از ساخت اجتماعی معرفت تا ساخت جمعی واقعیت: لاتور در مقابل بلور

چکیده

دیوید بلور و برنو لاتور هر دو ساخت‌گرای اجتماعی هستند ولی آن ها براساس معنایی که از «اجتماعی» و «ساخت» می‌کنند و همچنین، تفاوت در امری که قرار است به لحاظ «اجتماعی» ساخته شود؛ رویکردشان در مقابل هم قرار می‌گیرد. برای بلور «اجتماعی» به معنای باورها و مفاهیم نهادینه شده در جامعه علمی است و «ساخت» به معنای «علت چیزی بودن» یا «به وجود آوردن چیزی» است، اما برای لاتور «اجتماعی» اختصاص به جامعۀ انسانی ندارد و برای او به معنای کالتیو (اجتماع)‌ی از کنشگران انسانی و غیرانسانی است و «ساخت» به معنای تغییر و تبدیل است. همچنین، بلور «معرفت علمی» را ساختی اجتماعی و لاتور ساخت معرفت علمی را مبتنی و متأخر بر ساخت «فکت‌های علمی» می‌داند.

کلیدواژگان: برنو لاتور؛ دیوید بلور؛ اجتماعی؛ ساخت‌؛ کنشگر؛ رخداد؛ تاریخ‌مندی

نویسندگان:

رحمان شریف‌زاده: دانشجوی دکتری فلسفه علم و فناوری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی  

غلامحسین مقدم حیدری: استادیار گروه فلسفه علم و فناوری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

فصلنامه روش شناسی علوم انسانی - دوره 21، شماره 83، تابستان 1394.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.