این جشنواره از زمستان 1385 راهاندازی شده و تاکنون هر سال (به غیر از در دوران همهگیری کووید-19) هفده دوره برگزار شده است. این جشنواره هر سال به شکل و شیوهای متفاوت برگزار میشود و در آن بهترین کتابهای شعر، داستانی و غیرداستانی منتشر شده در سال گذشته، معرفی میشوند و جایزه جشنوار را دریافت میکنند. همچنین در این مراسم به شاعران و نویسندگان برجسته جایزه یک عمر دستاورد هنری اهدا میشود. نکته تمایز در این جشنواره، نگاه ویژه به یک شاعر، فعالیت شاعرانه و مجموعه شعر است که باعث شده دوستداران و علاقهمندان شعر و شاعری استقبال ویژهای از جشنواره و بهترین کتاب های جشنوار فجر داشته باشند. بیایید چند کتاب که عنوان بهترین کتاب های دهه اخیر در جشنوار فجر را از آن خود کردهاند، داشته باشیم.
زیر ساعت حرم؛ مریم سقلاطونی
زیر ساعت حرم توسط انتشارات سوره مهر چاپ شده و یکی از بهترین کتاب های جشنوار فجر در سال 1400 است و توسط یکی از شاعران نام آشنای شعر آیینی خانم مریم سقلاطونی سروده شده است.
زیر ساعت حرم علاوه بر دریافت جایزه در هفدهمین دوره جشنواره شعر فجر، در جشنوارههای ادبی دیگر و چهلمین دوره جایزه کتاب جمهوری اسلامی ایران نیز درخشیده است. شاعر در این کتاب در قالب 60 غزل در قالب روزهای مهم سال مانند بیستم صفر، بیست و سوم ربیع الاول- اول ذی القعده، پنجم محرم، رمضان و... به مدح معصومین (ع) از جمله امام حسین (ع)؛ امام عصر (عج)، حضرت ام البنین (ع) و... با اشعاری دلنشین پرداخته است. از اسامی اشعار این دفتر شعر میتوان به خدا وقتی نخواهد...، مهربانترین، سایۀ مِهرت وسیع، به یاد تو...، أیّها العزیز، خاک تشنه، هوای ناحیه، بوی گل سرخ، غوغای محشر، عطر تبسم، زهیر باش و... اشاره کرد.
کتاب صدای زنگ در آمد؛ رویا شاه حسین زاده
کتاب دیگری که در جشنواره شعر فجر از بین 150 شاعر توانست در میان بهترین کتاب های جشنوار فجر، قرار گیرد، کتاب صدای زنگ درآمد مجموعهی شعر سپید و سروده رویا شاه حسینزاده است. این کتاب توسط انشارات نیماژ در سال 1395 به چاپ رسیده است. شعرهای این کتاب ردپایی از حرفهای زنانه دارد و حاصل ذوق و تلاش شاعر است. شاه حسینزاده بهخوبی توانسته در این کتاب تمام آن چیزی که شاعرهای زن به آن نیاز دارند را بسراید. در واقع در اشعار او نه ردی از فمنیسم وجود دارد نه بهدنبال گرفتن حق یا حتی جلب ترحم! بلکه او فقط قصد دارد با یک قلم احساساتی و مهربان تمام نکات مثبتی که در یک زن وجود دارد را روایت کند و بس!
امان نامه؛ سید اکبر میرجعفری
در پانزدهمین جشنواره شعر، عنوان بهترین کتاب های جشنوار فجر به کتاب «اماننامه» سروده سیداکبر میرجعفری، اهدا شد. این کتاب که ادبیات عاشورایی به حساب میآید توسط نشر قو به چاپ رسیده است و در آن شاعر نگاهی متفاوت به واقعه کربلا داشته و اتفاقهای مهم آن برهه از تاریخ را در قالب اشعار کلاسیک سروده است.
شاعر در این کتاب در سبکی جدید و جذاب با زاویه دیدی نو و مدرن در قالب نامههای مختلف، افراد و مکانهای مختلف را مورد خطاب قرار داده است. بهعنوان مثال برخی از عناوین امان نامه بدینصورت است، نامهای از عبیدالله بن حُرّ جعفی به حسین بن علی (ع)، نامهای از حسین بن علی (ع) به زبانهای زنده دنیا، نامهای از اویس قرنی به طرماح بن عدی، اماننامهای از فاطمه بنت حزام (امالبنین) به فاطمه بنت رسول الله، از سید حسن حسینی به شمر، از فرات به فرات و...
صد سال شعر در تهران؛ سجاد گودرزی
نمیشود صحبت از بهترین کتاب های جشنوار فجر کرد و حرفی از کتاب صد سال شعر در تهران نزد. در این کتاب شاعر سجاد گودرزی تهران را در قالب سه دورهی تاریخی و از مشروطه تا به امروز در قالب شعر فارسی روایت کرده است. ناشر این کتاب انتشارات علمی و فرهنگی است و شاعر با قلم نیمایی پایتخت را در طی دورههای مختلف، با استفاده از ادبیاتی جذاب و فاخر سروده است.
کتاب تئوری موسیقی؛ امیر انجیزی
یکی دیگر کتابهایی که بهعنوان بهترین کتاب های جشنوار فجر در سال 1398 شناخته شده است، کتاب تئوری موسیقی نوشته امیر انجیزی است. این کتاب دارای دو بخش تئوری موسیقی و تمرینات عملی است. در این کتاب بهطور مفصل به تئوری موسیقی مانند بررسی نظری ریتم، اصطلاحات، قواعد موسیقی و... در دو بخش موسیقی ایرانی و غربی پرداخته شده است.
با اینحال محوریت اصلی این کتاب دربارهی ریتم و وزن است؛ زیرا موسیقی از دو عنصر اصلی تشکیل شده است: ریتم و ملودی.
همچنین امیر انجیری در بخش تمرینها، 156 تمرین ریتمخوانی از ساده تا ریتمهای دشوار را برای تسلط هنرجویان به ریتمهای دو ضربی، سه ضربی و چهار ضربی آورده است که برای آموزش موسیقی نیست مفید است.