فارس پلاس؛ روایت روز - بعد از تجارت در حوزه انرژی شامل نفت، گاز و انرژی‌های حاصل از شکاف هسته‌ای، تجارت تسلیحاتی در جهان به‌عنوان تجارتی پرسود شناخته می‌شود.
به گزارش «انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم» (SIPRI) که مدعیست موسسه‌ای مستقل در حوزه امنیت جهانی هست، در بین سال‌های 2017 تا 2021، پنج صادرکننده بزرگ سلاح در جهان، آمریکا، روسیه، فرانسه، چین و آلمان و پنج واردکننده بزرگ سلاح در جهان، هند، عربستان، مصر، استرالیا و چین بوده‌اند.[1]
این کشورها ۷۷ درصد از کل تجارت تسلیحاتی جهان را تشکیل می‌دهند. نکته قابل‌توجه این است که چین به‌عنوان یک بازیگر بزرگ در اقتصاد جهانی و تلاشش برای عبور از آمریکا در حوزه اقتصادی، هم جزو واردکنندگان و هم جزو صادرکنندگان بزرگ جهانی در حوزه تسلیحاتی، قرار دارد که این مسئله ثابت کننده اهمیت تجارت تسلیحاتی به‌عنوان مؤلفه‌ای اقتصادی است. البته تجارت تسلیحاتی ابعاد مهم سیاسی و امنیتی نیز دارد اما در این آمارها صرفاً به ابعاد اقتصادی آن بر اساس سهم بازار فروش، پرداخته شده است.
بر اساس گزارش سیپری، در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، صادرات تسلیحاتی آمریکا نسبت به دوره‌های قبل ۷ درصد افزایش داشته و ۳۹ درصد از کل فروش تسلیحات جهانی، توسط ایالات‌متحده صورت گرفته که از این عدد، ۲۳ درصد عربستان، ۹.۴ درصد استرالیا و ۶.۸ درصد به کره جنوبی تعلق داشته است. در این میان منطقه غرب آسیا، از ۱۰۰ درصد صادرات آمریکا، میزان ۴۳ درصد را به خود اختصاص داده است که بخش عمده آن در وهله اول به عربستان سعودی و در وهله دوم به امارت متحده عربی در منطقه غرب آسیا تعلق دارد. صادرات تسلیحات آمریکا به عربستان نیز نسبت به دوره قبل، ۱۰۳ درصد افزایش‌یافته است. البته فرانسه و آلمان نیز نقش مهمی در فروش تسلیحات نظامی در منطقه غرب آسیا ایفا کرده‌اند.
تجارت تسلیحاتی، سیاسی یا اقتصادی؟
بر اساس گزارشات سیپری، تجارت تسلیحاتی، علاوه بر جنبه‌های امنیتی و نظامی، اقدامی اقتصادی شناخته می‌شود. ایالات‌متحده به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده سلاح و منطقه غرب آسیا به‌عنوان بزرگ‌ترین منطقه هدف صادرات آمریکا، شناخته می‌شود که از این سلاح‌ها در کشتار مردم یمن، عراق، سوریه، فلسطین و افغانستان استفاده شده است.
این اعداد و ارقام، صادرات رسمی و جنایت‌های ثبت شده است. اما بخش بزرگی دیگر، صادرات غیررسمی و تجهیز گروهک‌های تروریستی همچون داعش و جدایی‌طلبان کردستان عراق توسط سلاح‌های آمریکایی هست. ولی کسی از آمریکا دلیل جنگ افروزی، حضور سربازان آمریکایی در جنگ و فروش سلاح در هزاران کیلومتر دورتر از خاک خود را سوال نمی‌کند!
جایگاه ایران در تجارت تسلیحاتی
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، تحریم تسلیحاتی ایران در ۲۷ مهر ۹۹ به پایان رسید و از آن پس ایران می‌توانست مانند سایر کشورها به فروش تسلیحات نظامی به‌عنوان یک اقدام اقتصادی در تجارت جهانی، بپردازد.
