مقرر شده که دولت آمریکا در قانونی که از سوی کنگره تصویب شده است به شورشیان در سوریه و اوکراین کمک مالی کند. طبق این طرح،کاخ سفید آمریکا متعهد شده است که تا پایان سال 2016 حدود هشتصد میلیون دلار به شورشیان به اصطلاح میانه رو سوریه و دولت اوکراین کمک مالی بپردازد. کاخ سفید می گوید پانصد میلیون دلار از این مبلغ به شورشیان مخالف بشار اسد و و سیصد میلیون دلار نیز به دولت اوکراین کمک شود.
بنا بر این به نظر می رسد که دولت و کنگره آمریکا در باره رخدادهای تروریستی انجام شده در خاک فرانسه درس نگرفته اند و هنوز اصرار دارند که به اصطلاح سیاست دمکراسی های تحمیلی را در منطقه خاورمیانه دنبال کنند و دکترین تغییر رژیم های سیاسی به زور را عملیاتی کرده ومتحقق سازند. عملا سیاست خارجی آمریکا در منطقه خاورمیانه دارای چندین وجه مرتبط به هم است که در آن صرفا منافع ملی این کشور دنبال می شود و اثری از تعهدات بین المللی و اخلاق گرایی وجود ندارد. به ثبات و امنیت منطقه وقعی گذاشته نمی شود و محنت ها و بلایایی که مردم عادی منطقه دچار آن شده اند نادیده انگاشته می شود.
در این نوشتار اساس ارایه کمک های مالی کنگره و سیاست دولت آمریکا مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. فهم چرایی ارایه این کمک های مالی در چارچوب چند موضوع کلیدی قابل فهم تر می شود. این موضوعات عبارتند از دکترین تغییر رژیم های سیاسی با زور، سیاست تجزیه طلبی و تفرقه، ساخت جنگ های نیابتی و سرکوب حتی الامکان محور مقاومت که هر کدام به اختصار توضیح داده می شوند.
دولت آمریکا به دنبال حفظ وضع موجود است که به طور طبیعی با هر کشوری که ساز مخالف بزند، مقابله خواهد کرد و با مد نظر قرار دادن هژمونی طلبی خود، از کنش گران مطیع و دارای انقیاد استقبال خواهد کرد .
دکترین تغییر رژیم های سیاسی با زور
دولت آمریکا در روند تحولات سوریه به خوبی نشان داده است که به دکترین تغییر رژیم های سیاسی با زور و مداخله نظامی معتقد است. تصمیم اخیر کنگره آمریکا مبنی بر پرداخت کمک های مالی به تروریست های سوری نیز نشانه ای از اجرای این دکترین است.
واشنگتن در اجرای این دکترین به دنبال تحقق دو رویکرد اساسی است. اول در صدد است تا دولت های دست نشانده خود را در منطقه بر سر کار بیاورد. دولت هایی مانند سعودی، بحرین، قطر، و کویت که مطیع کدخدا باشند و دستورات و اوامر آن را به طور دقیق پاس بدارند و عملا سیاست نگه داشت و ارتقای نظام کدخدا منشانه آمریکا در این منطقه از جهان را طرفداری نمایند.
دولت آمریکا به دنبال حفظ وضع موجود است که به طور طبیعی با هر کشوری که ساز مخالف بزند، مقابله خواهد کرد و با مد نظر قرار دادن هژمونی طلبی خود، از کنش گران مطیع و دارای انقیاد استقبال خواهد کرد و از همه کنش گرانی که سعی دارند از دولت محوری گریز داشته باشند تبری می جوید و با اجرای سیاست های مختلف از جمله دکترین توسل به زور نیز استفاده خواهد جست.
این در حالی است که باید بدانیم، این دکترین با اصول جهانی و عام حقوق بین الملل از جمله اصل عدم مداخله، اصل حاکمیت ملی کشورها، اصل صلاحیت شخصی و سرزمینی، حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی استناد به اصول سی و سه تا سی و نه منشور ملل متحد سخت در تعارض است. به عبارت دیگر، اعمال مداخله آمریکا در سوریه و هم اوکراین در تعارض آشکار با اصول عام حقوق بین الملل است.
این رفتار خطرناک آمریکا، ثبات و امنیت بین المللی را تهدید می کند و موجد بی نظمی و هرج و مرج منطقه ای می شود که پدید آورنده موضوعاتی مانند مهاجرین آواره و گسترش و اشاعه خشونت و نفرت و تروریسم می گردد. متاسفانه دولت آمریکا به جای اینکه از قدرت خود برای مدیریت شایسته بحران های بین المللی استفاده کند بیشتر به عنوان یک نیروی برهم زننده ثبات و امنیت عمل می نماید.
