به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، نشست خبری مکتب با موضوع تشریح دستاوردهای کتابخانه‌های بزرگ کشور صبح امروز در سازمان اسناد و کتابخانه ملی با حضور علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، اصغر باقرزاده معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پروش و فاطمه ثقفی مدیر کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای برنامه علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی درخصوص فرهنگی بودن انقلاب اسلامی گفت: یکی از ویژگی‌های انقلاب اسلامی که در آن می‌توان تصدیق کرد که وجود دارد، فرهنگی بودن آن است که بر مبنای فرهنگ شکل گرفته است. رهبرمان یک چهره علمی و فرهنگی بود. شخصیت‌های تأثیرگذار انقلاب اسلامی فرهنگی بودند. بعد از انقلاب اسلامی توسعه فرهنگ اولویت پیدا کرد؛ در همان سال‌ها نهضت سوادآموزی در کشور شکل گرفت تا راه استفاده از فرهنگ مکتوب برای همه مردم اتفاق بیافتد. پیشرفت خوبی در فرهنگ شکل گرفته است. در این جلسه به دستاورد کتابخانه‌های بزرگ کشور خواهیم پرداخت.
وی در ادامه افزود: در سال ۹۳ یک مجمعی شکل گرفت به نام مکتب که همان مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور است. قرار شد در این جمع بعضی از کتابخانه‌های بزرگ کشور و دستگاه‌هایی که کتابخانه ذیل‌شان وجود دارد؛ دور هم برای هم‌فکری و ارتقاء در دسترسی مردم جمع شوند. البته این مجمع کارهایی کرد و در دوره‌ای هم کمرنگ شد. از سال ۹۳ شروع به فعالیت کرد مهم‌ترین فعالیت‌هایش در سال‌های ۹۳ تا ۹۵ سامانه جامعه کتابخانه‌های کشور بود. در همین خصوص قرار شد در جلسه امروز مکتب به مناسبت فرارسیدن دهه فجر گزارشی از دستاوردهای کتابخانه‌ها در بخش کتابخوانی بیان کنند که در مقایسه با سال ۵۷ چه وضعیتی دارند.
مختارپور درخصوص اعضای این مجمع اظهارداشت: ۱۷ دستگاه در این مجمع عضو هستند که به قرار زیر است، سازمان اسناد و کتابخانه ملی کتابخانه‌ها، کتابخانه و موزه آستان قدس رضوی، دایره المعارف اسلامی سازمان زندان‌ها، وزارت علوم تحقیقات و فناوری، کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، کتابخانه و موزه اسناد مجلس شورای اسلامی، موزه ملک، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، سازمان فرهنگی هنری شهرداری، کتابخانه آیت‌الله مرعشی، حوزه‌های علمیه، کتابخانه مساجد و سایر کتابخانه‌های تخصصی در این مجمع عضو هستند.
در بخش دیگر اصغر باقرزاده معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پروش با اشاره به فعالیت‌های این وزارتخانه در بخش کتابخوانی بیان کرد: در بیش از ۱۰۰ هزار مدرسه در کشور ۳۶ هزار کتابخانه داریم. در ۸۸۰ هزار کلاس درس ۲۲۶ هزار کتابخانه کلاس داریم که مجموعاً ۱۱۶ میلیون کتاب وجود دارد. سرانه کتاب به ازای هر یک فرد ۹ جلد است. اهداف‌مان توسعه و گسترش حوزه فرهنگ، دسترسی آسان، حمایت از دانش‌آموزان مؤلف، بالا بردن سطح علمی، ایجاد روحیه نقد و نقادانه، انس بیشتر خانواده‌‌ها با کتاب و غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان است. اقداماتی را هم صورت داده‌ایم. برخی از کارها از سال‌های قبل شروع شده و با قدرت بیشتری اجرا می‌شود.
وی در ادامه افزود: معاونت هنری کارگروه انتخاب کتاب مناسب را برای تأئید حضور کتاب در مدرسه تشکیل داده است. همکاری در نمایشگاه بین‌المللی کتاب، نمایشگاه کتاب و پنجاه هزار مدرسه در قبل از کرونا برگزار شد، گرامیداشت هفته کتاب و کتابخوانی، مسابقه و تقدیر از فعالان بخشی از فعالیت‌هایی بود که در امر کتابخوانی صورت گرفته است. سه طرح جدید، ایجاد و تجهیز کتابخانه‌های کلاسی دو هزار مدرسه عشایری، طرح پس‌انداز کتاب که توسط نشر منادی تربیت عهده دار تهیه و تجهیز کتابخانه‌هاست.
