به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس، دیگر چند سالی است که پیک نوروزی منسوخ شده است و به جای آن فعالیت‌های یادگیری در ایام نوروز جایگزین شده است. هر بار هم این فعالیت‌ها متفاوت است. طرح «عید و هنر و داستان» مطرح شد که به فعالیت‌های سه‌گانه داستان‌خوانی، داستان‌گویی و داستان نویسی در نوروز پرداخته می‌شد.
در مقدمه این طرح آمده بود: «به منظور ایجاد زمینه برای بهره‌گیری دانش‌آموزان از ایام تعطیلات نوروزی با استفاده از موقعیت‌های طبیعی و متنوع یادگیری برای تقویت مهارت‌های اساسی خواندن، نوشتن، سخن گفتن، گوش دادن و مشاهده کردن، متناسب با نیازهای فردی و فرهنگی محلی در راستای مفاد سند تحول بنیادین مبنی بر رشد خلاقت و نوآوری در کودکان، رویکرد داستان خوانی، داستان گویی و داستان نویسی محور فعالیت‌های تعطیلات نوروزی است. با عنایت و توجه به اقتضائات استان و با اتخاذ تدابیر مناسب و نیز راهکار 5-2 از سند تحول بنیادین مبنی بر ایجاد ساز و کارهای لازم برای تقویت آداب و سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی در تمام ساحت‌های تعلیم و تربیت، معاونت آموزش ابتدایی چارچوب فعالیت‌های یادگیری مرتبط با ایام نوروز را اعلام کرد».
با توجه به اینکه عید نوروز امسال با ماه مبارک رمضان متقارن شده، ویژگی متفاوتی را ایجاد کرده است؛ همچنین بچه‌ها در ایام نوروز مراسم‌هایی چون پنج‌شنبه آخر سال، زیارت اهل قبور و در ایام عید، دید و بازدید و روز طبیعت را دارند که امسال همه این موارد در طرحی به نام «مهمانی در مهمانی» اجرا میشود. البته محوریت برنامه‌های نوروزی امسال احیای نقش پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها و بزرگترهای خانواده است.
نکته قابل توجه برنامه‌های نوروزی امسال دانش‌آموزان این است که از پنج شنبه آخر سال یعنی زیارت اهل قبور آغاز میشود و به توجه دانش‌آموزان به درگذشتگان و شهدا به ویژه شهدای گمنام توجه دارد؛ همچنین امسال توجه به طبیعت و روز سیزدهم نوروز هم مورد توجه ویژه است و مهمانی ویژه‌ای با این عنوان پیش‌بینی شده است.
فعالیت‌های یادگیری ایام نوروز 1402 در کانال «مهمانی در مهمانی» به آدرس yadgirynoroz1402 @ منتشر میشود که می‌توانید سری به این کانال در شبکه شاد بزنید. در خصوص برنامه‌های نوروزی امسال دانش‌آموزان با معصومه نجفی پازوکی معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش به گفت‌وگو نشستیم:
** «مهمانی در مهمانی» با محوریت احیای نقش پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های خانواده
* فارس: امسال برای نوروز دانش‌آموزان چه برنامه‌ای دارید؟
فعالیت‌های یادگیری ایام نوروز 1402 با عنوان «مهمانی در مهمانی» با محوریت احیای نقش پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های خانواده، والدین، رویش طبیعت و مها مهمانی خدا انجام میشود.
* فارس: درباره طرح مهمانی در مهمانی توضیح می‌دهید؟
این برنامه شامل 5 مهمانی است که مهمانی لاله‌ها، مهمانی بهار، مهمانی خدا، مهمانی طبیعت و مهمانی خانواده در این طرح پیش‌بینی شد.
* فارس: درباره اهداف هر کدام از مهمانی‌ها و برنامه پیش‌بینی شده در هر کدام از آنها بگویید؟ قرار است چه اتفاقی بیفتد؟
اهداف «مهمانی لاله‌ها»، تکریم و تجلیل از شهدا به عنوان قهرمانان ملی و گرامیداشت یاد و خاطره درگذشتگان خانواده‌ها بود که از جمله فعالیت‌های دانش‌آموزان در این طرح می‌توان به حضور در گلزار شهدا، بررسی وصیت‌‌نامه شهدا، دلنوشته‌ای با شهدا، شهید پژوهی و بررسی زندگی بزرگان شهر و روستا اشاره کرد که در قالب عکس و فیلم کوتاه، مصاحبه با مادر و پدر و خانواده شهید و گزارش نویسی از 25 تا 27 اسفند 1401 برگزار شد.