سیاست تجزیه طلبی و تفرقه
رکن دیگر سیاست خارجی آمریکا، تجزیه طلبی و تفرقه افکنی است که به ویژه در منطقه عراق و شامات دنبال می شود. هدف این سیاست تجزیه و تکه تکه کردن سرزمین های عمدتا اسلامی است که اکنون به خصوص در عراق و سوریه دنبال می شود.
عمده غایت این رویکرد، حفظ امنیت رژیم صهیونیستی است که به واسطه تکه تکه کردن کشورهای اسلامی متحقق می شود. کشورهای کوچکی که نتوانند امنیت تل آویو را به مخاطره بیندازند و از توان کافی برای تصمیم گیری مستقل در سیاست خارجی برخوردار نباشند و نهایتا نظام کدخدا منشانه واشنگتن را پذیرا شوند.
تجربه تلخ و دردناک رواندا در سالهای آخری قرن گذشته نشان داد که چگونه شیطان استعمار، فتنه و تفرقه را در قاره سیاه و ژئو پلیتیک آن جای داد. تجربه ای تلخ که نزدیک به یک میلیون انسان در آن به دلیل کشمکش های قومی جان باختند.
اگر مقداری به دهه های نیمه دوم قرن بیستم برگردیم، شاهد خواهیم بودکه چگونه کشورهای متروپل استعماری که نتوانستند در مقابل مبارزات و مجاهدت های مردم در سرزمین های مستعمره دوام بیاورند و مجبور به عقب نشینی شدند، همین تاکتیک آمریکای فعلی را اتخاذ کردند و با تقسیم موذیانه سرزمین های تکه تکه ای را در آسیا و آفریقا به وجود آوردند که همواره به آنها وابسته باشند و هرگز نتوانند زندگی در استقلال را تجربه کنند.
این سیاست کثیف تفرقه بینداز و حکومت کن بعدها و با گذشت صرفا چند دهه آثار منفی را خود را نشان داد. مردمی که مشترکات هویتی و تاریخی واحدی داشتند در دو سرزمین جداگانه جای داده شدند، و برعکس دو طایفه و قومی که سال ها با یکدیگر تعارض داشتند را در سرزمین واحدی جای دادند. تجربه تلخ و دردناک رواندا در سالهای آخری قرن گذشته نشان داد که چگونه شیطان استعمار، فتنه و تفرقه را در قاره سیاه و ژئو پلیتیک آن جای داد. تجربه ای تلخ که نزدیک به یک میلیون انسان در آن به دلیل کشمکش های قومی جان باختند.
سیاست امروزین دولت و کنگره آمریکا، تغییر چهره جغرافیای سیاسی منطقه شامات است به نحوی که نظام کدخدا منشانه آمریکا حفظ شود، امنیت رژیم صهیونیستی تامین گردد، تفرقه و واگرایی به نفع رویکردهای امنیتی واشنگتن در آینده تامین گردد.
ساخت جنگ های نیابتی
بعد از جنگ جهانی دوم، و در قالب جنگ سرد، دو ابرقدرت علیرغم انجام تهدید های متقابل هرگز با یکدیگر در خاک اروپا درگیر نظامی نشدند و عملا جنگ را در خاک غیر و عمدتا در آسیا و آفریقا دنبال می کردند که متاسفانه میلیون ها نفر قربانی این جنگ های نیابتی شدند.
اکنون در دنیای پسا جنگ سرد، دولت و کنگره آمریکا همان سیاست قدیمی جنگ نیابتی را دنبال می کند که به ویژه در تحولات سوریه کنونی شاهد آن هستیم. این رویکرد امنیتی به نظر طراحان آن هزینه های کمتری برای دولت آمریکا خواهد داشت و عملا واشنگتن سیاست های خود را به دست عوامل و مزدوران اجر بگیر خود در منطقه دنبال می کند. تسلیحات خود را به فروش می رساند و افق امنیتی خود را تامین می نماید.
اما تنها چیزی که در این رویکرد کوته بینانه دولت و کنگره آمریکا دیده نمی شود، مصالح انسانی جوامعی است که در تیررس قرار می گیرند. امروزه شاهد هستیم که چگونه ترویج جنگ های نیابتی در عراق، سوریه و یمن هزینه های زیادی را به ملت های منطقه تحمیل کرده است و تخم نفرت، خشونت و ترور را گسترش داده است.
