به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران توانا در سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری برای بهبود اوضاع بانوان ایرانی در دولت‌های مختلف صورت گرفته است تا بانوان بتوانند هم‌راستا باحضور پررنگ در عرصه‌های مختلف اجتماعی، به وظایف خود در قبال خانه و خانواده نیز بپردازند. اما اختلاف و اتفاق نظر بسیاری در سیاست‌گزاری حوزه بانوان در دولت‌های مختلف به چشم می‌خورد و تأثیرات متفاوتی بر زندگی بانوان این کشور گذاشته است.
در برنامه شیوه این هفته با اجرای عطاءالله بیگدلی تلاش شد با حضور دو تن از بانوان سیاست‌گزار حوزه بانوان از دو دولت متفاوت با دو رویکرد مختلف نسبت به حوزه زنان، گفت‌وگویی ترتیب داده شود تا ابعاد مختلف این اختلافات روشن شود.
در این برنامه با معصومه ابتکار، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و انسیه خزعلی، عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا (س) در باب سیاست‌گزاری حوزه بانوان گفت‌وگویی صورت گرفت تا ابعاد مختلف شباهت‌ها و تفاوت‌های رویکرد دولت‌های یازدهم و دوازدهم با دولت سیزدهم تبیین شود.
ابتکار ضمن عرض سلام به بینندگان آغاز کرد: از برنامه شیوه تشکر می‌کنم که فرصتی را برای طرح بعضی مباحث ضروری در اختیار ما قرار داد. صحبت‌های خود را با یاد و خاطره ۱۳ هزار شهید و جانباز زن دوران دفاع مقدس که کم‌تر از آن‌ها نام برده می‌شود آغاز می‌کنم.
ابتکار به عنوان کسی که امروز مسئولیت دولتی ندارد گفت: در این شرایط مهم‌ترین مسئله برای انسجام داخلی و اینکه بتوانیم همه را کنار هم داشته باشیم این است که به نسل جوان فرصت دهیم و آن‌ها را درک کنیم و به عنوان جوانان دردمند به آن‌ها نگاه کنیم. کسی نیست حرف آن‌ها را بزند و حرف آن‌ها را بشنود. امروز باید این صداها را بشنویم و فرصتی را فراهم کنیم که این گفت‌وگو شکل بگیرد. باید اجازه دهیم مسائل جوانانی که انتقاد دارند شنیده شود. باید امید به آینده را به جوانان برگردانیم.
خزعلی ضمن عرض سلام خدمت امام راحل (ره)، مردم و خانم ابتکار با اشاره به اینکه در جایگاه خادمی مردم در مناظره حضور یافته ادامه داد: مناظره از اوایل انقلاب در مکتب ما بوده و حتی در سبک و سیره اهل بیت (ع) نیز مشاهده می‌شود. وقتی حرف منطقی داریم و می‌توانیم با استدلال و عقلانیت مطلبی را در جامعه مطرح کنیم از مناظره استقبال می‌کنیم. کار من کار علمی است و باید بتوانیم در یک مناظره علمی به راحتی صحبت کنیم. کار اجرایی که با پشتوانه علمی انجام می‌شود را باید در جامعه مطرح کنیم و حرف‌های مردم را بشنویم، حرف‌های خوب را بپذیریم و اگر احساس کردیم چیزی با مبانی ما سازگار نیست به آن پاسخ دهیم.
وی سیاست‌گذاری مسائل زنان را بسیار مهم دانست و ادامه داد: اینکه ما بر چه مبنایی سیاست‌گذاری می‌کنیم، آیا سیاست‌گذاری‌ها با مبانی فکری ما سازگاری دارد؟ آیا عملکردها، رویه‌ها، آیین‌نامه‌ها در مسیر آن سیاست‌ها قرار دارند یا خیر؟ طبیعتاً مبانی خودمان را مبانی اسلام و مکتب اهل بیت می‌دانیم و امام راحل (ره) اولین کسی بود که با انقلاب اسلامی این مبانی را برای اولین‌بار برای ما توضیح داد و تفاوت دیدگاه‌هایی که در دوران شاه به زن وجود داشت با جایگاه واقعی زن را روشن کرد. میدان باز را در جامعه برای زن ایجاد کرد و زن را از جایگاه ابزاری خارج کرد. دیدگاه دیگر دیدگاه لیبرالی به جایگاه زن است که در قالب فمنیست‌های مختلف با افراط و تفریط خود را نشان می‌دهد.