«مهمانی لاله‌ها، دانش‌آموز امیرعلی جباری، دبستان پنجم آبان شهرستان کبودرآهنگ»
** برپایی سفره‌های هفت سین در جوار گلزار شهدا
اهداف «مهمانی بهار»، توجه به نعمت‌های خداوند، تغییر فصل و پرورش فطرت خداجویی و آشنایی با آداب و رسوم ملی و ایرانی اسلامی بود که فعالیت‌هایی از جمله ارائه شعار سال 1402، برپایی سفره‌های هفت سین در جوار گلزار شهدا، خواندن دعاها و آرزوهای خانواده در لحظه سال تحویل، شنیدن خاطرات کودکی و بزرگترها در لحظه‌های سال تحویل، تزئین سبزه، تخم مرغ و سفره‌های هفت سین، تبریک عید نوروز با گویش‌های بومی و محلی و سبزه‌های هفت سین با دانه‌های غیرگندم در قالب گزارش‌های صوتی و تصویری و متنی، کاردستی، عکس، خلاصه نویسی، نقاشی و خوشنویسی و سفرنامه از اول تا دوم فروردین پیش‌بینی شد.
**پویش اطعام و نذرهای خلاق و پویش یک کار خوب
اهداف «مهمان خدا»، تقویت باورها و ارزش‌های اخلاقی و تربیتی، تشویق کودکان به عبادت و سنت پیامبر(ص)، تقویت نقش الگویی خانواده در شکل گیری شخصیت دینی و مذهبی کودکان و آشنایی با احکام، آثار و نتایج روزه‌داری بود که فعالیت‌هایی از جمله پهن کردن سفره‌های ساده سحر و افطار، حضور خانوادگی در مسجد محله ما، بیان آداب و رسوم محلی در ماه مبارک رمضان، غذاهای سالم افطار و سحر، بهداشت و سلامت در ماه رمضان، خواندن داستان‌های قرآنی و پیام‌های قرآنی، جشن آیه‌ها(حفظ آیات و سوره‌های قرآن)، یک روز در زیارتگاه، برگزاری محفل انس با قرآن، تهیه مجله من با نام رمضان بهاری، پویش اطعام و نذرهای خلاق، پویش یک کار خوب، عیادت از بیماران، من و کودکان کار در قالب عکس، فیلم کوتاه، فایل صوتی و دست نوشته و فایل متنی از سوم تا 12 فروردین برگزار میشود.
«طرح مهمانی در مهمانی؛ محور مهمانی: مهمانی خدا؛ موضوع: سفره افطار دانش‌آموز مهرآسا ابراهیمی دبستان نظام الملک قائمشهر؛ ساحت تربیتی اجتماعی و سیاسی و ساحت تربیتی اعتقادی، عبادی ـ اخلاقی»
**پویش دوستی با محیط زیست/ کاشت یک درخت با خانواده
برنامه «مهمانی طبیعت» با اهداف حفظ محیط زیست، تقویت مسؤولیت‌پذیری جهت حفاظت از منابع طبیعی، شناسایی راهکارهای استفاده بهینه از منابع طبیعی و توسعه فرهنگ صرفه‌جویی برگزار میشود که فعالیت‌هایی همچون باغچه کوچک من، پویش دوستی با محیط زیست، استفاده خلاقانه از وسایل دورریختنی، ایده‌های ما برای هوای پاک، راه‌های مصرف صحیح آب، پژوهش درباره خلیج همیشه فارس، حفاظت از محیط زیست در روز طبیعت، کاشت یک درخت با خانواده(درخت‌های مثمر)، نقاشی در طبیعت و داستان نویسی با موضوعات محیط زیست در قالب کاشتن گل و گیاه، تهیه بروشور، پوستر و تیزر و عکس، فیلم کوتاه برای روز 13 فروردین پیش‌بینی شده است.
** خاطره نویسی از دورهمی‌های خانوادگی ایام نوروز
اهداف «مهمانی خانواده» شامل انس و الفت کودکان با اعضای خانواده، توجه به نعمت‌های خداوند و پرورش فطرت خداجویی، تکریم پدربزرگ و مادربزرگ‌ها و بزرگترهای خانواده، تقویت نقش خانواده به عنوان الگوی تربیتی فرزندان و آشنایی با خانواده گسترده اعم از خاله، عمه، دایی، عمو است که فعالیت‌هایی همچون تهیه درخت خانواده(شجره‌نامه)، شنیدن قصه‌های مادربزرگ و پدربزرگ و بزرگترهای خانواده، خاطره نویسی از دورهمی‌های خانوادگی ایام نوروز، خوانند خانوادگی کتاب‌های طرح یار مهربان، گلستان‌خوانی، شاهنامه‌خوانی، نقالی و ... در جمع خانواده، پویش ایران ما، قصه‌ها و مثل‌ها(با زبان فارسی یا قومی و محلی)، پویش لبخند بزرگترها، دورهمی‌های خانوادگی و بازی‌های بومی و محلی، راه‌های حفظ سلامت خانواده و خاطرات خانه‌تکانی از زبان مادربزرگ‌ها در قالب گزارش‌های صوتی و متنی، کاردستی، عکس، خلاصه نویسی، نقاشی و خوشنویسی و سفرنامه از اول تا 13 فروردین برگزار میشود.
