اردوغان پیروز چه خواهد کرد؟!

فارس‌پلاس؛ دیگر رسانه‌ها- الف نوشت: همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد «رجب طیب اردوغان» موفق شد در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه با کسب بیش از 52 درصد آرا بار دیگر به عنوان رئیس جمهور این کشور ابقا شود و در مقابل «کمال قلیچدار اوغلو» رقیب اصلی اردوغان علی‌رغم تلاش‌های فراوانی که برای پیروزی در این مرحله انجام داده بود، با کسب 47.92 درصد آرا، کنار رفت.

اردوغان در حالی در این دوره از انتخابات پیروز شد که تنها طی 3 سال قبل با بدترین چالش‌ها و بحران‌های تاریخ ترکیه در سطح داخلی و خارجی مواجه بود؛ بحران‌هایی که بعد از زلزله مهیب این کشور به اوج خود رسید. اما تلاش‌های اردوغان برای ماندن در راس قدرت جواب داد و البته با اختلافی کم نسبت به رقیب خود پیروز میدان شد. اما در سایه چرخش قابل توجه سیاست‌های اردوغان از  2 سال قبل در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی و تلاش وی برای بازی کردن در همه عرصه‌ها، سیاست‌های داخلی و خارجی آنکارا در مرحله پیش رو چگونه خواهد بود؟

دو هفته قبل روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز با اشاره به اینکه اروپایی‌ها و دولت آمریکا تمایل دارند اردوغان بازنده انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه باشد اعلام کرد که رهبران غربی از وجود یک «ترکیه آسان‌تر» خوشحال‌تر می‌شوند؛ چرا که ترکیه به عنوان عضو مهم و استراتژیک ناتو، تحت حکومت اردوغان تبدیل به یک شریک دردسرساز برای اتحادیه اروپا شده است.

این یعنی غرب و آمریکا با سیاست‌های اخیر اردوغان موافق نبوده و ترجیح می‌دادند هر فرد دیگری به جز او در ترکیه روی کار بیاید. اما در سطح داخلی ترکیه، اپوزیسیون به رهبری کمال قلیچدار اوغلو به دنبال سرنگونی اردوغان به هر قیمتی بود که موفق نشد.

بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی با انتشار گزارشی اعلام کرد که  بعد از پیروزی اردوغان، حاشیه تفکر خلاق برای غرب محدود می‌شود؛ زیرا تجربه 21 ساله دولت اردوغان نشان داده که غرب تحت حکومت اردوغان در ترکیه نمی‌تواند انتظارات خود را در مناسبات  با این کشور برآورده سازد. اکنون نیز پیروزی اردوغان در انتخابات ریاست‌جمهوری یک احساس شکست‌ناپذیری به وی داد و باید منتظر تشدید رفتارهای آتشین او باشیم.

مؤسسه مطالعات ترکیه در دانشگاه استکهلم نیز در مقاله‌ای به پیروزی اردوغان در انتخابات ترکیه اشاره کرده و نوشت، پیش‌بینی می‌شود که روابط آنکارا با واشنگتن و سایر پایتخت‌های غربی عاری از هرگونه انعطاف‌پذیری بوده و در معرض بحران‌های متعدد قرار بگیرد.  ترکیه اکنون به دلیل بحران اقتصادی بزرگی که گرفتار آن شده نیاز مبرمی به کمک‌های مالی خارجی دارد و این امر اردوغان را وادار  می‌کند تا سیاست خارجی کشورش را در چارچوب این واقعیت مدیریت کند. اما در عین حال حزب عدالت و توسعه وابسته به اردوغان همچنان ترکیه را یک قدرت منطقه‌ای و عضو جدید ائتلاف روسیه و چین می‌بیند که نباید تسلیم شود.

