مرکز افکارسنجی خبرگزاری فارس: محرم که فرا می‌رسد تمام سرزمین ما غرق در ماتم و حزن می‌شود؛ که انگار رستاخیزی عظیم در دل آدم‌ها به پا می‌شود؛ همین است که محتشم می‌گوید: «گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست؛ این رستخیز عام که نامش محرم است».
اما حالا با گسترش شبکه‌های اجتماعی و بازتاب عقاید و مناسک مردم در آن، حال و هوای سرزمین مجازی نیز محرمی شده است. پس بد نیست سری بزنیم به توئیتر و عملکرد ایرانی‌ها در این بستر از فضای مجازی را مرور کنیم.
مرکز افکارسنجی خبرگزاری فارس در قالب یک پژوهش علمی از طریق تحلیل محتوای هوش مصنوعی، به تحلیل دیدگاه کاربران ایرانی توئیتر پرداخته است. در گزارش این پژوهش آمده است:
در فاصله اول تا ۹ محرم امسال، در توئیتر به طور متوسط صد هزار محتوا با موضوعات مرتبط با محرم و قیام امام حسین (ع) منتشر شده است به نحوی که در این بازه زمانی جمعا حدود ۹۵۵ هزار پست توسط ۸۵ هزار کاربر منتشر یا بازنشر داده شده است. در این حجم از انتشار محتوا، آمار توئیت‌های منتشر شده عدد ۱۷۱ هزار را نشان می‌دهد که در مقایسه با سایر موضوعات مطرح در این زیست‌بوم مجازی، قله بلندتری را نشان می‌دهد.
این توئیت‌ها به چه موضوعاتی پرداخته است؟
در مجموع محتوای تولید شده، ۶۱ درصد از توئیت‌ها و بازنشرها در تأیید و دلبستگی با موضوعات محرم و قیام اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) است طوری‌که نشان می‌دهد عمده کاربران توئیتر خود را متعلق به گفتمان مذهبی و دلداده به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) می‌دانند. در میان این گروه کثیر از کاربران، بخش وسیعی از محتوای منتشر شده، نشانی از ادبیات انقلابی و پیوستگی با آرمان‌های جمهوری اسلامی را در خود دارد. در این رابطه هشتگ‌هایی نظیر: ما ملت امام حسینیم، لبیک یا خامنه‌ای، مکتب حسینی، حاج قاسم سلیمانی، فراوانی و تکرار بالایی دارد.
اما در نقطه مقابل ۱۰ درصد از توئیت‌های منتشر شده درباره محرم در مخالفت با قیام امام حسین (ع) و نیز علیه جمهوری اسلامی و اعتراض به برداشت سیاسی حکومت دینی از این قیام بوده است. البته طبق بررسی‌هایی که توسط هوش مصنوعی و در ردگیری همزمان کاربران در سایر موضوعات صورت گرفته است معلوم می‌شود این بخش از مخالفان، عمدتا به گروه منافقان و سلطنت‌طلبان تعلق دارند. نکته حایز اهمیت آن است که همین گروه هستند که در توئیت‌ها و کامنت‌ها به مقدسات دینی فحاشی کرده و با هرزه‌گویی سعی می‌کنند افکار عمومی حاضر در توئیتر را مورد تهدید و عصبانیت قرار دهند.
بخش دیگری از کاربران توئیتر (حدود ۱۷ درصد) به بیان شبهات درباره محرم و عزاداری پرداخته‌اند که برخی در موافقت با فلسفه قیام و تلاش برای پیراسته نگاه داشتن تلاش کرده‌اند و برخی در مخالفت با ابعادی از قیام مطرح شده است. البته بخشی از شبه‌پراکنی‌ها در این شبکه، بیشتر از آنکه ناظر به اصل قیام و حقانیت امام حسین (ع) باشد مربوط به آسیب‌شناسی رفتار عزاداران حسینی است.
در توئیت‌های محرمی بیشتر چه کتاب‌هایی مورد توجه بوده است؟
با مرور آمار به نظر می‌آید در محتوای تولید شده توئیتری، کتاب‌ها نقش پررنگی ندارد و کاربران کمتر به اسم کتاب‌ها ارجاع داده‌اند. اما در این میان، اساسا کتاب‌های معروف عاشورایی و مذهبی، سهم بالاتری به خود اختصاص داده‌اند، مواردی نظیر: حماسه حسینی، پس از پنجاه سال، مکیال‌المکارم، بحارالانوار، نفس‌المهموم، وسائل‌الشیعه. البته در این بین به صورت استثناء ارجاع و گفتگو درباره کتاب تاریخ مشروطه کسروی نیز سهم بالایی را به خود اختصاص داده است.
در مجموع به نظر می‌آید کاربران ایرانی توئیتر، به صورت قابل توجهی به بیان اعتقادات و دیدگاه‌های دینی خود پرداخته و در خصوص برخی شبهات و یا نگرانی‌ها با هم گفتگو و مباحثه کرده‌اند. گرچه اساسا فضای توئیتر فضای فرصت مناسبی برای تبیین و گفتگوی عمیق به دست نمی‌دهد اما برخی سرخط‌ها و مذاکرات توئیتری می‌تواند تیترهای مهمی را به دست پژوهشگران دهد تا در روشنگری عاشورایی مبتنی بر افکار عمومی جامعه، مسیر درست‌تر و سریع‌تری را بپیمایند.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
