چالش‌ بیمارستان‌های زنجیره‌ای در غرب استان تهران/ پس از گذشت ۳۶ ساعت متخصص نیامد، پدرم از دنیا رفت

خبرگزاری فارس از شهرقدس؛ سیده طیبه عزتی: مدیریت بیمارستان‌ها در غرب استان تهران به شکل پروژه بیمارستان های زنجیره ای، شکل گرفته که طبق گفته مسؤولان، این روش الگو گرفته از مدیریت کشورهای خارجی است اما اجرای این روش در منطقه ای که با کمبود تخت های بیمارستانی، سرانه های درمانی و نیروی انسانی مواجه است، مشکلات و چالش هایی را به همراه دارد.

کمبود پزشک متخصص در این مناطق، موجب شده که روزهای خاصی متخصص در بیمارستان حضور داشته باشد چون پزشک متخصص باید در بیمارستان های شهریار، قدس و ملارد چرخشی باشد و این مسئله احتمال خطای انسانی، خستگی و سایر مشکلات در رفت و آمد ها را همراه خواهد داشت. 

نبود تشکیلات رسمی در مدیریت زنجیره ای بیمارستان های غرب استان تهران 

در سال 1398، جلیل کوهپایه زاده رییس سابق دانشگاه علوم پزشکی ایران، طی حکمی سید علیرضا مرعشی نجفی، مدیرعامل بیمارستان امام سجاد(ع) شهریار را به عنوان مدیر پروژه راه اندازی بیمارستان های زنجیره ای ایران شامل بیمارستان های شهریار، قدس و ملارد معرفی کرد.

با توجه به این انتصاب، مرعشی مدیر پروژه راه اندازی بیمارستان بوده و در جهت رسیدگی به امور بیمارستان و کنترل ارتباط کادر درمان با بیماران و نحوه برخورد با همراه بیمار، نظارت بر هزینه ها و کنترل وضعیت بیماران نیازمند داشتن رییس بیمارستان و یا تشکیل هیئت امنا است که این تشکیلات به طور قانونی و رسمی در بیمارستان شهرقدس شکل نگرفته است.

عبدالرضا پازوکی رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران اسفند ماه سال ۱۴۰۰ در حاشیه افتتاح بیمارستان ملارد بیان کرد: در مدل ارائه خدمت بیمارستان های زنجیره ای، مجموعه ای از بیمارستان ها تحت مدیریت واحد قرار می گیرند و در عین حال بیمارستان های محلی استقلال عملکرد خود را داشته اما با یک مدیریت مرکزی اداره می شوند.

وی گفت: نمونه های این مدل در هند، آلمان، اتریش، چین، ایتالیا و امریکا انجام شده و مشاهده شده که بهره بری منابع مالی و نیروی انسانی در این مدل افزایش یافته و از تجهیزات می توان استفاده بهینه کرد و در ارجاع بیماران اقداماتی انجام داد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران خاطر نشان کرد: ساختار و تشکیلات رسمی در این مدل وجود نداشته که این امر چالشی همراه داشته که باید در این الگوی ارائه خدمت در وزارت بهداشت توجه شود.

حسین حق وردی نماینده مردم شهرستان های قدس، شهریار و ملارد در مجلس شورای اسلامی در ارتباط با مدیریت زنجیره ای به خبرنگار فارس گفت: این روش تجربه جدیدی در کشور است و چند بیمارستان در نزدیکی یکدیگر به عنوان مجموعه واحد در نظر گرفته شده و به عنوان مکمل استفاده می شوند.

احمد روستا معاون اجرایی بیمارستان شهید سلیمانی شهرقدس در گفت و گو با خبرنگار فارس در شهرقدس درخصوص نحوه مدیریت بیمارستان، اظهار کرد: طرح بیمارستان های زنجیره ای غرب استان تهران توسط وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی ایران مصوب شد که مرکزیت آن با بیمارستان امام سجاد(ع) شهریار به دلیل قدمت بیش از ۲۰ سال است، در این بیمارستان ها کار رییس نظارت بر عملکرد عوامل است و قائم مقام تمام اختیارات رییس را دارد که قطعا مزایای این طرح بیش از معایب آن است.