باقرزاده درخصوص طرح پس‌انداز کتاب گفت: دانش‌آموزان می‌توانند از منادی تربیت با ۳۵% تخفیف کتاب را خریداری کنند که این ۳۵ درصد در کیف پول وی می‌ماند و در خریدهای بعدی می‌تواند از آن استفاده کند. طرح بعدی پویش‌هایی است که برگزار می‌شود همانند هیسطوری که خوانش کتاب گذشته استعمار است. تاکنون ۲۴۰ هزار دانش‌آموز دبیرستانی در این پویش شرکت کردند.
وی تصریح کرد: اجرای جشنواره دانایی و توانایی در سه دوره اخیر برگزار شد. سال قبل کرونا ۵۰۰ هزار نفر در جشنواره شرکت کردند که ۴۲۵ هزار جلد کتاب خریداری شد. اعتبار این خرید ۲۰ میلیارد ریال برای ۹۰ عنوان کتاب در سه سال گذشته بود. هدف‌گذاری استفاده حداکثری کتاب و کتابخوانی در ۲ محور است. یک محور هویت ایرانی، انقلابی، اسلامی و جنسیتی برای دختران و امید. از همین رو توصیه می‌کنم که ناشران و نویسندگان به تألیف کتب در دو حوزه هویت و امید اهتمام ورزند.
پس از انقلاب نشریه و کتاب‌های تولیدی به ۲ هزار و ۷۰۰ عنوان رسید
حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به این که فعالیت‌های کانون حول محور کتاب است اظهار داشت: در موضوع کودک و نوجوان نوع فعالیت‌های کانون مشخص است و چون بحث کتاب است، گزارشات آماری معطوف به کتاب است. در بخش تولید پیش از انقلاب ۲۰۰ عنوان نشریه و کتاب تولید و چاپ شد که پس از انقلاب این عدد به ۲ هزار و ۷۰۰ عنوان رسید. همه فعالیت‌های کانون برپایه کتاب و کتابخوانی است.
وی افزود: پیش از انقلاب ۱۱۰ عنوان فیلم بلند کوتاه و پویانمایی داشتیم که این عدد در سال‌های پس از انقلاب به ۳۵۴ به عنوان رسید؛ از این عدد ۱۳۸ عنوان فیلم کوتاه، بلند مستند و ۲۱۶ عنوان پویانمایی است که برپایه کتاب بودند. اولین فیلم بلند پویانمایی نیز به نام بچه زرنگ در جشنواره فیلم فجر در حال اکران است. ۹ میلیون جلد کتاب سه هزار عنوان موجود است و مساحت کتابخانه‌های ما که در قالب مراکز فرهنگی و هنری هستند، چهل هکتار است.
علامتی در خصوص کتابخانه‌های کانون اظهار داشت: این هزار کتابخانه شامل مراکز سیار، روستایی و ثابت است. علاوه بر این کتابخانه مرجع کودک و نوجوان را داریم که بیش از ۱۷۰ هزار عنوان کتاب تخصصی کودک و نوجوان را دارد. علاوه بر این مجموعه‌ای از نشریات نمونه وجود دارد.در حال حاضر حدود ۴ هزار مربی داریم که فعالیت کتابداری را هم انجام می‌دهند. در مجموع حدود ۴۳ مرکز فراگیر ویژه برای کودکان با نیازهای ویژه داریم.
وی تصریح کرد: فعالیت در فضای مجازی در دستور کار ما قرار گرفته است. مخاطبان به صورت فراگیر می‌توان از آن استفاده کنند و در قالب کتاب و کتابخوانی فعالیت‌های پیرامونی مثل تئاتر، نقاشی، فیلم، قصه گویی داریم و کانون در ماده ۶۳ قانون توسعه موظف به توسعه کتاب در مناطق و مراکز عشایری است. یک طرحی را هم اخیراً با همکاری معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش برگزار کردیم که طرح کانون مدرسه بود. این هم بر پایه کتاب کتابخوانی است. فاز اول فقط مدارس ابتدایی را پوشش می‌دهد و هشت میلیون دانش آموز را پوشش داده است.
