امام جواد (ع) بر هجرت از گناه تأكيد داشت

محمدحسين رجبي (دواني)، معاون پژوهشي دانشكده علوم اجتماعي و فرهنگي دانشگاه امام حسين (ع) و استاد تاريخ اسلام و تشيّع در گفت‌وگو با خبرنگار آئين و انديشه فارس، ضمن تبريك ميلاد مسعود و فرخنده امام جواد (ع) گفت: امام نهم ما شيعيان در سال 195هجري در شهر مدينه متولد شد. نام مبارك ايشان را «محمد» انتخاب كردند و به دليل بخشندگي، به «جواد» و به دليل تقوا به «تقي» مشهور است. وي با اشاره به اينكه امام جواد (ع) القاب ديگري مانند «رضي» و «متّقي» نيز داشته است، ادامه داد: پس از شهادت امام رضا (ع)، فرزند بزرگوار ايشان يعني جوادالائمه (ع) در سن7 يا 8 سالگي به امامت رسيد كه تا آن زمان، جوان‌ترين امام محسوب مي‌شد. اين استاد دانشگاه با بيان اينكه پس از به امامت رسيدن حضرت جواد (ع) خليفه وقت عباسي يعني مأمون ايشان را تحت مراقبت شديد قرار داد، گفت: مأمون از پيشرفت معنوي و نفوذ باطني امام جواد (ع) و گسترش فضايل اهل‌بيت در بين مردم هراس داشت و به همين دليل، آن امام بزرگوار را تحت مراقبت خاص خويش قرار داد و براي اين منظور، «ام‌فضل» دختر خود را به ازدواج حضرت در آورد، تا مراقبي هميشگي در خانه امام (ع) گمارده باشد. از ظواهر امر چنين بر مي‌آيد كه امام جواد (ع) تا سال 210 در بغداد اقامت داشته است. وي با بيان اينكه امام جواد (ع) همواره از حضور خود در بغداد و دربار خليفه ابراز نارضايتي مي‌كرد و قصد بازگشت به مدينه را داشت، ادامه داد: مأمون با اين درخواست مخالفت مي‌كرد. وي با نگه‌داشتن امام جواد (ع) در دارالخلافه، قصد داشت؛ ضمن رفع اتهام از خود در مورد قتل امام رضا (ع) بين امام و پايگاه‌هاي شيعي و پيروانش نيز فاصله بيندازد. اين استاد دانشگاه، با بيان اينكه در احاديث اسلامي تأكيد بسياري بر هجرت از گناه شده است، يادآور شد: امام مي‌دانست كه اگر در دربار خليفه زندگي كند، در بين مردم چنين تلقي مي‌شود كه خط و مشي خاندان پيامبر با خلفاي غاصب يكي است؛ بنابراين قصد هجرت از اين بغداد را داشت. رجبي دواني با اشاره به تأكيد امام جواد (ع) بر هجرت از گناه ادامه داد: اصرارهاي امام جواد (ع) مبني بر بازگشت به شهر پيامبر (ص) نتيجه‌بخش بود و به ناچار، مأمون پذيرفت كه ايشان به مدينه بازگردد. بازگشت امام به مدينه، خط بطلاني بر مشروعيت ظاهري حكومت عباسي بود. وي با اشاره به مناظرات امام جواد (ع) در بغداد و اطلاع مأمون از تسلط علمي ايشان گفت: تكريم امام توسط مأمون براي برخي از بني‌عباس و بزرگان اهل تسنّن جاي سؤال بود و هضم اين مورد كه چرا خليفه يك نوجوان را تا اين اندازه تكريم مي‌كند، برايشان مشكل بود، اما مأمون به تسلط علمي امام واقف بود و به همين دليل تصميم گرفت مناظره‌اي با بزرگان آن زمان از جمله قاضي‌القضات شهر يعني «يحيي بن اكثم» برگزار كند. معاون پژوهشي دانشكده علوم اجتماعي و فرهنگي دانشگاه امام حسين (ع) در مورد شاگردان تربيت‌يافته در مكتب امام جواد (ع) اظهار كرد: علاوه بر شاگردان امام رضا (ع) كه پس از شهادت ايشان از درياي بيكران علم فرزندش بهره مي‌بردند، عده‌اي نيز شاگرد خود امام جواد (ع) بودند كه از جمله آن‌ها مي‌توان به ابوهاشم جعفري، محمد بن اسماعيل بزيع، عبدالرحمن بن أبي‌نجران و عبدالله برقي (صاحب كتاب المحاسن) اشاره كرد. وي در مورد شاگردان اهل تسنن امام جواد (ع) نيز گفت: از جمله اين افراد مي‌توان «خطيب بغدادي»، «حافظ عبدالعزيز بن اخضر جنابذى» و «ابوبكر احمد بن ثابت» را نام برد. رجبي دواني در پايان تصريح كرد: بنا بر اتفاق نقل‌هاي تاريخي، امام جواد (ع) در سن 25 سالگي جام شهادت را نوشيد. انتهاي پيام/ك