خلیج گرگان، در حال احیا شدن/ آیا می‌توان از تهدید ها فرصت ساخت؟

خبرگزاری فارس - گلستان: شهریور سال گذشته توسط برخی از رسانه ها خشکی 30 درصدی خلیج گرگان اعلام شد و همه توجه ها را به ضلع جنوب شرقی دریای خزر آورد؛ چراکه اذهان مردم ناخود آگاه به سمت خشک شدن دریاچه ارومیه سوق داده می شد. برخی شباهت های خلیج گرگان با وقایع زیست محیطی در ارومیه سبب نگرانی فعالان محیط زیست و مردم شده بود.

خلیج گرگان بزرگترین خلیج دریای خزر است این خلیج در ضلع غربی استان گلستان قرار دارد و با مساحت حدود 400 کیلومتر مربع یا به عبارتی 40 هزار هکتار، بزرگترین خلیج در دریای خزر به شمار می رود.

همچنین این خلیج یکی از بزرگ ترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر است و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگترین دریاچه زمین به اتصال آن با دریا وابسته است. خلیج گرگان، کم عمق است. به طوری که با در نظر گرفتن بالاآمدگی آب، حداکثر عمق آن به 4 متر می رسد و از غرب به شرق تا حوالی ضلع جنوبی آشوراده به عمق آب افزوده می شود. نوار باریک و ماسه ای میانکاله، این خلیج را از دریا جدا کرده و کف خلیج در قسمتهای شرقی و جنوبی، پوشیده از لجن و در قسمت شمالی آن مخلوط با ماسه و شن است.

ثبت خلیج گرگان در سال 1354 به همراه تالاب میانکاله و لپو زاغمرز در استان مازندران به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین المللی جهان در فهرست تالاب های کنوانسیون رامسر ثابت کرد این خلیج و نواحی اطراف آن یک مجموعه ارزشمند زیست محیطی است که علاوه بر حفظ چرخه زیست دریای خزر در معیشت جوامع محلی اثرگذاری دارد.

 بی توجهی دولت یازدهم و دوازدهم به خشک شدن این خلیج علی‌رغم هشدار های فعالان محیط زیست سبب شد تا هیچگونه طرح اجرایی در حفظ و نگهداری آن انجام نشود.

بازدید میدانی رئیس جمهور و دستور اجرائی شدن پروژه آب‌رسان خلیج گرگان

با روی کار آمدن دولت سیزدهم، سید ابراهیم رئیسی در 13 اسفندماه سال گذشته به گلستان آمد و به صورت میدانی از سواحل خلیج گرگان دیدن کرد.

رئیس جمهور در این بازدید دستور اجرائی شدن پروژه آب رسان خلیج گرگان را صادر کرد و گفت: آب باید در خلیج گرگان جریان داشته باشد و مسئولان بدون فوت وقت برای احیاء این پهنه آبی اقدام کنند.

با دستور رئیس جمهور و حساسیت وی و تصویب این طرح، همه دستگاه های مرتبط در سطح ملی و استانی برای این پروژه بزرگ دست به دست هم دادند و نهایتا کار لایروبی کانال آشور برای برقراری ارتباط آب با خلیج گرگان به طول ۵.۷ کیلومتر از ۲۵ اردیبهشت ماه 1401 آغاز شد .

موافقان و مخالفان لایروبی

برخی از موافقین لایروبی خلیج گرگان می گویند با لایروبی کانال آشوراده، گردش آب دریا در این خلیج باعث احیای آن می شود و طبق دستور رئیس جمهور باید هر چه زودتر این پروژه به صورت کامل انجام شود. اما برخی دیگر معتقدند امکان احیای این خلیج دیگر وجود ندارد و باید از قبل فکری به حال آن می شد زیرا که این خلیج، زیستگاه زمستانی برخی از پرندگان نادر است و ممکن است با این کار پرندگان مهاجر از این خلیج متواری شوند.

