاتی پیش لاستیک هواپیمای بویینگ ۷۳۷ سپهران پس از انجام پرواز تهران به مشهد با مشکل مواجه شد.

خبرها حاکی از آن است که هواپیما در حین تاکسی کردن به سمت پارکینگ با ترکیدن لاستیک مواجه شده است.

در هفته‌های اخیر این چندمین مشکل مشابه در فرودگاه مشهد است، اگرچه که سازمان هواپیمایی کشوری هم به تازگی بازدیدهایی را از این فرودگاه انجام داده و توصیه‌هایی را به شرکت‌های هواپیمایی برای کاهش رویدادن موارد مشابه داشته است.

برخی از متخصصان حوزه هوانوردی و فرودگاهی به مشکل رنگ آمیزی سطوح فرودگاه مشهد اشاره کرده و این موضوع را مطرح می‌کنند که رنگ آمیزی غیر اصولی علت این اتفاقات است.

امروز نیز دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی اطلاعیه ای را در خصوص حوادث مذکور متشر کرده است. در این اطلاعیه آمده است:

در پی کسب اطلاع از حوادث ترکیدگی لاستیک هواپیماها و و بعضاً صدمه به موتور آنها در فرودگاه مشهد براثر ورود قطعات لاستیک هواپیما به داخل موتور، دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی کشوری اطلاعات مربوطه را جمع آوری کرده و با توجه به وقوع آن در باند 13L-31R فرودگاه بین لامللی شهید هاشمی نژاد مشهد، پس از یک تحقیق ایمنی در این خصوص و با مطلاعه اطلاعات رویدادها، بمنظور پیشگیری از رویدادهای مشابه ، توصیه های ایمنی لازم را صادر می نماید.

*سابقه رویدادها
سازمان هواپیمایی کشوری دارای سامانه ثبت اطلاعات سوانح و حوادث بوده و کلیه شرکت های ارائه دهنده خدمات هوانوردی ضمن رعایت مقررات گزارش دهی رویدادهای ایمنی، رویدادهای کشور را به اطلاع سازمان رسانده که در این سامانه ثبت و ضبط می شود.

با مراجعه به این سامانه رویدادهای متفاوتی با موضوع ترکیدگی لاستیک هواپیماها در فرودگاه مشهد به ثبت رسیده است. لابته به ندرت هم سابقه ترکیدگی لاستیک هواپیماها در فرودگاه هایی مثل مهرآباد تهران، شیراز، ماهشهر و... مشاهده گردید؛ ولی تعداد آن در فرودگاه مشهد فراوانی بیشتری دارد.

این موضوع می تواند حاصل از ترافیک بلاای فرودگاه، حجم مسافر زیاد، دما و ارتفاع فرودگاه به عنوان عامل کمکی باشد. رویدادهای مختلف عنوان شده دارای نتیجه گیری خاص خود متناسب با اطلاعات آن پرواز داشته و ممکن است نتیجه گیری مشابهی نداشته باشند؛ ولی در این تحقیق سعی شده تا با تمرکز به نکات مشترک، یافته های ایمنی لازم حاصل شود.

لازم بذکر است در برابر رویدادهای مستحدثه قبلی با هماهنگی بعمل آمده بین سازمان و فرودگاه مذکور مقرر شده که بازدیدهای باند دو برابر شده و به شرکت های هواپیمایی نیز ابلاغ شده تا محدودیت هایی برای وزن برخاستن هواپیماها و نحوه نگهداری چرخ ها اعمال نمایند.

*کیفیت ساخت، نگهداری و تعمیر

براساس بررسی از اسناد مربوطه مشخص گردید که در این رویدادها انواع مختلفی از محصولات کارخانه های سازنده مشاهده شده که تولیدات شرکت گهر ایران (صنایع بنی هاشم)،Dunlop ، Bridgestone،Michelin ، Goodyear و... بوده اند، پس مبحث کارخانه و مواد سازنده مورد تمرکز قرار نگرفت.