با این حال، مانند موارد دیگر، استانداردهای دوگانه در نظام بین‌الملل حاکم بوده و پس از فروش تسلیحات ایران، آمریکا سعی کرده است آن را خلاف قوانین بین‌المللی نشان دهد. به‌عنوان‌مثال، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، مدعی شد که ایران نسبت به فروش پهپادهای خود اقدام کرده و این اقدام را خلاف قطعنامه 2231 دانست، درحالی‌که حتی اگر فرض کنیم ادعای فروش پهپاد صحت دارد [که هیچ مقام رسمی در ایران هم به این مسئله اشاره نکرده است] همان‌گونه که گفته شد، تحریم‌های تسلیحاتی ایران بر اساس همین قطعنامه لغو شده و هیچ اقدام خلافی از سوی ایران صورت نگرفته است.
همچنین اگر بخواهیم مسئولیت استفاده از سلاح را با کشور سازنده و فروشنده بدانیم، آمریکا باید در دادگاه‌های بین‌المللی زیر نظر سازمان ملل، به‌عنوان جنایتکار جنگی شناخته شود. زیرا در سده‌های اخیر و حتی اگر جنگ جهانی دوم، با آن حجم از جنایت را در نظر نگیریم، هیچ جنگی نبوده که در آن از سلاح‌های آمریکایی استفاده نشده باشد. به‌ویژه آن‌که بخش مهمی از سلاح‌های آمریکایی از نوع کشتارجمعی بوده و نه‌تنها سربازان جنگی، بلکه مردم عادی کشورها را به قتل می‌رساند. از فروش F-۳۵ به رژیم صهیونیستی گرفته تا تجهیز تک‌تیراندازهای داعش با اسنایپر آمریکایی.
اما اگر مسئولیت استفاده بر عهده سازنده نیست، پس نمی‌توان و نباید به‌هیچ‌وجه ایران را در خصوص ادعای اثبات نشده فروش پهپادها مسئول دانست.
ادعاها در خصوص استفاده از تسلیحات ایرانی در جنگ اوکراین از سوی کشورهای غربی در شرایطی صورت می‌گیرد که خود مقامات آمریکایی هم مدرکی برای این ادعا ندارند.
به گزارش الجزیره، مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که نمی‌توانیم تائید کنیم پهپادهای استفاده‌شده توسط روسیه در اوکراین، ساخت ایران هستند. همچنین به گزارش رویتز، سخنگوی پنتاگون در خصوص اقدام ایران برای ارسال موشک‌های زمین به زمین و پهپاد به روسیه گفت: ما در حال حاضر اطلاعاتی نداریم تا این مسئله را اثبات کنیم».
بازی اصلاح طلبان بر سر ادعای فروش پهپاد
در این بین، واکنش برخی از اصلاح‌طلبان نیز جالب توجه است.
آنان که معتقدند زندگی بدون تجارت جهانی ممکن نیست، اگر فرض کنیم ادعای اثبات نشده فروش پهپاد صحیح باشد، چرا از تجارت تسلیحاتی ایران، به‌عنوان بخش مهمی از تجارت جهانی ناراحت‌اند؟
اعتماد آنلاین در تیتری تناقض‌آمیز نوشته است که آیا ایران پهپادهای خراب خود را به روسیه انداخته است؟ این رسانه اصلاح‌طلب توضیح نمی‌دهد که اگر پهپادهای ایران خراب است، پس چرا مدعی است روسیه آن را خریده و اگر روسیه پهپادهای ایران را خریداری کرده، پس چرا این رسانه اصلاح‌طلب ادعا می‌کند که پهپادها خراب است؟ و اگر ایران پهپادهای خراب خود را به روسیه انداخته، پس اصلاح‌طلبان چه گونه ادعا می‌کنند که روسیه با این پهپادها به جنگ اوکراین رفته است؟
[1]-https://www.sipri.org/sites/default/files/2022-03/fs_2203_at_2021.pdf
پایان پیام/./ ت 70
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