کنسرسیوم اروپایی برای تحقیقات سیاسی نیز از دیگر مراکز بین‌المللی بود که پیروزی اردوغان را مورد بررسی قرار داده و اعلام کرد، تا زمانی که اردوغان در منصب قدرت ترکیه باقی بماند روابط تیره با اتحادیه اروپا بدون هیچ پیشرفتی ادامه خواهد داشت. در شرق دریای مدیترانه یعنی قبرس و یونان نیز به نظر می‌رسد که تنش‌های ترکیه با این کشورها ادامه پیدا کند.

اما درباره سوریه، این مرکز اروپایی معتقد است که اردوغان همچنان برای عادی‌سازی روابط خود با دولت بشار اسد تلاش خواهد کرد؛ به ویژه اینکه اردوغان وعده حل بحران آوارگان سوری در ترکیه را به شهروندان این کشور داده و برای بازگرداندن این آوارگان به سوریه اقدامات لازم را انجام می‌دهد.

ارزیابی‌ها همچنین حاکی از آن است که بعد از اقدامات اردوغان برای نزدیک شدن به روسیه و «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری این کشور، مناسبات آنکارا و مسکو در مسیر سازنده‌ای قرار بگیرد و به ویژه در پرونده سوریه گام‌های پیشرفته‌ای برداشته شود. به ویژه اینکه ترکیه چند روز قبل از انتخابات با کمک روسیه اولین رآکتور هسته‌ای خود را افتتاح کرد.این افتتاحیه نیروگاه آکویو نتیجه قرارداد سال‌های گذشته میان روسیه (روس‌اتم) و ترکیه است.

در دوره اردوغان ترکیه با وجود تنش‌های گسترده‌ای که در سوریه به راه انداخت، اما همواره در تلاش برای محافظت از مناسبات خود با روسیه بود و حتی با وجود اینکه در ابتدای عملیات نظامی مسکو در کی‌یف، آنکارا از اوکراین حمایت می‌کرد اما دولت اردوغان برخلاف خواسته غرب، روابط خود را با روسیه ادامه داد. پیش‌بینی می‌شود در مرحله جدید نیز اقدامات اردوغان در این راستا ادامه داشته باشد.

اما در سطح داخلی ترکیه، حزب عدالت و توسعه اعلام کرده که قصد دارد اقتصاد این کشور را به دوره طلایی خود برگرداند؛ مشابه برنامه‌ای که در سال 2002 داشت. به این منظور دولت اردوغان از چند ماه قبل اقداماتی برای افزایش دستمزدها و تسهیل وام‌ها و ارائه کمک‌های بلاعوض به شهروندان انجام داده است.

ائتلاف عمومی به رهبری اردوغان به دنبال افزایش تولید ناخالص داخلی ترکیه و افزایش رشد سالانه 5.5 درصدی از سال 2024 تا 2028 است.به همین ترتیب، این ائتلاف برای دستیابی به تولید ناخالص داخلی 1.5 تریلیون دلاری تا پایان سال 2028، اتخاذ سیاست توسعه بخش صنایع دفاعی و مبارزه با تروریسم و ​​ایجاد پروژه "کانال استانبول" تلاش می کند.

اردوغان همچنین به شهروندان ترکیه وعده داد که این کشور را تبدیل به یک کشور متحد و قوی کرده و بیش از 6 میلیون شغل ایجاد کند. با این وجود بزرگترین انتقادی که به این رویکرد اردوغان وارد شده، آن است که او تاکنون سازوکار مشخصی برای اجرای سیاست‌های اقتصادی و وعده‌های خود ارئه نداده است.

اما در هر صورت اکنون فضای داخلی ترکیه هنوز تحت تاثیر رقابت انتخاباتی اردوغان و مخالفان وی قرار دارد و پیشتر اپوزیسیون تهدید کرده بود که در صورت پیروزی اردوغان، نظام پارلمانی را برای حکومت ترکیه احیا خواهد کرد. با این وجود تمدید ریاست‌جمهوری اردوغان در ترکیه به معنای تداوم نظام ریاستی در این کشور است که اختیارات زیادی به رئیس جمهور در همه سطوح می‌دهد.

پایان پیام/ت