معامله به مال آینده

چکیده

در این مقاله، امکان معامله به مال آینده مورد بازبینی قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی مبانی بطلان معامله نسبت به مال آینده و طرح قاعده عمومی برای چنین معاملاتی بود و با این پرسش ­ها مواجه بودیم که به چه دلیل مشهور فقها و حقوقدانان معامله نسبت به اموالی را که در آینده به وجود می­ آیند، باطل دانسته­ اند و استدلال­ های طرح شده تا چه حد اعتبار دارد و همچنین، در چه مواردی می­ توان تحت یک قاعده عام، معامله به مال آینده را صحیح دانست. نتیجه حاصل شده این بود که معامله به مال آینده عمدتاً به دلیل برخی از روایات وارده و منع تعلق تملیک به معدوم و غرری بودن آن باطل دانسته شده است، در حالی­ که روایاتی نیز مبنی بر صحت معامله به مال آینده وارد شده­ است. به علاوه، تملیک فوری مقتضای عقود تملیکی نیست و تملیک پس از پیدایش موضوع قرارداد صورت می­ گیرد. همچنین، معامله به مال آینده، در صورتی که ظن ایجاد آن اموال در آینده و طبق روال عادی امور وجود داشته باشد و از حالت بخت و احتمال خارج شود و حالت ریسک و خطر شدید نداشته باشد، غرری نیست و باید صحیح شمرده شود. از این رو، وجود مورد معامله حین عقد از شرایط اساسی و قاعده عمومی قراردادها نیست و تنها در مواردی ضرورت دارد که بنای طرفین بر معامله به مال موجود باشد.

کلیدواژه ها: مال آینده؛ تملیک معدوم؛ غرر؛ خطر؛ جهل؛ عین معین

نویسندگان:

عباس کریمی: استاد گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

هادی شعبانی کندسری: دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران  

مجله حقوقی دادگستری - دوره 79، شماره 90، تابستان 1394.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.