متاسفانه دولت آمریکا با این رویکرد خود، عملا به دولت تروریست پروری تبدیل شده است که آثار دهشتناک آن اکنون در خاک اروپا و یا از موصل تا پاریس قابل مشاهده است و هر لحظه نیز انتظار می رود که بحران جدیدی نیز در راه باشد. آمریکا و اروپا درست مانند سال های دفاع مقدس که از رژیم بعثی عراق حمایت به عمل آوردند ولی نهایتا هیولایی را در آستین پروراندند که خود نیز از آن در امان نماندند، امروز نیز همان رویه را پیشه کرده اند. حمایت از داعش که به دست خودشان و رژیم های وابسته به آنها مانند دولت سعودی انجام می شود، راه را برای بروز بحران های منطقه ای هر چه بیشتر در آینده فراهم می آورد.
آمریکا و اروپا درست مانند سال های دفاع مقدس که از رژیم بعثی عراق حمایت به عمل آوردند ولی نهایتا هیولایی را در آستین پروراندند که خود نیز از آن در امان نماندند، امروز نیز همان رویه را پیشه کرده اند.
تلاش برای سرکوب محور مقاومت
پایمردی انقلاب اسلامی ایران در قضیه فلسطین و مبارزه با رژیم صهیونیستی اساسا باعث کدورت خاطر شدید و ایجاد خصومت آمریکا با ایران شده است. این پایمردی نقض اصول کدخدامنشانه آمریکا در منطقه خاورمیانه است که آن را مظهر و ترجمان سیاست ضد هژمونی طلبانه می بیند.
داعیه انقلاب اسلامی مبنی بر استقلال طلبی، عدالت طلبی، مبارزه با استکبار و نماد آن در منطقه خاورمیانه یعنی رژیم صهیونیستی، همگرایی و وحدت بین جامعه اسلامی، و همه مستضعفان خوشایند این کدخدا نبوده و نیست.
حزب الله لبنان و دولت سوریه نیز در این راستا جبهه اول خصومت آمریکا تلقی می شوند. مدت هاست که دولت و کنگره آمریکا سخت می کوشند که در پاسخ به درخواست لابی صهیونیستی به ویژه در کنگره آمریکا محور مقاومت را تضیعف کنند. ولی عملا، این فرآیند تاکنون جواب نداده است و اکنون حزب الله لبنان نماد مقاومت در مقابل رژیم صهیونیستی تلقی می گردد که از جایگاه مردمی بسیار خوب و شایسته ای نیز برخوردار است.
البته نباید ناگفته بماندکه هدف این مبارزه آمریکا نهایتا تامین سیاست مهار ایران است و دقیقا به همین دلیل است که ایران نیز سوریه را جبهه اول مقاومت خود در مقابل آمریکا می بیند. اکنون با ورود روسیه در عملیات سوریه، وضعیت بهتری برای محور مقاومت به وجود آمده است و کار را برای دولت آمریکا نیز هر چه بیشتر با مانع و چالش مواجه کرده است.
جمع بندی
علیرغم همه آثار منفی و دهشتناک این رویکردهای غلط در کنش گری، شاهد هستیم که از دید آمریکا یی ها مرغ یک پا دارد و آنها دست از سیاست های تروریست پرورانه خود در منطقه خاورمیانه بر نمی دارند. این رویکردهای سیاست خارجی آمریکا نه تنها نتوانسته است که صلح، ثبات و امنیت را برای منطقه به ارمغان بیاورد، بلکه باعث شده تا موج ترور گریبانگیر خودشان نیز بشود. به قول معروف رهبری انقلاب اسلامی اکنون دیگر دوران بزن و در برو تمام شده است و دیر یا زود آتشی که بر افروخته اند گریبانگیر خودشان نیز خواهد شد.
این در حالی است که علاوه بر موج ترور و خشونتی که به واسطه این سیاست ها به وجود آمده است، نباید نقض فاحش حقوق بشری که توسط مزدوران جنگ نیابتی که در شامات به وجود آمده است از یاد ببریم، مزدوران جنگ نیابتی به مردم عادی رحم نمی کنند که امروزه خبرهای مربوط به کشف گورهای دسته جمعی و سایر موارد مشابه همه همه دلالت بر این امر دارند. امید است روزی پرونده اوباما و سایر همکاران او در کنگره آمریکا به دلیل نسل کشی، جنایت علیه بشریت و جرم تجاوز در محاکم صالحه بین المللی مطرح شود.
ارایه کمک های مالی مصوب کنگره آمریکا در شرایط فعلی حاکم در خاورمیانه آشوب زده بر کوته بینی اگر نگوییم وقاحت دولت و کنگره آمریکا دلالت می کند. امری که نیازمند کمپین مخالفت از طرف همه وجدان های بیدار در جهان به ویژه در اروپا و آمریکا است. وجدان های بیداری که امروزه خود نیز دچار آتشی شده اند که نابخردانه در منطقه افروخته شده است.
دکتر رضا سیمبر
استاد تمام گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه گیلان
انتهای متن/
