رزمایش بزرگ پیامبر اعظم 9 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که اواخر هفته گذشته، با رمز «محمد رسول‌الله» (ص) در منطقه تنگه هرمز در خلیجفارس برگزار شد، بازتاب رسانه‌ای گسترده‌ای داشت و بسیاری بر توان دفاعی بالای جمهوری اسلامی ایران در عرصه دریایی تأکید کردند. این رزمایش گسترده با سلاح های پیشرفته آن و به ویژه موشک کروز زیر دریایی، نشان داد که حضور در عرصه دریاها و افزایش توان دفاعی دریایی یکی از راهبردهای مهم جمهوری اسلامی ایران است.
حجت الله حیدری صوفیانی، کارشناس ارشد مسائل استراتژیک، در گفتگو با خبرنگار گروه بین الملل بصیرت، ابعاد بیشتری از جایگاه راهبردی توان دفاعی ایران در عرصه دریایی را تشریح کرده اند که در ذیل می آید:
طی سالهای اخیر قدرت‌نمایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در عرصه رزمایش‌های دریایی افزایش یافته است. راهبرد جمهوری اسلامی ایران در این حوزه را توضیح دهید؟
یکی از مولفه‌های موثر در حفاظت از امنیت و منافع ملی نظامهای سیاسی و تقویت آن ها، قدرت و توانمندیهای نظامی است که از طریق به کارگیری سخت‌افزارها (جنگ‌افزارها، تجهیزات، ادوات نظامی، فناوری و سامانه جنگ الکترونیک) و نرم‌افزارها (آموزش، فرماندهی کارآمد، روحیه جهادی و...) بدست می‌آید. در این راستا کشورها سعی می‌کنند توانمندیهای نظامی خود را بر اساس تهدیدات تقویت کنند. هر کشوری دکترین نظامی خود را باید مشخص کند که در صورت بروز تهدیدات احتمالی با توجه به ملاحظات دکترین نظامی یعنی موقعیت جغرافیایی، توان نظامی، آموزش و تجهیزات، چه عکس‌العملی می‌بایست در مقابل از خود نشان دهد. به عبارت دیگر کشور دارنده از حیث آمادگی نظامی در سطح بالا، صاحب استراتژی نظامی می‌گردد و با این استراتژی طوری می‌جنگد که می‌داند چه می‌شود نه طوری بجنگد که ببیند چه می‌شود.
با این مقدمه اهداف نهمین رزمایش بزرگ و پیامبر اعظم(ص) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنوب کشور، دریای عمان و تنگه هرمز که با استفاده از ده ها فروند ناو و ناوچه، موشک های پیشرفته و دیگر تجهیزات و سلاح های نظامی به اجرا گذاشته شد، بیانگر نمایش اقتدار نظام جمهوری اسلامی ایران در شرایط تحریم‌های ناجوانمردانه از سوی غرب، به ویژه ایالات متحده و با تاکید بر برقراری امنیت در منطقه خلیجفارس و تنگه هرمز است.
از طرفی ایجاد ثبات و ساختار امنیتی در منطقه با مشارکت همسایگان، بدون حضور قدرت های فرامنطقه‌ای نیز جز اهداف این رزمایش به شمار می‌رود. همچنین یکی از راهبردهای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تقویت قدرت نظامی به عنوان اولویت اول با هدف ایجاد قدرت بازدارندگی در مقابل تهدیدات از دیگر اهداف این رزمایش می‌باشد.
رسانه‌های عربی منطقه معمولا رزمایش‌های دریایی ایران را به شکل پیام‌هایی مبنی بر ایران‌هراسی بازتاب می‌دهند. تا چه اندازه سران کشورهای حوزه خلیجفارس به این درک رسیده‌اند که جمهوری اسلامی ایران به دنبال امنیت کل منطقه است و برای آنها تهدید محسوب نمی‌شود؟نبایستی تردید کرد که پیام این رزمایش به همسایگان و متحدین ایران جز نمایش اقتدار نظام جمهوری اسلامی ایران و تقویت امنیت و صلح منطقه خلیجفارس و تنگه هرمز، چیز دیگری نخواهد بود که در اظهارات فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز به آن اشاره شده است.
سرلشکر جعفری در این راستا تاکید کردند، ما در این باره برادریمان را ثابت کردیم که مشکل ما دشمنان فرامنطقه‌ای هستند و روزی فرا خواهد رسید با افزایش وحدت و همدلی کشورهای منطقه، و ترک دشمن از منطقه امنیت کامل می‌گردد.
قدرتهای غربی و در رأس آن ها ایالات متحده آمریکا با تاکید بر ایران‌هراسی سعی می‌کنند پیشرفت جمهوری اسلامی ایران را در عرصه‌های مختلف به ویژه عرصه نظامی، تهدیدی برای کشورهای منطقه خلیجفارس و کشورهای پیرامون آن قلمداد نمایند در صورتی که تقویت قدرت منطقه‌ای ایران در کنار وحدت، تقویت همدلی و همگرایی با همسایگان، تهدیدی برای منافع قدرت های فرامنطقه و عدم مشروعیت حضور آنها در منطقه خلیجفارس ارزیابی می‌شود. چنانچه همسایگان جمهوری اسلامی در خلیجفارس و کشورهای پیرامونی با ایجاد و تقویت اتحادیه‌ها و پیمانهای منطقه‌ای به خصوص در حوزه انرژی ضمن توسعه نقاط همگرایی، می توانند امنیت و ثبات بیشتری در منطقه ایجاد خواهند نمود.