خوتکاها به تازگی در شمال جزیره آشوراده و در دماغه شرقی خلیج گرگان سکنی گزیده اند.

به گزارش فارس همانطور که سالهای گذشته جزیره آشوراده و خلیج گرگان زیستگاهی برای سفر زمستانی پرندگان بود، امسال هم در اواسط شهریور ماه ، نخستین گروه از پرندگان مهاجر شامل حدود 100 قطعه خوتکا به عنوان پرنده های زمستان گذران وارد پهنه آبی خلیج گرگان شدند.

از نکات جالب فرود این پرندگان زمستان گذران، اتراق در مکان اجرای عملیات لایروبی خلیج گرگان در کانال آشور است. حضور خوتکاها حاکی از آن است که برخالف برخی اظهارنظرها، عملیات لایروبی خلیج گرگان تاثیری بر متواری کردن یا به تاخیر انداختن ورود پرندگان نداشت. کاکایی، باکلان، حواصیل خاکستری، اگرت و سلیم از دیگر پرنده های ساکن در دماغه شرقی خلیج گرگان واقع در مجاور کانال آشور هستند.

علی محمد زنگانه استاندار گلستان از مسئولانی است که معتقد است باید بدون توقف، طرح لایروبی کانال آشوراده انجام شود.  اجرای این طرح ها در کنار خواسته رئیس جمهور، خواسته همه مسئولان استان و از همه مهمتر مطالبه عامه مردم است.

استاندار گلستان تاکید کرد: به مردم گلستان قول دادم که مشکل آشوراده و خلیج گرگان را حل کنم و همه تلاش دولت هم در اعتبارات سفر استانی و هم در تخصیص بودجه ها به این سمت بوده است.

50 درصد طرح لایروبی خلیج گرگان به اتمام رسید.

نورالله عباسی، مدیر اداره بنادر و دریانوردی استان گلستان در دومین جلسه کارگروه لایروبی خلیج گرگان در هیجدهم دی ماه امسال، ضمن اعلام پیشرفت 50 درصدی این پروژه اظهارداشت: برآورد شده یک میلیون و 160 هزار مترمکعب لایبرداری از کانال آشور انجام شود که تاکنون 580 هزار مترمکعب از آن انجام شده است.

وی افزود: در عملیات لایروبی خلیج گرگان دهه ها دستگاه ماشین آلات مشغول فعالیت شبانه روزی هستند و پیشرفت پروژه مطلوب است اما به تزریق بودجه نیاز دارد.

 پیشنهاد تخصیص اعتبار هزار و 840 میلیارد ریالی جهت مرحله دوم لایروبی

معاون هماهنگی پیشگیری سازمان مدیریت بحران گفت: مجموع اعتبار این پروژه ۲ هزار و 840 میلیارد ریال است که تاکنون هزار میلیارد ریال آن تخصیص یافته است. همچنین اعتبار هزار و 840 میلیار ریالی مورد نیاز مرحله دوم لایروبی خلیج گرگان برای تخصیص از سوی هیئت دولت به سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد شد.

رسول حسام اضافه کرد: تاکنون اجرای این پروژه با تقسیم در ۹ بخش به طور میانگین 50 درصد پیشرفت و ایجاد دایک در چهار بخش 76 درصد پیشرفت داشته است.

مسئولان اجرایی در دولت سیزدهم به مشکلات این خلیج توجه ویژه ای داشتند و بسیاری از مردم امید دارند که این زیستگاه زمستانی پرندگان با جریان پیدا کردن آب از طریق کانال های ارتباطی با دریای خزر، به روز های خوب خود بازگردد و جزیره آشوراده، محلی برای بازدید گردشگران شود. باید دید با تکمیل این پروژه میتوان تهدید را به فرصت تبدیل و با احیا آن روح تازه ای به گردشگری استان داد یا خیر؟

خبرگزاری فارس در تلاش است تا با جدیت تمام، این مطالبه مردمی و اخبار طرح لایروبی را پیگیری و به سمع و نظر مردم گلستان برساند.

پایان پیام/