** بارگذاری فعالیت‌های دانش‌آموزان در کانال «مهمانی در مهمانی» در شاد
* فارس: فعالیت‌های انجام شده بعد از عید نوروز در اختیار مدارس قرار می‌گیرد؟
فعالیت‌ها در کانال شاد با عنوان «مهمانی در مهمانی» بارگذاری میشود. روزانه یک پیام یا محتوا از هر یک از موضوعاتی که ذکر می‌کنم در این کانال بارگذاری میشود. مورد اول، «سلامت و بهداشت» با همکاری معاونت سلامت و تندرستی، «تندرستی و ورزش» با همکاری معاونت سلامت و تندرستی، «پیام های تربیتی» با همکاری معاونت پرورشی، مورد دوم، «معماهای آموزشی و خانوادگی، پادکست داستان‌های طرح یار مهربان» با همکاری دبیرخانه کشوری فرصت‌های متنوع یادگیری مستقر در خراسان رضوی و شبکه آموزش، مورد سوم، «پوستر، تیزر و کلیپ» توسط گروه‌های آموزشی دفتر دبستانی با همکاری دبیرخانه کشوری و استان‌هاست.
نحوه فعالیت تعاملی در کانال کشوری یادگیری ایام نوروز با نام «مهمانی در مهمانی» در شبکه شاد نیز به این شکل است که معما و عنوان فعالیت‌های مورد انتظار به صورت روزانه مطابق نامگذاری ایام بارگذاری میشود. به معما و اجرای فعالیت‌های دانش‌آموزان پاسخ داده میشود. آثار دانش آموزان بررسی شده و نمونه آثار هم به صورت روزانه بارگذاری میشود.
* فارس: برنامه‌های نوروزی دانش‌آموزان اجباری است؟
این فعالیت‌ها اختیاری است. فعالیت معلمان مدارس ابتدایی برای برنامه‌های عیدانه هم اختیاری است. معتقدیم اگر از بین ۳۶۰ هزار معلم ابتدایی، ۱۰۰ معلم هم علاقه‌مند باشند، برنامه اشتراک‌گذاری تجربیات را به خوبی خواهیم داشت.
** معلم، سلطان کلاس درس است
* فارس: شما این برنامه‌ها را برای ایام نوروز اعلام کردید اما اگر معلم مدرسه‌ای، به دانش‌آموزان تکلیف و مشق دهد که بچه‌ها باید بنویسند، تکلیف چیست؟
معلم، سلطان کلاس درس است. من اصلا اجازه ندارم به معلم بگویم که شما این تکلیف یک صفحهای، 10 صفحهای و هر تعداد که گفتی، اشتباه است یا انجام نده. حتما او متخصص است، دانش‌آموزان خودش و فضا را می‌شناسد.
اما ما وظیفه‌مان این است که گفتمان‌سازی مان را آنقدر قوی کنیم که معلم را از فضای سنتی قبل جدا کنیم. خیلی از معلمان در فضای سنتی قبل هستند. یعنی نگران هستند و فکر می‌کنند اگر پنج روز، ده روز دانش‌آموز این درس‌ها را ننویسد، دچار فراموشی میشود.
بنابراین من نمی‌توانم با روان معلمم بازی کنم و فکر می‌کنم این اتفاق، یک اتفاق تدریجی است. ما باید طی دو، سه سال بتوانیم این بحث‌های این چنینی را در آموزش ابتدایی بیاوریم. کتاب‌های درسی را تغییر بدهیم و روش‌های سنتی را کنار بگذاریم بعد دیگر معلم هم در مسیر درست قرار می‌گیرد.
** ممنوعیت پیک نوروزی
*فارس: برخی مدارس پیک نوروزی یا پیک شادی در اختیار دانش آموزان قرار می دهند، نظرتان درباره این موضوع چیست؟
اشتباه است. حالا ما در بخشنامه‌هایی که به استان‌ها ابلاغ کردیم، این موارد را تأکید کردیم. مبنی بر اینکه پیک نوروزی داده نشود. البته گاهی نگرانی‌های خود معلم نسبت به فراموشی یادگیری باعث میشود که تکلیف داده شود.
البته ما نسبت به اینکه نگرانی خود معلم باشد، ناراحت نیستم بلکه نگرانی از این بابت است که جریان هدفمندی گاهی یک سری پیک‌های نوروزی را به خاطر مقاصد اقتصادی وارد مدارس می کند که آن را به شدت نهی می‌کنیم و اصلا موافق با این جریان نیستیم. این کار غیرقانونی است و توصیه‌ام این است که مدارس به این سمت و سو نروند.
پایان پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