استفاده از نیروهای مجرب عاملی بر رضایتمندی است  

کمبود سرانه درمانی و تعداد پزشکان متخصص در مناطق پرتراکم و کمبود پزشک در مناطق کم برخوردار و حاشیه شهرها موجب شده که مردم هزینه های زیادی جهت معالجه در خارج از منطقه محل زندگی بپردازند و علاوه بر هزینه های بالای درمان، نسبت به برخورد نادرست و پرداخت مخارج جانبی و نحوه پاسخ دهی تلفنی نیز گلایه مند شوند. 

با توجه به اینکه بیمارستان شهدای ملارد نیز حدود یک ماه است راه اندازی شده، گلایه هایی از نحوه خدمات دهی و نبود متخصص و مشکلاتی در ثبت سامانه دفترچه های بیمه و نبود نیروهای کارآزموده و مجرب گزارش شده است.

معاون اجرایی بیمارستان شهید سلیمانی شهرقدس در ارتباط با گلایه برخی شهروندان از برخورد نامناسب بعضی نیروهای بیمارستان با همراهان بیمار و پاسخگویی تلفنی، بیان کرد: کادر مجموعه، جوان و کم تجربه هستند و به دلیل شرایط کرونایی و کم شدن زمان ملاقاتی ها و مسوولیت خاصی که دارند باید قوانین را رعایت کنند که این امر موجب نارضایتی و شکایت همراهان بیمار می شود.

خدیجه نوری مدیر پرستاری بیمارستان شهید سلیمانی شهرقدس در ارتباط با میزان نارضایتی و رضایتمندی از بیمارستان گفت: تاکنون مسوولان شهرستان درصد رضایتمندی و نارضایتی را از ما نخواسته اند، تجزیه و تحلیل هر یک شکایت مورد بررسی قرار می گیرد که باید با رویکرد علمی و آماری بررسی کرد و با مراکز دیگر مورد مقایسه قرار داد.

نسخه پزشک متخصص بیمارستان را نپذیرفتند

یکی از بیماران مراجعه کننده به بیمارستان شهید سلیمانی شهرقدس گفت: پس از معاینه پزشک متخصص و نوشتن نسخه آزمایش روی سربرگ بیمارستان، به آزمایشگاه مراجعه کردم و آزمایشگاه گفت که نسخه پزشک متخصص در سیستم ثبت نشده و نمی توان قبول کرد و یا بیرون آزمایش را انجام بدهم و یا از طریق اورژانس با پزشک عمومی ویزیت کرده تا همین آزمایش را مجدد بنویسد.

معاون اجرایی بیمارستان شهید سلیمانی شهرقدس در ارتباط با این مسئله که نسخه پزشک متخصص بیمارستان پذیرش نشده بود گفت: این اتفاق ممکن است پیش آید به این صورت که اسم متخصص در سایت بیمارستان ثبت نشده باشد که همان موقع با وارد کردن کدملی پزشک این مسئله قابل حل است. 

به دلیل نبود پزشک متخصص پدرم از دنیا رفت 

همراه بیمار دیگری که داغدار پدرش بود گفت: در ایام نوروز حدود ساعت ۴ صبح حال پدرم بد شد و با اورژانس تماس گرفتیم و پس از یک ساعت رسیدند و وقتی نسبت به این همه تاخیر گلایه کردیم گفتند بیمار را با وانت به بیمارستان می بردید و چرا منتظر ما هستید! زمانیکه به بیمارستان رسیدیم پس از گذشت نیم ساعت سرم وصل کردند و پزشک معالج در بیمارستان نبود، تلفنی با پزشک قلب تماس داشتند و پدرم را به بخش c.c.u منتقل کردند، قرار شد پزشک ساعت ۸ به بیمارستان بیاید و آنژیوگرافی کند که رگ قلب باز شود. 

وی ادامه داد: حدود ۳۶ ساعت در بیمارستان بودیم ولی پزشک قلب طی این مدت نیامد و ساعت ۱۲ شب که با تلفن گویا c.c.u تماس گرفتیم که حال پدرم را بپرسیم، پرستار شاکی شد و گفت وظیفه نداریم این زمان پاسخ تلفن را بدهیم و این ساعت ما خواب هستیم و چرا تماس گرفتید و در نهایت بر اثر رسیدگی نکردن و به دلیل نبود پزشک متخصص پدرم از دنیا رفت. 

