نواي «ممد نبودي ببيني» از محرم تا آزادسازي خرمشهر

به گزارش خبرنگار موسيقي فارس، هرساله با نزديك شدن به سالروز آزادسازي خرمشهر حس نوستالژي آن روزها و طنين نواي موسيقي «ممد نبودي ببيني» ناخودآگاه در ذهن هر ايراني تداعي مي‌شود. موسيقي كه در آن زمان بسيار تاثيرگذار بوده و همچنان با گذشت حدود 30 سال همچنان تاثيرگذاري خود را به همراه دارد كه اين خود نشان از آن دارد كه هنر به خصوص موسيقي در بسياري از مناسبت‌هاي تاريخي بازگو كننده وقايع و اتفاقاتي بوده كه شايد نتوان با زباني ديگر بيان كرد. *اصل نوحه «ممدنبودي» از بخشو تا كويتي‌پور --------------------------------------------------- نوحه «ممدنبودي ببيني» كه ريشه آن به يك ملودي بوشهري برمي‌گردد متلعق به موسيقي‌هاي عزاداري بوشهر است كه سالهاي خيلي دور توسط جهانبخش كردي زاده (بخشو) در ايام محرم و صفر خوانده شده است. در واقع اصل اين نوحه با مطلع «ليلا بگفتا ي شه لب تشنه‌كامان / دستم به دامان، آقا الامان» آغاز مي‌شود كه اين قطعه را ناصر تقوايي در فيلم مستند«اربعين» خود نيز با اجراي بخشو آورده است. بعدها اين اثر همزمان با آزادسازي خرمشهر با صداي غلام كويتي پور در ستايش محمد جهان آراء فرمانده لشكر خرمشهر خوانده شد كه البته شعر آن توسط جواد عزيزي از رزمندگان خرمشهر براي نخستين بار سروده شد و يكبار نيز قبل از كويتي‌پور، توسط حسين فخري اجرا شد. *خاستگاه «ممدنبودي ببيني» موسيقي مذهبي بوشهر است -------------------------------------------------------------------- محسن شريفيان پژوهشگر موسيقي بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار موسيقي فارس در خصوص اين نوحه كه يك نوحه بوشهري است، گفت: اين نوحه يكي از ملوديهاي مطرح منطقه بوشهر است كه بسيار جنبه معنوي دارد. وي ادامه داد: اين اثر مدتها قبل از آزادسازي خرمشهر در موسيقي بوشهر رايج بوده كه يكي از اسناد به جاي مانده از اين اثر، اجراي آن توسط جهانبخش كردي‌زاده معروف به بخشو است كه مي‌توان آن را در مستند اربعين ناصر تقوايي ديد. شريفيان با بيان اينكه خاستگاه قطعه«ممدنبودي ببيني»موسيقي مذهبي بوشهر است، اظهار داشت: با گذشت زمان و همزمان با آزادسازي خرمشهر اين نوحه با تغيير شعر و كاربري مورد استفاده بسيار خوبي قرار گرفت. وي در خصوص انتخاب و اجراي اين اثر توسط كويتي‌پور گفت: به دليل رايج بودن موسيقي مذهبي و نوحه در خوزستان و از آنجايي كه موسيقي مذهبي بوشهر يكي از پرطرفدارترين موسيقي‌ها در جنوب ايران است، كويتي‌پور نيز از اين نوع موسيقي بهره گرفت و به خوبي توانست آن را اجرا نمايد. *تبديل نوحه بومي به يك قطعه اركسترال -------------------------------------------------- به گزارش فارس، پس از اينكه نوحه «ممدنبودي ببيني» توسط كويتي‌پور در همان ايام و حتي سالهايي پس از جنگ تحميلي اجرا و پخش شد، محمدرضا عليقلي آن را براي اركستر بزرگ تنظيم كرد كه با صداي مسعود كرامتي اجرا شد. شريفيان در اين خصوص گفت: با تغيير اين نوحه به يك قطعه اركسترال هيچ تغييري در اصل ملودي ايجاد نشده بلكه عليقلي آن را فقط براي اركستر بزرگ تنظيم كرده است. وي ادامه داد: با اين تغيير به اصل ملودي هيچ لطمه‌اي وارد نشده اما نبايد اين قبيل كارها به معني از بين رفتن خاستگاه ملودي باشد. * وقتي «ممدنبودي» در قالب آلبوم موسيقي به ميان مردم آمد --------------------------------------------------------------------- از آنجايي كه اين اثر از همان روزهاي اول در قلب و روح مردم جاي باز كرد ، كويتي پور تصميم گرفت براي جاودانه ماندن اين نوحه آن را در يك آلبوم موسيقي جاي دهد كه هر شخص بتواند در هر ايام آن را گوش دهد بر اين اساس اين نوحه خوان آن را در سال 1383 با تنظيم مجيد رضازاده در آلبوم غريبانه 2 بازخواني كرد. *رسانه ملي موثر در ترويج موسيقي‌هاي بومي ------------------------------------------------------ به گزارش فارس،‌ در زمان جنگ تحميلي رسانه ملي نقش بسيار تاثيرگذار در ترويج موسيقي‌ها و نوحه‌هايي داشته كه به فراخور هر عملياتي با الهام از موسيقي‌هاي بومي به صورت خودجوش توسط رزمندگان و نوحه‌خوان‌هايي كه در جبهه‌هاي جنگ بودند ، خوانده مي‌شد. يكي از نوحه‌هايي كه رسانه ملي در اشاعه آن نقش مهمي داشته، قطعه زيباي «ممد نبودي ببيني» بود كه در زمان آزادسازي خرمشهر مرتبا از شبكه‌هاي راديو و تلويزيون پخش مي‌شد كه البته هم اكنون نيز با گذشت سالهاي سال شاهد پخش اين اثر از رسانه ملي هستيم ولي جاي تاسف است كه اين رسانه تاثيرگذار در اين سالها حتي اشاره‌اي كوتاه به خاستگاه اين نوحه و مراحل رواج آن از عزاداريهاي بوشهري‌ها براي سالار شهيدان تا فتح خرمشهر نداشته است. انتهاي پيام/