چکیده
میزان بهره وری هر کشور با میزان سهم آن کشور از تجارت جهانی ارتباط مستقیم دارد. همچنین نفت و گاز به عنوان یکی از شاخص ترین کالاهای صادراتی در سطح جهان در حوزه انرژی محسوب می شوند. با توجه به اینکه ایران جزء کشورهای مطرح در تجارت جهانی انرژی (سهم ایران 2/3 درصد از تجارت جهانی انرژی میباشد) محسوب می شود، شایان ذکر است که تأثیر بهرهوری شرکای عمده تجاری را بر اقتصاد این کشور در حوزه انرژی موردتوجه قرار گیرد. در این پژوهش، تأثیر تکانههای بهرهوری بخش صنعت کشورهای گروه شانگهای بهعنوان گروه عمدهی تقاضاکننده انرژی ایران بر اشتغال و سرمایه گذاری بخش نفت و گاز ایران ارزیابی شد. بر این اساس سؤال اصلی مقاله این است که آیا تکانه های بهره وری بخش صنعت گروه کشورهای شانگهای بر سرمایهگذاری و اشتغال بخش نفت و گاز ایران تأثیرگذار است؟ برای پاسخ به این سؤال از رویکرد تعادل عمومی قابلمحاسبه چندمنطقه ای برای چهار بخش (کشاورزی، صنعت، خدمات و نفت و گاز) استفاده و داده ها از ماتریس حسابداری اجتماعی تعدیلشده سال 1383 و پایگاه داده GTAP8 استخراجشده است. نتایج حاکی از آن است که با افزایش مبادلات تجاری ایران با کشورهای گروه شانگهای، در صورتیکه میزان بهره وری بخش صنعت این گروه از کشورها به میزان 5 درصد افزایش داشته باشد، با افزایش تجارت ایران با این گروه از کشورها و سرریز حاصل از این بهره وری، میزان سرمایه گذاری و اشتغال بخش نفت و گاز ایران افزایش خواهد داشت.
نویسندگان:
عبدالمجید جلایی: استاد گروه اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان
مهدی نجاتی: دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان
مینا جوادی نیا: کارشناس ارشد اقتصاد انرژی دانشگاه شهید باهنر کرمان
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران - دوره 5، شماره 17، بهار 1395.