خزعلی با اشاره به اینکه تساوی بین زن و مرد به معنای حقیقی وجود دارد نه به معنای غربی گفت: نباید با بکار بردن الفاظ و اصطلاحات آن‌ها فریب بخوریم. تساوی به این معنی است که آن‌ها را یکسان ببینیم، اما اگر شرایط، وظایف، ویژگی‌ها و ... آن‌ها را مساوی دیدیم بار اضافه بر آن‌ها تحمیل می‌کنیم و مزیت‌های نسبی آن‌ها را در قیاس با یکدیگر نمی‌بینیم. این باعث ظلم می‌شود. رهبر معظم انقلاب نیز تأکید داشتند که در خانه به خانم‌ها ظلم می‌شود و باید جلوی این ظلم را بگیریم. ما نیز به دکتر جبلی پیشنهاد دادیم که بستری را فراهم کنند تا دختران بیایند و ایده‌ها و حرف‌های خود را بگویند. باید حرف‌هایشان را بشنویم و حرف‌های منطقی آن‌ها بگیریم و استفاده کنیم. زن، زندگی، آزادی در اسلام است. آزادی شعار انقلاب بوده و هست. زن و زندگی تعیبراتی است که در کلام امام و رهبری مشاهده می‌شود. رهبری می‌فرمایند زن هوای تنفس است. یعنی زن نباشد زندگی نیست. حق حیات دارد. نه تنها زندگی خودش بلکه زندگی را به دیگری می‌بخشد.
در ادامه ابتکار به عنوان کسی که از بیرون به دولت‌ها نگاه می‌کند در پاسخ سؤال «تشخیص شما از مسئله زنان در ایران چیست؟» گفت: ما با خیلی از مسائلی که می‌شنویم و می‌بینییم فاصله زیادی داریم. مانند نگاه‌های واپس گرایانه و جبری بر زنان و مقاومت‌هایی که در مقابل اصلاح قوانین انجام می‌گیرد، یا مخالفت‌هایی که با حضور زنان در عرصه‌های صورت می‌گیرد. مثلاً خیلی از شوراهای عالی تصمیم‌گیری کشور مثل مجلس خبرگان یا شورای نگهبان که هیچ اثری از زنان نیست. حتی در شوراهای علمی و فرهنگی حضور خانم‌ها کم دیده می‌شود. این نشان می‌دهد هنوز خیلی با آرمان گرایی انقلاب فاصله داریم. محدودیت‌هایی که مانع از حضور زنان می‌شده را سقف شیشه‌ای می‌نامند. برنامه ششم توسعه عدالت جنسیتی را سرلوحه سیاست‌گذاری بر حوزه زنان در همه ابعاد مانند آموزش، ورزش، خانواده و ... کرد. سال ۹۷ یا ۹۸ در شورای برنامه‌ریزی استان‌ها ۳۱ برنامه استانی بر اساس ویژگی‌ها و شاخص‌های جنسیتی هر استان نوشته شد تا بین دخترها و پسرها عدالت برقرار شود و با حضور خود من تصویب شد. افرادی در شورای فرهنگی، اجتماعی زنان با عدالت جنسیتی مخالفت می‌کردند. در حالیکه مجتهد، جامعه شناس و قوه قضائیه موافقت کرده بودند. متأسفانه مرتب تهمت اجرای سند ۲۰۳۰ به ما زده شد. در حالیکه تمام شئونات مربوط به همه ابعاد مدنظر جمهوری اسلامی رعایت شده بود اما شئونات اسلامی ما بر اساس برابری است.
در ادامه ابتکار از پاک شدن گزارش تحولات جامعه زنان ایران در دولت قبل از پایگاه اینترنتی دولت گلایه کرد و گفت: حق مردم است که این اطلاعات را بدانند و در دسترس جوانان قرار بگیرد تا متوجه پیشرفت‌ها در این حوزه شوند. تقابل‌های داخلی سیاسی در جمهوری اسلامی که جلوی پیشروی کارها را می‌گیرند، جوانان را دلسرد و نا امید می‌کند.