چرخ ها و لاستیک هواپیماها جزء قطعات عمردار (LLP) نیستند و متناسب با نحوه استفاده از آن فرسوده می شوند و مورد تعویض قرار می گیرند. این چرخ ها ممکن است بصورت تولید جدید (New) یا بصورت اورهال شده (Recap) استفاده شوند که تعداد دفعات پروازی آنها حدوداً از 200 تا 100 سیکل متفاوت می باشد.

سابقه این رویدادها نشان می دهد که برخی چرخ های نو و برخی اورهال شده در این رویدادها صدمه دیده اند که تاثیر شرایط خارجی بر لاستیک را محتمل تر می سازد.

در بازدید سرزده از چرخ های هواپیماهای خارجی و داخلی در فرودگاه مشهد مشخص شد که کیفیت چرخ ها کاملا متفاوت می باشد که این موضوع نشان می دهد دریافت لاستیک ها از منابع معتبر و مستقیم از کارخانه سازنده و بازدید مطابق با استانداردهای کارخانه شرط مهمی برای کارکرد مناسب آنها می باشد.

*شرایط بهره برداری هواپیما
تعداد زیادی از این رویدادها به هنگام خزش هواپیما روی باند برای پرواز (قبل از بلند شدن) و در سرعت بالای هواپیما و چرخ ها حادث شده است که خلبانان برابر دستورالعمل ها موظف به پرواز بوده اند و با توجه به وزن زیاد هواپیماها در این مرحله، خلبان مجبور به حفظ ارتفاع ثابت برای سوزاندن سوخت و کاهش وزن هواپیما شده اند.

در برخی از پروازهای خارجی و داخلی مشاهده شده است که به منظور سوختگیری کم در ایستگاه های خارجی و یا ذخیره زمان در ایستگاه های مقصد، خلبانان نسبت به درخواست حمل سوخت اضافه برای مسیر بعد (Tankering Fuel) اقدام نموده اند. این  رفتار در صورت رعایت بیشترین وزن مجاز هواپیما، غیرمجاز نیست.

شرایط گرما و ارتفاع زیاد فرودگاه های کشور بطور مستقیم در وقوع رویدادها تاثیر داشته که علاوه بر وقوع این حوادث به عنوان یک مخاطره برای موتورهای هواپیماها نیز فرض می شود.

زمان خنک شدن چرخ ها و توجه خلبانان به درجه حرارت ترمزها نکته بسیار مهمی است که باید توسط شرکت های هواپیمایی مورد توجه قرار گیرد.

بعضی از شرکت های هواپیمایی برای جلوگیری از خسارت به موتورها و هواپیماها، محدودیت هایی از قبیل کم کردن تعداد مسافران، شرایط عملیاتی خاص درنظر گرفته اند.

*اطلاعات بهره برداری فرودگاه مشهد

فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد توسط شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوائی ایران بهره برداری می شود. این فرودگاه یکی از پر رفت و آمد ترین فرودگاه های کشور بوده که ارائه خدمت به پروازهای داخلی و خارجی را انجام می دهد. تاکنون این فرودگاه برابر الزامات جدید مقررات فرودگاهی سازمان هواپیمایی کشوری موفق به دریافت گواهینامه فرودگاهی نشده که دفاتر نظارتی سازمان برنامه دارند تا پس از تکمیل فرآیندهای قانونی صدور گواهینامه فرودگاه را در دستور کار خود بررسی نمایند.

این فرودگاه دارای دو باند پرواز با ساختار آسفلات در راستای 31-13 چپ و راست می باشد که سامانه ILS برای باند 13L-31R فراهم می باشد که باند اصلی و غلاب فرودگاه مشهد فرض می شود. بدلیل نزدیکی باند 13L-31R به ساختمان های فرودگاه و همچنین موانع پروازی شهری، این باند بصورت بطور معمول استفاده نمی شود.

به همین دلیل فرودگاه محدودیت برای بسته شدن باند اصلی به مدت طولانی و انجام تعمیرات لازم دارد.

