گروه سواد رسانه خبرگزاری فارس؛ دروغ، همیشه وارونه‌کردنِ حقیقت نیست؛ گاهی حذف بخش‌هایی از یک موضوع و بیان ناقص آن، مفهوم را کاملا وارونه می‌کند. این حتی از حالتی که موضوع تماما دروغ باشد هم بدتر است؛ چون از همان قسمت ناقص حقیقت، اعتبار می‌گیرد و همین، باعث میشود خیلی وقت‌ها مخاطب در درستی آن شک نکند. به همین خاطر است که این روش، به یک تکنیک عملیات روانی تبدیل شده که «پاره‌حقیقت‌گویی» نام دارد و خیلی وقت‌ها برای تحریف افکار عمومی از آن استفاده میشود. در این گزارش یکی از مصداق‌های اخیر این تکنیک در فضای سیاسی کشور را بررسی کرده‌ایم.
اصل ماجرا چه بود؟
مقام‌معظم‌رهبری در بیانات اخیرشان فرمودند: « رفع تحریم دست دشمن است، و خنثی کردن تحریم دست ما است؛ غیر از این است؟ ما که نمیتوانیم خودمان رفع تحریم کنیم، دشمن باید رفع تحریم کند امّا خودمان میتوانیم این تحریم دشمن را خنثی کنیم. پس این مقدّم است، این درست است؛ بیشتر دنبال این باشیم. البتّه نمیگویم دنبال رفع تحریم نباشیم؛ چرا، واقعاً اگر بتوانیم تحریم را رفع کنیم، یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم. البتّه چهار سال است تأخیر شده [یعنی] از سال ۹۵ بنا بوده همه‌ی تحریم‌ها یکباره برداشته بشود [امّا] تا الان نه فقط برداشته نشده، زیاد هم شده. تأخیر شده [امّا] اگر بتوانیم با روش درست، عاقلانه، با روش اسلامی و ایرانی، با روش عزّتمندانه تحریم را برطرف کنیم، باید برطرف کنیم. امّا به این نیندیشید؛ عمده به خنثی کردن تحریم بیندیشید که دست شما است و شما میتوانید این کار را بکنید. و دنبال کنید، با همدیگر کار کنید، تلاش کنید؛ این توصیه‌ی من است. من از مسئولین کشور حمایت میکنم [امّا] شرطش این است که به اهداف ملّت پایبند باشند.» (بیانات رهبری 26/9/1399) چنانکه ایشان پیشتر نیز فرموده بودند:« برای علاج تحریم‌ها دو مسیر «خنثی‌سازی تحریم‌ها و غلبه بر آنها» و «رفع تحریم» وجود دارد، افزودند: البته ما مسیر رفع تحریم را یک‌بار امتحان و چند سال مذاکره کردیم اما به نتیجه‌ای نرسید.»(بیانات رهبری 4/9/1399)
بیانات رهبری در خصوص خنثی سازی تحریم‌ها
بنابراین رهبری ضمن مطرح کردن دو راه برای مقابله با تحریم ها و تاکید بر این نکته که خنثی‌سازی تحریم ها علاج داخلی دارد ولی رفع آنها وابسته به خارج از کشور است و همچنین آنکه تجربه نشان داده‌است که علی‌رغم صرف چند سال وقت و پیگیری مسیر رفع تحریم‌ها، این مسیر به نتیجه‌ای نرسیده‌است.به مسئولین پیشنهاد می‌دهند که اولویت باید خنثی سازی تحریم‌ها باشد و باید عمده به این مسئله اندیشید.
در تحریف بیان رهبر انقلاب، از تکنیک پاره‌حقیقت‌گویی چگونه استفاده شد؟
بعد از بیانات رهبری، برخی مطبوعات اصلاح طلب، بخشی از سخنان ایشان را حذف کردند و تنها یک جمله را انتخاب کردند و به‌صورت گسترده روی آن مانور دادند؛ آنها با حذف مقدمه و موخره، تنها این جمله را نقل کردند: «واقعاً اگر بتوانیم تحریم را رفع کنیم، یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم».
با این روش، بدون اینکه «ظاهرا» دروغی گفته باشند، تلاش کردند اینطور جا بیندازند که مهم‌ترین محور بیانات رهبری تلاش برای رفع تحریم‌ها و مذاکره بوده است. آنها جمله‌ای که بلافاصله بعد از آن بیان شده بود و حکایت از از ناکارآمدی چهارساله در برداشتن تحریم‌ها بود را حذف کردند و برخی حتی هیچ اشاره‌ای به این موضوع نداشتند که رهبری خنثی‌سازی تحریم‌ها را پیشنهاد داده‌است و تاکید کرده است باید به راه حل داخلی توجه کرد، چراکه مذاکره نتیجه‌ای نداده‌است.
تلاش برخی مطبوعات اصلاح طلب در تحریف بیانات مقام معظم رهبری
بنابراین یک بار دیگر این تکنیک عملیات روانی را مرور کنیم؛ گاهی حادثه،خبر یا سخنی مطرح میشود که از نظر منبع، محتوای پیام، مجموعه‌ای به هم پیوسته و مرتب است که اگر بخشی از آن نقل و بخشی نقل نشود، جهت و نتیجه پیام منحرف خواهد‌شد.این از رویه‌های رایج مطبوعات است که معمولا متناسب با جایگاه و جناح سیاسی که به آن مایل هستند، بخشی از خبر را نقل و پاره‌ای از آن را عنوان نمی‌کنند. اگرچه امروزه با وجود فراوانی رسانه‌ها، برخی گمان می‌کنند که پاره حقیقت گویی دیگر ممکن نیست، ولی این تکنیک همچنان یکی از تکنیک‌های اساسی جناح‌های سیاسی و جریان‌های مخالف است.چنانکه این رسانه‌ها و مطبوعات سعی می‌کنند با بیان بخشی از حقایق، سخنان و نقل قولی ناقص از رهبران سیاسی، تمام خواسته‌های خود را نتیجه بگیرند.
جالب تر آن است که گاهی با این تکنیک میشود نتیجه ای دقیقا خلاف سخنان رهبران سیاسی گرفت؛ همانطور که در روز های اخیر این دسته از رسانه‌ها و مطبوعات اصلاح طلب، در تلاش بودند تا با تقطیع سخنان رهبری موضوع مذاکره را مطرح کنند.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
