سیاست‌های دولت‌ها بر دروازه‌بانی خبر مؤثر است/ رسانه معصوم وجود ندارد

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران توانا ششمین جلسه کارشناسان روابط عمومی شهرداری تهران، با حضور مریم سلیمی نویسنده، پژوهشگر ارتباطات، روزنامه‌نگار برگزار شد.

وی در ابتدا گفت: در شبکه‌های اجتماعی نمی‌توان همه نوع محتوایی را پخش کرد و درباره آنها دروازه‌بانی خبر اتفاق می‌افتد شاید ما متوجه این گزینش محتوا  نشویم ولی همیشه این انتخاب نوع مطالب در حال انجام است، اولین دروازه‌بانی توسط خود ما انجام می‌شود که چه موضوعی را بخوانیم یا پخش کنیم و بعد از آن توسط رسانه که براساس سیاست‌های خود اخبار را انتخاب می‌کند.

این مدرس رسانه گفت: در دروازه‌بانی اخبار توسط رسانه عوامل درون سازمانی و برون سازمانی و حتی سیاست‌های دولت‌ها مؤثر هستند اینکه اگر در پلتفرمی از کشور خاصی فعالیت می‌کنید باید طبق قوانین که آن کشور می‌گذارد فعالیت کنید، این انتخاب اخبار است که یک موضوع را برجسته می‌کند و اتفاق دیگری را بی اهمیت جلوه می‌دهد، پلتفرهای شبکه‌های اجتماعی نیز هر سال قوانین  و الگوریتم خود را تغییر می‌دهند و اگر بر طبق آن عمل نکنید به راحتی صفحه و کانال ما بسته می‌شود.

سلیمی گفت: هر چیزی که منتشر می‌شود باید بتوان منبع آن را پیدا کرد چون تکرار پذیری در ما باور ایجاد می‌‌کند اما تکرار هر چیزی به معنای درست بودن آن نیست، باید منبع اصلی اخبار را پیدا کرد و به یک منبع نباید اکتفا کنیم و در منابع مختلف دنبال خبر بگردیم و تاریخ هر خبر را دقیقاً چک کنید چون گاهی اخبار قدیمی را دوباره بازنشر می‌کنند، در اخباری که ما را زودتر احساساتی می‌کنند دقت بیشتری باید کنیم.

وی افزود: امروزه عصر جنگ روایت‌ها است که یک جنگ ترکیبی هست که ابعاد رسانه‌ای پیدا می کنند، در سواد رسانه‌ای باید برای خود یک نقشه راه داشته باشیم اینکه چه خبری را به چه کسانی و با چه شرایطی می‌خواهیم انتقال دهیم و مقصود ما از رساندن خبر چیست.

مؤلف کتاب سواد رسانه گفت: هر خبر یک متن آشکار دارد که ما می‌خوانیم، جزئیاتی دارد که زیل متن است و پیش زمینه‌ای دارد که ما از قبل می‌دانیم به اسم فرامتن. در سبد انتخابی موضوعات روزانه خود چه در زمینه کار و شخصی باید بدانیم که ما چه چیزهایی را انتخاب می‌کنیم دنبال چه موضوعی هستیم  چه میزان ساعت برای جست‌وجو وقت می‌گذاریم؟ منابع ما شخصی است یا عمومی؟ گرایش‌های منبع ما چه چیزهایی است؟ و معیار انتخاب ما چیست.

وی گفت: ما انواع مختلفی از سواد داریم مثل سواد مالی، فرهنگی، رسانه‌ای، دیجیتال، عاطفی، خبری، بصری و...، ما از زمان بیدار شدن تا خواب با رسانه سر و کار داریم و باید سواد رسانه و سواد‌های مرتبط با آن را یاد بگیریم تا توان مواجه با رسانه‌ها و تولید پیام را داشته باشیم و بتوانیم با تفکر خلاق جریان‌سازی انجام دهیم و تبدیل به شهروند با سواد و هوشیار در حوزه رسانه شویم.

مدرس ارتباطات گفت: در مدل ارتباطات پنهان ما نهان‌نگاری را داریم که علائم در تصاویر پنهان  است، در تبلیغات هم از مدل غیر آشکار و پنهانی استفاده می‌شود که روی ناخودآگاه ما تأثیر می‌گذارد که در ایران ممنوع است چون اصلاً ما آن موضوع تبلیغی را نمی‌بینیم و به صورت پنهان در تصاویر جاگذاری می‌شود و قدرت تصمیم‌گیری از ما سلب می‌شود.

وی ادامه داد: رسانه‌ها می‌توانند خبرسازی هم انجام دهند چون در انتشار هر خبر حتماً نفعی را برای خود در نظر می‌گیرند، رسانه‌ها می‌توانند با هر رویدادی چهار نوع برخورد انجام دهند، تقویت، تضعیف، بایکوت و تثبیت را انجام دهند و می‌توانند جامعه را به سمتی ببرند که یا کاری را کنند یا نکنند.

سلیمی گفت: هیچ رسانه‌ای معصوم نیست و همه آنها ساختارمند و براساس منافع خود عمل می‌کنند و از انتشار هر پیام هدفی دارند و می‌خواهند نظر خود را به مردم منتقل و بر آنها اثر بگذارند، ما باید با تمرینات تفکر خلاق و داشتن نقشه ذهنی و فعال کردن نیمکره‌های مغز برخورد بهتری با موضوعات مطرح شده توسط رسانه‌ها داشته باشیم.

وی ادامه داد: ارزش یک تصویر از هزاران کلمه بیشتر است و تأثیر بیشتری می‌گذارد و جزئیات بیشتری را نشان می‌دهد مردم ۲۰ درصد چیزی که می‌خوانند یادشان می‌ماند و ۸۰ درصد چیزی که می‌بینند فهمیدن متن زمان بیشتری می‌خواهد تا تصویر، ما باید با هنرهای تجسمی، قالب‌های محتوایی، نماد‌ها و نشانه‌ها و... آشنایی داشته باشیم، اینها از الزامات سواد رسانه‌ای است.

وی در پایان گفت: در سواد رسانه باید بتوانیم اخبار جعلی را از اخبار واقعی تشخیص دهیم و توانیم به سؤالات اصلی که با دیدن هر خبر مطرح می‌شود پاسخ دهیم، امروز لازم است که همه مردم حدی از آگاهی و سواد رسانه را در مواجه با اخبار داشته باشند.

پایان پیام/