چالش ابطال‌پذیری باورهای دینی

چکیده

به‌ موازات پیدایش عصر علم و گسترش نگرش‌های تجربی به جهان، باورهای دینی همواره مورد هجمه و طرد تجربه‌گرایان بوده است. پیش‌روی این جهان‌بینی افراطی با ظهور مکتب پوزیتویسم منطقی در فلسفه علم به دعوی بی‌معنایی باورهای دینی انجامید. در چنین فضایی که دست‌یابی به محملی برای گفت‌وگو میان مکتب‌های تجربه‌گرا و معتقدان دینی دور از انتظار می‌نمود، آنتونی فلو با معرفی معیار ابطال‌پذیری به‌عنوان شرط معناداری باورهای دینی، چالشی را مطرح کرد که به بحثی پرشور میان تجربه‌گرایان و معتقدان به ادیان انجامید. چالش فلو بارها تجدید چاپ شد و واکنش‌های موافق و مخالف متعددی را برانگیخت که بیشتر در کوتاهی و ابهام نوشتار فلو ریشه داشت. نوشتار حاضر بر آن است تا ضمن واکاوی واکنش‌های پیش‌‌گفته، تحلیلی تفصیلی از چالش فلو صورت دهد و بینش مهم نهفته در آن را آشکار سازد؛ بینشی که نه‌تنها از ارزش‌های دینی چیزی نمی‌کاهد، بلکه بنیادی برای روشنگری مدعای باورهای دینی و سرآغازی برای گام‌نهادن در قلمرو زبان دین است.

کلیدواژه‌ها: چالش فلو؛ ابطال‌پذیری؛ معناداری؛ باورهای دینی؛ پوزیتویسم منطقی

نویسندگان:

محسن مقری: کارشناس ارشد فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف

 مهدی لک‌زایی: استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب

 احمد مقری: دانشجوی دکتری الهیات مسیحی، دانشگاه ادیان و مذاهب

فصلنامه نقد و نظر - دوره 21، شماره 81، بهار 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.