گروه زندگی - نفیسه خانلری: بخشی مهمی از نکات قابل تامل در شخصیت امام محمدباقر(ع) به شیوه رفتاری ایشان در قبال خانواده و مواجهه با عموم مردم برمی گردد که قطعا می تواند هدایتگر ما در جریان زندگی باشد. در این گزارش می خواهیم مروری کوتاه داشته باشیم بر یکسری از ویژگی هایی که حتی در فضای امروز خانواده و جامعه نیز کاربرد دارند و می‌توانند موثر واقع شوند.
محبت به فرزندان
باتوجه به اینکه فرزندان، امانت خدا نزد پدر و مادرها هستند، والدین مسئولیت سنگینی در قبال فرزندان به خصوص از بعد تربتی دارند که امام محمدباقر(ع) هم در این زمینه، الگوی برای دیگران بوده اند. ایشان همواره فرزندانشان را با جملاتی نیکو و محبت آمیز خطاب قرار می‌دادند و آن ها را درآغوش می گرفتند؛ البته ایشان در محبت به فرزندان تعادل به خرج می دادند تا کودکانی نازپروده تربیت نکنند. امام محمدباقر(ع) می‌فرمایند:«بدترین پدران کسانی هستند که در نیکی و محبت به فرزندان خود زیاده روی می‌کنند.» ایشان همچنین همواره فرزندانشان را به صورت فردی و جمعی نصیحت می‌کردند تا حق پدری را ادا کرده باشند.
بحارالانوار.ج47.ص15
المطبعه العلمیعه.ج 2.ص126و 127
احترام و تکریم همسران
احترام و تکریم همسر در سیره امام محمدباقر(ع)، از نکات بسیار آموزنده ای است که می‌تواند گشایشگر باشد. ایشان گرچه خود در خانه ای ساده وبی آلایش زندگی می‌کردند اما برای همسری که برمی گزید، خانه ای آراسته و زیبا تهیه کرده و خودشان نیز لباس های آراسته می‌پوشیدند و می‌فرمودند:«چون زنان از آراستگی شوهر خویش شادمان می‌شوند، من برای همسرانم خضاب کرده و خود را آراسته ام». ایشان همچنین می‌فرمودند:«هرکس با همسر و فرزندانش خوش رفتاری کند، عمرش زیاد خواهد شد.»
بحارالانوار.ج46.ص298
جلوه امامت در افق دانش.ص209 و 229
صمیمت و محبت با دوستان
«مومنان هرگاه با یکدیگر مصافحه کنند و دست دوستی بفشارند، گناهانشان همانند برگ های درخت خرد شده می ریزد و در منظر لطف خدایند تا از یکدیگر جدا شوند.»این‌ها بخشی از سخنان امام محمدباقر(ع) در رابطه با دوستان است که خودشان هم نمونه ای کامل از یک دوست بودند. با دوستان بسیار گرم می گرفتند، محترمانه برخورد می کردند و از حال آن ها جویا می‌شدند. به شکلی دوستانشان را مورد لطف و محبت قرار می دادند که همواره باعث خشنودی آن ها می شد.
اصول کافی.ج4.ص530
انفاق و گشاده دستی
امام محمدباقر(ع) گرچه به لحاظ مالی، شرایط متوسطی داشتند اما با این حال هیچ وقت از حال مردم نیازمند غافل نمی شدند. بخشندگی و سخاوت ایشان شهره خاص وعام بود و بسیاری از نیازمندان برای برخورداری از کرم امام محمدباقر(ع) به ایشان مراجعه می کردند و هیچ وقت ناامید برنمی گشتند. امام محمدباقر(ع) همچنین مقید به انفاق در روز جمعه بودند و این روز را برتر از دیگر روزها می دانستند.
احقاق الحق. ج12.ص179
بحارالانوار.ج46.ص295
سخاوتمندی و مهمان نوازی
هرگاه دوستان و آشنایان نزد امام محمدباقر(ع) می رفتند، ایشان به بهترین شکل ممکن از آن ها پذیرایی می کردند و حتی گاهی به عنوان هدیه به آن ها لباس و پول هم می دادند و می فرمودند:«نیکی دنیا، رسیدگی به برادران، دوستان وآشنایان است.» ایشان همچنین نسبت به مشکلات مالی دوستان و آشنایان احساس تعهد و برادری می کردند و زمانی که دوستی برای مشکل مالی نزد ایشان می آمد، از هیچ کمکی دریغ نمی کردند و حتی می فرمودند:«این مقدار را خرج کن و هرگاه تمام شد و نیاز داشتی، بار مرا از حال خود باخبر ساز.»
الفصول المهمه.ص197
شکیبایی در برابر مخالفان
امام محمدباقر(ع) در مواجهه با مخالفان دشمنان شکیبایی زیادی به خرج می دادند و حتی در مقابل بدترین توهین ها نیز صبر پیشه می کردند. در روایتی آمده است که یکی از مردان نصرانی، ایشان را با نام بقر خطاب می کنند اما ایشان در نهایت آرامش پاسخ می دهند که من باقر هستم. این مکالمه توهین آمیز به درازا می کشد و امام محمدباقر(ع) آنقدر صحه صدر به خرج می دهند و عاقلانه پاسخ می دهند که ان مرد نصرانی، نهایتا ابراز پشیمانی کرده و از ایشان عذرخواهی می کند.
بحارالانوار.ج46.ص289
صبر و بردباری در مصیبت
امام محمدباقر(ع) خودشان در سوگ عزیزان بسیار صبور و بردبار بودند، بطوریکه وقتی فرزندشان را از دست دادند، با اینکه ناراحت بودند اما با روی گشاده بر مهمانان وارد شدند و فرمودند:«ما دوست داریم عزیزانمان سالم و بی رنج باشند اما زمانی که امرالهی سررسید و تقدیر خداوندی محقق شد، خواست خداوند را می پذیریم و دربرابر مشیت او راضی و فرمانبردار هستیم.» ایشان همچنین وقتی می شنیدند که کسی، عزیزی را از دست داده، خود یا اصحابشان نزد فرد مصیبت دیده رفته و ضمن همدردی با آن ها، خانواده متوفی را به صبر رهنمون می کردند.
وسائل الشیعه.ج2.ص918
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