خزعلی پاسخ داد: افراط‌ها گاهی اوقات باعث تفریط‌ها شده است. اینکه گاهی نگاه‌ها به جایگاه زن در غرب بوده باعث شده طرف دیگر مقابل نگاه تفریطی داشته باشد. ما باید به عنوان ذخیره‌ها و سرمایه‌‌های ایران از خانم‌ها استفاده کنیم. برای مثال ۴۵ درصد متخصصین ما زن هستند و آن‌ها باید در مناصب دیده شوند. در این دولت رئیس جمهور دستور دادند در شوراهای عالی و تصمیم‌گیری یک یا دو نفر از خانم‌ها عضو باشند. عدالت جنسیتی که خانم دکتر مطرح کردند مربوط به ۲۰ دستگاه مرکزی است که در استان‌ها چنین چیزی ابلاغ نشده و در آن ۲۰ دستگاه نیز در سال آخر و ماه‌های آخر این کار انجام شده و رصدی صورت نگرفته است. ما در حال احیای شاخص‌های برابری جنسیتی با وزارت‌خانه هستیم و ۱۷۷ شاخص را به بیش از ۵۰۰ شاخص رساندیم و آن‌ها را با دقت بررسی می‌کنیم.
عدالت فراتر از برابری است
خزعلی تصریح کرد: عدالت چیزی فراتر از برابری است. عدالت یعنی برابری هست و علاوه بر برابری چیزهای دیگری هم هست که در شرایط ویژه رعایت می‌شود. از عدالت نباید استفاده نامناسب شود. آزادی خیلی خوب است ولی چگونه از آن تعبیر می‌شود؟ امام(ره) آمدند که زنان و مردان آزاد باشند اما نه آن آزادزنان و آزادمردانی که شاه می‌گفت. چرا نباید کلمات ظاهر فریبی که پشت‌شان توطعه‌های بزرگ پنهان شده است را بشناسیم.
خزعلی با اشاره به نحوه قانونی شدن سقط جنین در غرب تصریح کرد: افراط و تفریط‌هایی که داریم باعث شده روبروی هم بایستیم و در مقابل هم موضع بگیریم. گاهی در مقابل موردی در دولت دیگر موضع‌گیری می‌کنیم که همان مورد اگر در دولت خود ما رخ دهد موضع‌گیری نمی‌کنیم و یا موضع‌گیری عکس می‌کنیم. به این صورت مردم احساس می‌کنند صداقت وجود ندارد. ما باید در مواردی که از مسلّمات است وحدت رویه را حفظ کنیم. دولتی که فقط یک سال و خورده‌ای است که سرکار آمده در کوچک شدن سفره مردم مقصر است؟ این دولت تورم را با سیر ۶۰ درصد تحویل گرفته اما الآن تورم ۴۰ درصد است. اگر با همان سیر پیش می‌رفت الآن به کجا می‌رسیدیم؟ در حالی که بعد از جنگ اکراین شرایط جهانی به گونه‌ای شد که کشور همسایه ما ۱۰۰ درصد تورم را تجربه کرده.
خزعلی با اشاره به طولانی بودن سال‌های معاونت حوزه زنان ابتکار گفت: چه کسی بیشتر در حوزه زنان سر کار بوده؟ مقصر مشکلات این حوزه کیست؟
در دوره اصلاحات، حکومت یک‌دست نبود
ابتکار با ادعای عدم مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰ پاسخ داد: بنده در دوره اصلاحات که مسئولیت داشتم، حکومت یک‌دست نبود. الآن یک‌دست شده. در حال حاضر کل ارکان حکومت یعنی قوه قضائیه، مجریه و مقننه از یک طیف فکری‌اند. اما در دوره اصلاحات این‌طور نبود. پس دولت کنونی هیچ بهانه‌ای ندارد. قشر عظیمی از زنان و جوانان ادعا می‌کنند در حاکمیت هیچ نماینده‌ای ندارند.
در ادامه ابتکار وقایع سال ۹۸ را برای دولت وقت دشوار و غیر قابل مقایسه با اتفاقات ۱۴۰۱ دانست و گفت: در این سال‌ها با وجود دشمنی‌های بی حد استکبار جهانی غرب با ایران راه تعامل هم با این کشورها وجود داشته. حتی بخشی از راه این تعامل را رفتیم که آن را بهم زدند و رئیس جمهور بی‌خردی به آمریکا آمد و آن را بهم زد. ولی همچنان راه تعامل بوده. مردم انتظار داشتند از طریق تعامل ثبات اقتصادی ایجاد شود.