علامتی درخصوص تولیدات کانون گفت: هدف‌مان تا پایان سال تجهیز کتاب برای مراکز و اهدای کتاب به مراکز روستایی است. حدود ۳ میلیون نسخه کتاب در دست چاپ است که تا آخر امسال توزیع خواهند شد. ما حدود ۵۰۰ عنوان در قالب ۳ میلیون نسخه چایی در دست چاپ داریم که ۳۵۰ عنوان پرمخاطب‌ها هستند که تجدید چاپ می‌شوند و ما بقی تازه های نشر هستند که رونمایی می‌شوند.
از ۳۷۳ کتابخانه عمومی به ۳ هزار و ۷۲۱ رسیدیم
در بخش دیگر مهدی رمضانی دبیرنهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با بیان اینکه کتابخانه‌های عمومی از نیمه دهه چهل بوده است گفت: در سال ۱۳۵۷ تعداد کتابخانه‌های عمومی ۳۷۳ مرکز بود که در حال حاضر این عدد به ۳ هزار و ۷۲۱ مرکز رسیده است که به لحاظ رشد جمعیتی عدد قابل توجهی است. از این تعداد ۲ هزار و ۷۰۰ مرکز زیر نظر نهاد هستند و بقیه به طور خصوصی اداره می‌شوند.در کشورهای ترکیه، مالزی، مصر تعداد مراکز به ترتیب یک هزار و ۲۱۲، یک هزار و ۴۲۹ و یک هزار و ۸۲۴ است. در منطقه پیشرو هستیم و در آسیا نیز جزء پنج کشور برتر هستیم.
وی در ادامه افزود: متراژ مراکز در قبل از انقلاب ۲ هزار و ۸۳۸ متر مربع بود که الانه یک میلیون ۴۰۵ هزار متر مربع رسیده است که حدود ۵۰۰ درصد رشد داشتیم.تعداد کتاب‌ها و منابع مکتوب در قبل از انقلاب بیش‌از ۲ میلیون نسخه بود که این عدد در حال حاضر به ۴۸ میلیون رسیده است و در تعداد اعضا نیز در قبل از انقلاب ۱۲۳ هزار عضو بودند و در سال ۱۴۰۱ این عدد به بیش‌از ۲ میلیون رسیده است که ۶۰ درصد آن کودکان و نوجوانان هستند. توجهی که انقلاب به مناطق محروم داشته است نیز قابل توجه است. ۸۰ کتابخانه روستایی وبیش‌از ۴۰ کتابخانه سیار داریم. البته کتابخانه‌های مرکزی را داریم ایجاد می‌کنیم. ما در تعریف خدماتت کتابخانه‌ها پیشرو هستیم طوری که کتابخانه مرکزی خراسان رضوی ۶۰ خدمت را به اعضاء ارائه می‌دهد.
کتابخانه ملی با متراژ ۹۷ هزار متر مربع از دستاوردهای انقلاب اسلامی است
در پایان نیز علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی درخصوص ۲ اقدام مهم انقلاب اسلامی گفت: کتابخانه ملی سابقه‌اش به سال ۱۲۴۰ برمی‌گردد. اولین اقدام مهم در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی انتقال ساختمان از خیابان سی تیر به مکان فعلی است. کتابخانه ملی با متراژ ۹۷ هزار متر مربع از دستاوردهای انقلاب اسلامی است. اقدام دوم انتقال اسناد به این مجموعه بود.
وی تصریح کرد: موجودی کتاب کتابخانه ملی در قبل از انقلاب ۲۴۰ هزار عنوان بود که این عدد در حال حاضر به ۴ میلیون نسخه رسیده است در بخش مجلدات نیز از ۱۴ هزار به ۳۷۳ هزار مجلد رسیده‌ایم. در بخش نسخ خطی، چاپ سنگی و سربی این عدد از ۱۲ هزار به ۷۷ هزار رسید. حجم مخازن نیز از ۴۰ هزار به ۷ میلیون ارتقاء یافته است. در حوزه کتاب چند موضوع پیوسته داریم که باید به صورت جداگانه به آن‌ها پرداخته شود. به دلیل اینکه مراکز مختلف با شاخص‌های مختلف در سال‌های مختلف ارزیای کردند و ما هنوز معیاری نداریم و از طرفی ظهور و بروز رسانه‌های مجازی باعث شده است که نتوانیم رجوع را بررسی کنیم
پایان پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