تلفنی جواب وضعیت حال برادرم را نمی دهند

همراه بیماری که در بخش کما بستری بود، گفت: برادر همسرم به کما رفته و چند روزی بستری است و اجازه ملاقات بخاطر مسائل بهداشتی نداریم و وقتی درخواست می کنیم که از پشت شیشه او را ببینیم، پرستاران می گویند که تلفنی بپرسید و وقتی تلفن می‌زنیم می‌گویند چرا تماس می گیرید و نمی دانم چطور باید از حال این جوان مطلع شویم.

معاون اجرایی بیمارستان شهید سلیمانی با بیان اینکه باتوجه به شرایط کرونایی اجازه ملاقات محدود شده که این امر موجب نارضایتی همراهان بیمار می شود در ادامه افزود: در بخش مراقبت های ویژه زمان مشخصی جهت پاسخگویی تلفنی تعریف شده و پرستار موظف بر رسیدگی به تک تک بیماران است و فرصت پاسخ دادن به تلفن را ندارد و منشی که تلفن را پاسخ می دهد اطلاعات درمانی کافی از بیماران ندارد بنابراین به همراه بیمار اعلام می شود که در ساعت هایی تماس نگیرند و اطلاعات بیمار را فقط می توان به شخصی که معرفی شده داد. 

خانم دیگر از مراجعه پدرش برای درمان که از شهرستان به بیمارستان شهید سلیمانی آمده بود خبر داد و گفت: پدرم درد شدیدی داشت او را به بیمارستان رساندیم اما پرستاران رفتار مناسبی نداشتند، با اینکه تخت خالی داشتند تختی به بیمار ندادند، خیلی دوندگی کردیم و پدرم از شدت درد به خود می پیچید و اهمیتی به حرف سوپروایزر جهت بستری نمی دادند و به ناچار روی زمین خوابید.

وی ادامه داد: بیمار ما موقعیت اورژانسی داشت و چندبار گفتند که برای آزمایش ناشتا باشد اما آزمایشی نگرفتند و یک هفته معطل شدیم و بیمار را به بیمارستان فیروزگر منتقل کردند و دوباره به بیمارستان شهرقدس آمدیم و در نهایت پرونده را گرفتیم و به بیمارستان دیگر بردیم تا به مشکل پدر بیمارم رسیدگی شود. 

مدیر بخش پرستاری بیمارستان شهید سلیمانی در پاسخ به این سوال که با وجود تخت خالی، بیمار از شدت درد روی زمین خوابیده بود گفت: تخت های اورژانس به اندازه ای است که امکان داشتن تخت خالی و همچنین در بخش vip وجود دارد ولی در بخش عادی تخت خالی که به بیمار داده نشود نداشته و در شرایط اضطرار از تخت های خالی ویژه نیز به صورت عادی استفاده می شود.   

هزینه های بالای درمان نیازمند حمایت است

رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به اضافه شدن مدیریت بیمارستان ملارد به حلقه دیگر این روش مدیریتی و کاهش ۳۰ نفر از کارکنان اداره پشتیبانی، افزود: بیش از ۵۰ درصد هزینه درمانی بر دوش مردم است و پیش بینی می شود با توجه به شرایط اقتصادی به بیش از ۷۰ درصد نیز خواهد رسید و سازمان مدیریت و برنامه ریزی می بایست حمایت کافی داشته باشد و در صورتیکه بیمارستان های دولتی به بهره برداری نرسد مردم در بخش خصوصی ده ها برابر هزینه می کنند.

معاون اجرایی بیمارستان شهید سلیمانی شهرقدس در ارتباط به تاثیر این نوع مدیریت بر کاهش هزینه های درمان بیماران افزود: این مدل مدیریتی ارتباطی با کاهش هزینه های درمان ندارد چراکه بیمارستان های دولتی دارای تعرفه هستند و اختلاف مبالغی که در مقایسه دو بیمارستان وجود دارد به دلیل خدمت انجام شده است.

مثلا برای درمان و جراحی بیماری خاص در یک بیمارستان ممکن است عکسبرداری و یا آزمایش دیگری برای همان نوع بیماری مشابه در بیمارستان دیگر انجام شود و به ندرت اتفاق افتاده که پزشکی بخواهد نسبت به خدمتی که انجام نداده مبلغی اضافه دریافت کند و این موارد بسیار کم است.