ابتکار در باب جلوگیری از خشونت علیه بانوان ادامه داد: یک بخش از راه حل‌های از بین بردن خشونت علیه زنان اصلاح فرهنگ و بخش دیگر آن اصلاح قانون است. ما نیاز به قانون قوی در باب خشونت علیه زنان داریم. خوشبختانه در سال‌های اخیر مخصوصاً در دولت یازدهم و دوازدهم بر لایحه‌ای تحت عنوان «حفظ کرامت و تأمین امنیت زنان در برابر خشونت» با امضای مشترک رئیس قوه قضائیه وقت، ابراهیم رئیسی و رئیس جمهور وقت، حسن روحانی، کار شد و به مجلس فرستاده شد. متأسفانه مجلس تقریباً دو سال است این لایحه را نگه داشته و به آن رسیدگی نکرده است. این لایحه هم به خشونت خانگی زنان و هم خشونت در سطح اجتماع به زنان را تحت پوشش قرار می‌دهد. همچنین مسئله مجازات پدر در صورت قتل فرزند را در دولت تصویب کردیم فرستادیم و به مجلس رفت و متأسفانه خبری نشد.
پایگاه اینترنتی دولت قبل اطلاعات و امنیت خوبی نداشت
خزعلی در رابطه با اطلاعات دولت پیشین در پایگاه‌های اینترنتی پاسخ داد: پایگاه قبلی که حذف شد پشتیبانی و امنیت خوبی نداشت. سایت جدیدی را به وجود آوردیم با چند زبان که طی هفته‌های آینده بالا می‌آید. در این سایت کلیات برنامه‌های حوزه زنان درج شده و طبیعتاً در آرشیو فعالیت‌های دولت‌های گذشته درج خواهد شد. ما مثل دولت گذشته که تمام آثار دولت‌های پیش از خود را پاک کرد عمل نمی‌کنیم و قطعاً دولت‌های پیش از آن‌را هم بارگذاری خواهیم کرد. قبلاً هم گفتیم که ما به آرشیو احتیاج داریم و باید سابقه‌ها را بشناسیم و آن‌ها را بدانیم.
چرا زمانی که رأی زیاد بوده از آن‌ها استفاده نشده است؟
خزعلی در ادامه گفت: اینکه مشارکت در انتخابات کم بوده به این معنی نیست که مردم نماینده ندارند. باید منصفانه نسبت به مسائل قضاوت کنیم. اگر رویکردی را می‌پسندیم در مورد همه جریانات بپسندیم. اگر می‌خواهیم در مسئله وقایع امسال معذرت خواهی شود، در آبان ۹۸ نیز باید معذرت خواهی می‌شد نه اینکه چیزی گفته شود تا دل مردم را آتش بزند. نمی‌شود ما همیشه در موضع مطالبه‌گر باشیم؛ چه در رأس باشیم و چه در رأس نباشیم. کسی گفت دیوانه شود مَحرَم در ماه مُحَرَم، دیگری شنید در ماه صفر هَم، ده ماهِ دِگَر هم. نمی‌شود همش بر یک موضع باشیم و فرافکنی کنیم. اگر می‌گوییم رأی کم بوده خوب چرا زمانی که رأی زیاد بوده از رأی زیاد استفاده نشده؟ چرا خیلی از کارها بر زمین مانده؟ قانون لایحه کرامت و منع خشونت، ۱۰ سال پیش با فرمان حضرت آقا نوشته شد. چرا باید هشت سال بماند و سال آخر به مجلس داده شود؟ و خیلی از کارهای دیگر که اصلاً داده نشده است. برای مثال برنامه جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار جزو تکالیف معاونت برنامه توسعه ششم است. که در دولت قبل به نتیجه نرسیده اما ما در حال انجام کارهایش هستیم. درست است که دولت سال اول آوار برداری می‌کند اما منتظر پایان آواربرداری نمی‌ماند و همزمان سازندگی را در برنامه خود قرار می‌دهد. ما همه برای یک خط هستیم و دشمنان مشترک داریم. بنابراین همه باید با هم همکاری کنیم و پشت هم باشیم تا این قطار به مقصد برسد.
پایان پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
