فارسپلاس؛ دیگر رسانهها- الف نوشت: عصر کنونی دورهای است که در قالب آن به واسطه پیشرفتهای چشمگیر بشر و همچنین توسعه و گسترش تسلط و نظارت دولتها بر مسائل مختلف، کمتر موضوعی وجود دارد که از ماهیتی مبهم و ناشناخته برخوردار باشد. با این حال، شاید یکی از عجیبترین اتفاقاتی که در سالهای اخیر روی داده و هنوز هم منشأ اصلی رخداد آن مشخص نشده است، انفجار در "خط لوله نورد استریم" که گاز روسیه را به اروپا منتقل میکند، باشد.
رویدادی که در بحبوحه جنگ اوکراین رخ داد و بلافاصله پس از وقوع آن، تحلیل و تفسیرهای مختلفی در رابطه با آن مطرح شد. در ابتدا، جریانهای سیاسی و رسانهای غربی به طور خاص به این نکته اشاره کردند که خودِ روسیه در پسِ انفجار خط لوله نورد استریم بوده است. در واقع، استدلال اصلی آنها این بود که روسها از این طریق سعی داشتهاند تا جهان غرب را از حیث دریافت منابع انرژی با بحران رو به رو سازند و اهرم انرژی خود را بیش از پیش در بحبوحه جنگ اوکراین به رُخ قدرتهای غربی بکشند و آنها را به عقبنشینی در معادله جنگ اوکراین وادار کنند.
با این حال، این استدلال خیلی زود بنیانهای سست خود را آشکار کرد. در این راستا، اولا، سالهاست که روسها در تعامل با برخی کشورهای اروپایی به ویژه آلمان تلاش کردهاند تا خط لوله نورد استریم را ایجاد کنند و اینکه بخواهند به یکباره این اهرم موثر را از کنترل خود خارج و بیاثر سازند، به هیچ عنوان منطقی به نظر نمیرسد و بر باد دادن سرمایهگذاریهای هنگفت روسیه را به همراه دارد.
دوم، اگر روسها بنا داشته باشند که جریان گاز خود به اروپا را قطع کنند، نیازی به انفجار خط لوله انتقال انرژی مهم خود به قاره اروپا ندارند و میتوانند به راحتی این کار را از طریق بستن شیرهای گاز از مبدا روسیه انجام دهند.
و در نهایت اینکه اگر منابع انرژی روسیه را به مثابه یک اهرم موثر برای این کشور در تعامل با جهان غرب در نظر گیریم، به هیچ عنوان منطقی نیست که خودِ روسها اهرمشان را بیاثر سازند. فراموش نکنیم که اهمیت اهرم انرژی روسیه تا حد زیادی در استفاده نکردن از آن و صرفا تهدیدِ به استفاده از این اهرم نهفته است.
این استدلالها در شرایطی مطرح میشوند که در جبهه مقابل، دلایل بسیار صریح و روشنی دال بر این مسئله وجود دارند که قدرتهای مهم غربی و به ویژه انگلستان و آمریکا، در یک همکاری قالب تامل، از انگیزههای به مراتب بیشتری جهت انفجار خط لوله نورد استریم برخوردار بودهاند. در این راستا، اولا، تنها اندکی پس از انفجار در خط لوله نورد استریم، بر اساس افشاگریهای انجام شده و هک تلفن همراه "لیز تراس" وزیر خارجه وقت بریتانیا، او پیامی را به آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا با گوشی تلفن همراه خود ارسال کرده و گفته است: "کار انجام شد". مسئلهای که سبب شده تا دولت روسیه تاکید کند که انگلیسیها در پسِ انفجار خط لوله نورد استریم بودهاند و بهتر است در این رابطه توضیحات لازم را بدهند.
دیگر آنکه، سالها بود که دولت آمریکا انتقادهای زیادی را به ویژه از دولت آلمان به دلیل همکاری آن با روسیه در ایجاد خط لوله نورد استریم مطرح میکرد و خواستار تعطیل شدن این پروژه میشد. حتی در دوره ترامپ روابط آلمان و آمریکا به دلیل کنشگریهای فعال آنگلا مرکل صدر اعظم وقت آلمان جهت افتتاح خط لوله نورد استریم، به شدت متشنج نیز شد. با این حال، آلمانیها قویا از این پروژه حمایت میکردند. از این رو، در بحبوحه جنگ اوکراین و وخاومت روابط روسیه با کشورهای غربی، قدرتهایی نظیر آمریکا و انگلستان فضای مساعدی را پیش چشمان خود دیدند تا به کل پروژه نورد استریم را به صورت قهری تعطیل کنند. دستور کاری که خود را در قالب منفجر کردن خط لوله مذکور به نمایش گذاشت.
با انفجار خط لوله نورد استریم، آمریکاییها نقش مهمتری در تأمین گاز کشورهای اروپایی پیدا کردند. البته که در این میان آنها گاز خود را با قیمت به مراتب بیشتری به کشورهای اروپایی میفروشند و در عین حال، وابستگی انرژی اروپا به خود را تعمیق و از میزان وابستگی اروپا به روسیه در حوزه مذکور میکاهند.
مسئلهای که حامل مزایا و دستاوردهای قابل توجهی برای واشینگتن است و مجموعِ استدلالهای ذکر شده توضیح میدهند که چرا این گزاره که آمریکا و انگلستان در پسِ انفجار خط لوله نورد استریم بودهاند، منطقیتر از این است که گفته شود خودِ روسها دست به اقدام مذکور زدهاند.
با این همه، هنوز که هنوز است، ابعاد مخفیِ رویداد مذکور روشن نشده است و انفجار خط لوله نورد استریم را بایستی یکی از مرموزترین و عجیبترین رویدادهای سال گذشته شمسی دانست که در بحبوحه جنگ اوکراین رخ داد. رویدادی که بیش از همه شبیه به نوعی تسویه حساب میان قدرتهای غربی و روسیه به نظر میرسد.
پایان پیام/ت