بازدید باند و کنترل FOD باند روزانه سه مرتبه انجام می گرفته که هم اکنون افزایش یافته است.

ارتفاع فرودگاه از سطح دریا بالا بوده و در هوای گرم هواپیماها در آن محدودیت راندمان دارند. خلبانان پروازها بدلیل موانع موجود در آستانه باند 13 و ظرفیت کامل مسافران، بطور معمول تمایل دارند از باند 13 چپ به پرواز درآیند.

تمامی حوادث ترکیدگی چرخها در باند اصلی (13چپ/31 راست) بوقوع پیوسته که مورد دقت دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان بوده است. گزارش های بررسی حوادث سازمان نشان می دهد که کیفیت نقاشی روی باند اصلی مناسب نبوده و علاوه بر تولید FOD، برجستگی هایی نیز بوجود آورده که لاستیک چرخ های هواپیماها را در وزن و سرعت زیاد دچار مشکل می سازد.

پس از وقوع سانحه خروج از باند هواپیمای MD83 شرکت هواپیمایی زاگرس در سال 1394 و حادثه ترکیدگی لاستیک هواپیمای B737 شرکت هواپیمایی سپهران درسال 1400، توصیه ایمنی برای ارتقای کیفیت سطح باند اصلی فرودگاه مشهد (قدرت ترمز گیری، رنگ آمیزی) صادر شده که با توجه به اظهارات مدیران فرودگاهی، بدلیل زمانبر بودن و حجم زیاد پروژه، تاکنون موفق به اقدام اصلاحی نشده‌اند.

باتوجه به یافته های بالا و به منظور ارتقای ایمنی پروازها توصیه های ایمنی زیر صادر شده تا دفاتر نظارتی سازمان هواپیمایی کشوری با پیگیری لازم، زمینه اجرای آنها را فراهم آورند.

*توصیه ایمنی به کلیه شرکت های هواپیمایی

تا رفع مشکل باند فرودگاه مشهد، از حمل سوخت اضافی در ایستگاه مشهد ممانعت بعمل آورده و حمل سوخت اضافی در هوای گرم و فرودگاه های مرتفع را کنترل و محدود نمایند.

از درج بازه زمانی لازم مابین زمان توقف هواپیما و شروع حرکت آن در پارکینگ فرودگاه های کشور (time Ground) در دستورالعمل های خود اطمینان حاصل نموده و اجرای آن را پایش نمایند.

بخش عملیات شرکت متناسب با راندمان هواپیماها و ارتفاع و درجه حرارت فرودگاه ها، محدودیت های عملیاتی خود و نحوه کنترل دمای ترمز ها را ابلاغ و اجرا نمایند.
سیستم های کیفی و تضمین مرغوبیت، نحوه خرید قطعات، نگهداری و تعمیر چرخها را بیشتر مورد پایش قرار دهند.

*توصیه ایمنی به شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوائی ایران

در سریع ترین زمان ممکن نسبت به ارزیابی ریسک و تدوین برنامه بازسازی سطح باند اصلی فرودگاه مشهد برابر مقررات فرودگاهی کشور اقدام نموده و در این راستا برای دریافت هرگونه معافیت خاص موافقت سازمان هواپیمایی کشوری را کسب نماید.
باتوجه به وارد شدن خسارت به شرکت های هواپیمایی، هماهنگی لازم برای نحوه جبران خسارت درخصوص سهم عوامل فرودگاهی نیز انجام پذیرد.

*توصیه ایمنی به مؤسسات تعمیر و نگهداری

نگهداری و تعمیر چرخ ها، ترمزها و تعویض لاستیک ها مطابق با استاندارد کارخانه سازنده صورت پذیرفته و از پذیرش درخواست های نامتعارف شرکت های هواپیمایی پرهیز شود.

تامین و دریافت مواد مصرفی و قطعات مطابق با استانداردهای مربوطه صورت پذیرفته و در صورت مشاهده تخلف شرکت‌های هواپیمایی، مراتب سریعاً به سازمان هواپیمایی کشوری اعلام شود.

انتهای پیام/