سکوت تلخ نیروهای پیمانکاری 

علاوه براین مسائل، بخش هایی از بیمارستان از سوی دانشگاه علوم پزشکی طی مناقصه ای به بخش خصوصی واگذار شده و یک پیمانکار مدیریت بیمارستان های غرب را داشته و واگذاری بخش ها به پیمانکار مسائل دیگری برای نیروها همراه داشته است که از جمله می توان به نحوه پرداخت مطالبات مالی و معوقه های حقوق، جذب کم و افزایش فشار کار بر نیروها اشاره کرد که این مسئله موجب بروز خطای انسانی و کاهش انگیزه کاری می شود و از سوی دیگر به دلیل حفظ جایگاه شغلی و ترس از دست دادن کار، امکان اعتراض و شکایتی ندارند. 

معاون اجرایی بیمارستان شهید سلیمانی شهرقدس در ارتباط با واگذاری بخش های بیمارستان های غرب به یک پیمانکار خاطر نشان کرد: واگذاری ها براساس آیین نامه مالی معاملاتی دانشگاه و هماهنگی وزارتخانه ها انجام شده و بیمارستان اعلام نیاز خود را به دانشگاه اطلاع داده و از طریق دانشگاه مناقصات برگزار شده و این پیمانکار در مناقصات شرکت کرده و برنده شده و محدودیتی در تعداد مراکز در اختیار پیمانکار نیست اما حدود ۵ ماه است که سامانه واگذاری کشوری تعریف شده و در این سامانه نیازها مطرح شده و افراد از نقاط مختلف در مناقصات شرکت می کنند.

وی در خصوص تامین نیروهای شرکتی افزود: واحدهایی مانند آزمایشگاه، رادیولوژی، فیزیوتراپی، بینایی سنجی، شنوایی سنجی به بخش خصوصی واگذار شده تا بخشی از هزینه های دولت کاهش یابد.

آمار تعداد نیروهای بومی را نداریم!

رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران به کمبود پرستار اشاره کرد و ادامه داد: در مدیریت زنجیره ای نیروهای متخصص به صورت چرخشی در این بیمارستان ها فعالیت می کنند و به طور مثال بیمار تصادفی که نیمه شب به بیمارستان شهرقدس منتقل شده بود و جراح نیاز به کمک‌جراح داشت و کسی در این بیمارستان نمی توانست کمک کند با مدیریت متمرکز کمک‌جراح از شهریار به شهرقدس مراجعه کرد و در نمونه دیگر در بیمارستان شهرقدس بیماری که با افت اکسیژن مواجه شده با اطلاع رسانی به مسوول تاسیسات بیمارستان امام سجاد(ع) شهریار و مراجعه مسوول تاسیسات شهریار به قدس می توان جان بیماران را نجات داد و با این شیوه مدیریتی می توان پزشک و نیروی خدماتی را در این بیمارستان ها چرخش داد.

نماینده مردم شهرستان های قدس، شهریار و ملارد در مجلس شورای اسلامی در خصوص تامین نیروهای متخصص از بیمارستانی به بیمارستان دیگر در ادامه افزود: روزهای کاری مورد نظر بوده، مثلا متخصص قلب روزی در بیمارستان ملارد و روزهای دیگر در بیمارستان قدس و شهریار خواهد بود. 

معاون اجرایی بیمارستان شهید سلیمانی گفت: اگر بیمارستان امام سجاد(ع) شهریار به عنوان راس نبود بیمارستان شهرقدس به دلیل نبود پزشک و پرسنل کامل راه نمی افتاد و تعدادی از نیروها چندماه در بیمارستان شهریار آموزش دیدند و به بیمارستان قدس آمدند و هنوز هم یکسری نظارت ها، پیگیری ها و راهنمایی های پرسنل از بیمارستان شهریار و در نهایت جابجایی، تامین نیروها و هم پوشانی در هرسه بیمارستان نیز انجام می شود. 

مدیر بخش پرستاری گفت: آمار تعداد نیروهای بومی بیمارستان را نداریم و تهیه آن زمان بر است و مزیت داشتن نیروهای بومی بر این است که می توانند شیفت کاری بیشتری برداشته و بهتر در محل کار حاضر شوند و نیروهای پیمانی، طرحی و رسمی در اختیار دانشگاه علوم پزشکی ایران هستند و برای نیروهای شرکتی که سهمیه حدود ۲۵ نفر برای بخش پرستاری امکان جذب داشتیم به دلیل تغییر رییس دانشگاه نتوانستیم جذب نیرو کنیم و بعد از آن جلسه ای گذاشتیم که بتوانیم نیروهای بومی را جذب کنیم ولی فعلا سهمیه ای برای جذب نیروی بومی در بخش پرستاری نداریم. 

