ارزیابی اهداف و عملکرد بانکداری اسلامی در ایران و سایر کشورهای اسلامی

چکیده:  

سیستم پولی و بانکی در اقتصاد هر جامعه­ای مانند رگ­های بدن، نقش حیاتی در جریان درست و مورد نیاز پول در اقتصاد دارد. از این­رو در علم اقتصاد و هم­چنین در دین اسلام توجه ویژه به این بخش شده است. اهداف سیستم پولی و بانکی اسلام را می­توان در متون اصلی و چارچوب مدیریت اجتماعی این دین جستجو کرد. در این مقاله ابتدا، اهداف مهم بانکداری اسلامی از متون موثق دینی و هم­چنین نتایج پژوهش­های پیشین استخراج گردیده­است. در مرحله بعدی شاخص­های قابل اندازه­گیری که در سطح بین­المللی منتشر می­شود، برای این اهداف معرفی شده است. بعد از مشخص شدن شاخص­های بانکداری اسلامی، به بررسی وضعیت آن­ها در ایران پرداخت شده و هم­چنین با سایر کشورهای اسلامی منتخب مقایسه شده است. این بررسی نشان می­دهد که متأسفانه کشورهای اسلامی با اهداف مطرح شده در سیستم پولی جامعه اسلامی (مانند سهولت دسترسی به وام، دسترسی به خدمات مالی، نرخ بهره بانکی و غیره) فاصله زیادی دارند و حتی وضعیت به مراتب بدتری نسبت به کشورهای غیراسلامی دارند. متاسفانه بر پایه شاخص­های بررسی شده، کشور ایران در مقایسه با سایر کشورهای اسلامی وضعیت بدتری دارد و این نیازمند بررسی و علت­یابی دقیق موضوع است که در پایان به واکاوی دلایل اصلی ضعف در این شاخص­ها پرداخته شده است. وجود رانت­ها و فساد، تورم، ضعف بخش مولد اقتصاد و عدم شفافیت در اقتصاد از جمله این دلایل است.

واژه‌های کلیدی: شاخص‌های بانکداری اسلامی، اهداف بانکداری اسلامی، سیستم بانکی

نویسندگان:

یوسف محمدزاده، هادی قهرمانی، محمدعلی قدسی ماب

مجله اقتصاد و بانکداری اسلامی - سال پنجم، شماره 17، زمستان 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.