به نظر می‌رسد همسایگان منطقه خلیجفارس به این درک مشترک نزدیک شده‌اند که حضور ایران قدرتمند به ایجاد ثبات و صلح در منطقه کمک خواهد کرد چه بسا هر چقدر حضور قدرتهای بین‌المللی در منطقه کمرنگ شود، همگرایی منطقه‌ای را تقویت می‌نماید.
برگزاری رزمایش پیامبر اعظم در محدوده تنگه هرمز چه پیامی را به قدرتهای خارجی می‌دهند؟قدرت های خارجی و به ویژه قدرت های بین‌الملل باید بدانند اعمال قدرت در نظام جهانی در حال حاضر به شکل عمودی نیست که یک یا چند قدرت محدود جهانی تعیین‌کننده در جهان باشند، بلکه اعمال قدرت در قرن 21 که دوران گذار ژئوپلیتیکی است به صورت سطحی است نه عمودی. به عبارت دیگر هیچ قدرتی به تنهایی تعیین‌کننده نیست، بلکه با همکاری دولت ها و رعایت حقوق و منافع کشورها امکان ایجاد ثبات و امنیت و اعمال قدرت میسر می‌باشد. یکی از پیام های نهمین رزمایش پیامبر اعظم(ص) برای قدرت های خارجی در محدوده تنگه هرمز، اهمیت خود تنگه هرمز است. در عصر پساجنگ سرد به دلیل رویکرد اقتصاد محور که به عصر ژئوکونومی معروف است، اهمیت و نقش تنگه هرمز برای قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به مراتب بیشتر شده است.
امروزه دو منطقه بازرسی (Check Point) در جهان وجود دارد که به ترتیب اهمیت، تنگه هرمز و مالاکا می‌باشند. وقتی به نقشه نگاه می‌کنیم تنگه هرمز در موقعیت ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی قرار گرفته است که روزانه 17 میلیون بشکه نفت خام که معادل 40 درصد کل نفت جهان می‌باشد و در مجموع 60درصد انرژی جهان از این تنگه عبور می‌کند و تسلط جمهوری اسلامی ایران بر این گلوگاه انرژی بر کسی پوشیده نیست و همانطور که سرلشکر جعفری گفتند، پیام این رزمایش به قدرت های خارجی پیام بازدارندگی است. یعنی اینکه حواسشان را جمع کنند و پیرامون حریم امنیتی جمهوری اسلامی ایران اقدامی نکنند.
ایران خود را مدافع اصلی ایجاد امنیت در تنگه هرمز می‌داند و پیام سردار پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه در این رزمایش نیز به همسایگان، پیام تقویت صلح و امنیت در منطقه و برای کسانی که فکر تهدید علیه جمهوری اسلامی ایران را دارند نابودی آنها زیر سایه اقتدار ایران را توضیح می دهد.
رسانه‌های خارجی هدف این رزمایش را تاثیرگذاری بر مذاکرات هسته‌ای می‌دانند، نظر شما در این خصوص چیست؟هرگونه تصمیم‌گیری در عرصه ملی – منطقه‌ای و جهان به نوعی امنیت ملی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. امنیت نظامی نیز تاثیر زیادی بر مولفه‌های دیگر امنیت ملی از جمله امنیت اقتصادی و سیاسی دارد. نهمین رزمایش بزرگ و افتخارآمیز پیامبر اعظم(ص) به منظور تقویت قدرت دفاعی و بازدارندگی کشور، یکی از عوامل تاثیرگذار بر قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران در عرصه داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی می‌باشد، بنابراین رزمایش دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برخلاف جوسازی برخی از رسانه‌های خارجی، پشتوانه وزارت خارجه و ظرفیت چانه‌زنی تیم هسته‌ای را در مذاکرات با گروه 1 + 5 تقویت می‌کند و پیام این مانور در مذاکرات هسته‌ای و تحریم های ظالمانه قدرتهای بین‌المللی که پرونده صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را به پرونده سیاسی تبدیل نموده‌اند این است که چنانچه حقوق هسته‌ای ایران را در این مذاکرات به رسمیت نشناسند و اخلال در فروش نفت و اقتصاد جمهوری اسلامی ایران در راهبرد خود دنبال کنند، این رزمایش به وضوح تسلط جمهوری اسلامی ایران را در حوزه دریایی و انرژی و نیز تسلط بر آبراه بین المللی تنگه هرمز ثابت می کند و این برای همه کشورهایی که سهمی در انرژی صادراتی این تنگه دارند پیام واضحی است. بنابراین نمایش قدرت نظامی ایران خیال هرگونه تهدید و زیادی‌خواهی های غرب و به ویژه رژیم صهیونیستی را در منطقه خنثی می کند.
انتهای متن/