غرب استان تهران نیازمند افزایش سرانه های بهداشت و درمان است

طبق گفته های مسوولان، بیمارستان شهید سلیمانی شهرقدس با مشکلاتی مانند کمبود پزشک، تاسیسات و حتی آموزش مواجه است و پوشش دهی جهت رفع این مشکلات با بیمارستان امام سجاد(ع) شهریار بوده و رفع مشکلات بیمارستان ملارد نیز با بیمارستان های قدس و شهریار انجام می شود، این امر اگرچه در هزینه های مالی صرفه جویی می کند اما حجم کاری که بر این تعداد نیروی انسانی وارد می شود میزان کارایی را در طولانی مدت با مشکل مواجه می کند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه ایران کشوری بحران خیز است و در منطقه خاورمیانه پس از افغانستان، بیشترین حوادث طبیعی و غیرطبیعی را دارد، افزود: امکان ایجاد تجهیز شرایط فوق تخصصی در همه بیمارستان ها وجود ندارد اما می توان هریک از بیمارستان ها را قطب درمانی بیماری خاصی در نظر گرفت.

کپی برداری از نظام سلامت خارج از کشور ممنوع!

طبق اعلام مسوولان بهداشت و درمان، اجرای طرح مدیریت زنجیره ای بیمارستان ها در غرب استان تهران برگرفته از مدل های خارج از کشور است و تاکنون به دلیل بومی نبودن روش و تناسب آن با شرایط کشور با چالش هایی همراه بوده و پیش از این پیاده سازی سایر طرح های پزشکی نیز در ادامه راه با ابهاماتی مواجه شد که می توان به طرح پزشک خانواده و طرح تحول سلامت اشاره کرد.

به نظر می رسد اداره بیمارستان به روش مدیریت زنجیره ای مناسب بیمارستان های کوچک است که با زیرمجموعه واقع شدن در بیمارستان های بزرگتر، امور مالی و اداری و ریاست آنها تحت مدیریت بیمارستان معین قرار می گیرد که در اینصورت از نظر اقتصادی برای واحدهای کوچکتر می تواند به صرفه باشد. 

اما باید به این نکته توجه داشت که حوزه سلامت و درمان مانند حوزه کسب و کار نیست که با کاهش هزینه ها به دنبال سوددهی باشیم و می بایست در کنار ارتقا بهره وری، سرمایه گذاری را بیشتر مورد توجه قرار داد. 

به گزارش فارس، سرانه کشوری تخت های بیمارستانی ۲/۲ به ازای یک هزار نفر است و در شهرستان های قدس، شهریار و ملارد با جمعیتی حدود ۲ میلیون نفر که در غرب استان تهران قرار دارند، با توجه به افتتاح بیمارستان شهدای سلامت ملارد در اسفند ۱۴۰۰ و بیمارستان سردار شهید سلیمانی شهرقدس در بهمن ۱۳۹۹ و فعالیت بیمارستان امام سجاد(ع) و نیز با راه اندازی شدن بیمارستان امام خمینی(ره) شهریار پس از گذشت ۳۰ سال، این میزان به کمتر از ۰/۵ تخت بیمارستانی خواهد رسید که باز هم با کمبود سرانه تخت های بیمارستانی و بهداشتی مواجه است.

به نظر می رسد با توجه به مسائل مطرح شده و چالش های مدیریت زنجیره ای در غرب استان، اجرای این الگوی جدید مدیریتی نیاز به نظارت و بررسی های بیشتر دارد و پیاده سازی این روش در منطقه ای که دچار کمبود سرانه های درمانی است نیازمند تحقیقات و بررسی های بیشتر است و اجرای این سیاست تا زمان تامین سرانه های پزشکی و درمانی در منطقه، در راستای ارتقای سلامت جامعه ممکن است با آسیب های قابل توجهی به خانواده ها همراه باشد و باید با نگاه واقع بینانه تری مدیریت صورت گیرد تا بتواند در نظام سلامت اثربخش واقع شود و آسیب کمتری به جامعه وارد کند. 

انتهای پیام/۶۷۰۷۵/م