کاربرد فناوری هسته‌ای در علوم دامی مورد بررسی قرار گرفت

 به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز به نقل از روابط عمومی دانشگاه تبریز، در چارچوب همکاری­های علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز و پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای پژوهشکده تحقیقات کشاورزی پزشکی و صنعتی سخنرانی علمی با عنوان "کاربرد فناوری هسته‌ای در علوم دامی" با حضور جمعی از اساتید و دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در تالار این دانشکده برگزار شد.
پروین شورنگ، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فنون هسته­ای پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی در این نشست علمی با بیان اینکه روش‌های هسته­ای و زیست­فناوری مرتبط نقش مهمی در بهبود تولیدات دامی و توسعه راهکارهای تغذیه­ای و امنیت غذایی دارند، تصریح کرد: روش­های هسته­ای شامل استفاده از ایزوتوپ­ها به‌عنوان ردیاب و منبع تولید پرتو، اطلاعات زیادی در مورد شناخت و بهبود ارزش غذایی مواد خوراکی غیرمعمول و فرآیندهای متابولیکی مختلف با هدف استفاده کارآمد از این منابع غذایی را فراهم کرده است.
وی با بیان اینکه مطالعات مختلف با استفاده از ایزوتوپ­ها به منظور شناخت فرآیندها شامل تعیین سرعت عبور ماده هضمی در دستگاه گوارش و تعیین مقدار و مکان­های جذب مواد مغذی، تخمین مقدار و سرعت سنتز پروتئین میکروبی و تبدیل اسیدهای آمینه به همدیگر، زیست­فراهمی مواد معدنی در حیوانات اهلی، تعیین سرنوشت نیتروژن مواد دفعی در محیط، تخمین نرخ تولید فرآورده­های حاصل از هضم و تخمیر در دستگاه گوارش صورت می‌گیرد، گفت: شناخت فرآیندها با استفاده از ایزوتوپ­ها به منظور بررسی رویکرد پروتئین کل بدن، اندازه‌گیری ترکیبات ضد تغذیه­ای در مواد خوراکی، تشخیص پروتئین با منشأ خوراکی از ترشحات داخلی در ایلئوم برای تعیین قابلیت هضم حقیقی منابع پروتئینی در تک معده­ای­ها، رادیوایمنواسی پروژسترون برای بالا بردن بازده تولید مثلی نشخوارکنندگان، رادیوایمنواسی لپتین و فاکتور رشد شبه انسولین برای ارزیابی وضعیت غذایی حیوانات، تخمین مصرف انرژی حیوانات چراکننده، ترکیب بدن، نرخ متابولیسم پایه از دیگر مباحث در این حوزه است.
به گفته شورنگ این در حالی است که از پرتوتابی به ­منظور بهبود فرآیندها در مطالعات مختلف علوم دامی شامل غیرفعال کردن ترکیبات ضدتغذیه­ای مثل ممانعت­کننده­های پروتئاز، لکتین، اسیدفایتیک، پلی ساکاریدهای غیرنشاسته­ای و الیگوساکاریدها موجود در مواد خوراکی، ایجاد جهش در میکروارگانیسم‌های دستگاه گوارش،  موتاسیون‌های ایجاد شده برای تولید موتان­های مفید گیاهان علوفه­ای با محصول بیشتر یا پروفیل مواد مغذی بهتر استفاده می­شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی با اشاره به استفاده از ردیاب­های ایزوتوپی در علوم دامی افزود: روش‌های ایزوتوپی نقش مهمی در افزایش دقت اندازه­گیری فراسنجه­های مختلف کمی و کیفی تعیین‌کننده ارزش غذایی مواد خوراکی شامل تجزیه­پذیری، اتصال میکروبی، مقدار سنتز پروتئین میکروبی، سرعت عبور ماده هضمی در دستگاه گوارش و قابلیت هضم حقیقی پروتئین مواد خوراکی و مقدار برخی از مواد ضدتغذیه­ای در حیوانات تک‌معده­ای دارند.
وی یادآور شد: عوامل ضدتغذیه­ای موجود در بعضی مواد خوراکی می­توانند بازده مورد استفاده قرار گرفتن مواد مغذی را کاهش دهند یا وقتی در سطوح زیاد مصرف شود، سبب مسمومیت شوند.
شورنگ، با اشاره به استفاده از پرتوتابی در علوم دامی، چالش اصلی برای افزایش تولید دام­ و طیور استفاده کارآمد از منابع غذایی در دسترس و به ویژه منابعی که در رقابت با مواد غذایی انسانی نیستند، عنوان کرد و گفت: در حال حاضر افزایش تولید پروتئین میکروبی از علوفه­های با کیفیت کم و محصولات جانبی کشاورزی در نشخوارکنندگان و افزایش استفاده از پروتئین­ها و کاهش اثرات عوامل ضدتغذیه‌ای در حیوانات تک­معده­ای از جمله اهداف موردنظر در تغذیه دام و طیور است.
به گفته وی، مطالعات زیادی در زمینه استفاده از پرتوتابی به منظور بهبود ارزش غذایی مواد خوراکی از نظر افزایش قابلیت هضم یا تغییر مکان هضم و جذب مواد مغذی و حذف عوامل ضدتغذیه­ای صورت گرفته است.
شورنگ با اشاره به تغذیه دام­ها با مواد غذایی پرتودهی شده، تصریح کرد: در مطالعات انجام شده در رابطه با سرطان­زایی و یا تولید مواد سمی در مواد غذایی پرتودیده با دزهایی حداکثر تا 10 کیلوگرمی که به دام‌ها خورانده شده بود، گزارشی ارائه نشد و اعلام شد که ماده خوراکی پرتودیده با دز 10 کیلوگرمی یا پایین‌تر از آن هیچ‌گونه آثار سویی برای مصرف‌کننده ندارد.
وی با بیان اینکه مطالعات بر روی پرتودهی خوراک­ها با دزهای بسیار بالا و در حدود 85 کیلوگرمی هیچ‌گونه تغییری مربوط به اثرات پرتو نشان نداده است، گفت: مطالعات زیادی برای ارزیابی سلامت غذاهای پرتوتابی شده و اثرات آن روی رشد، تولید مثل و سلامت عمومی حیوانات انجام شده و مطالعات تغذیه­ای، تولید مثل و جنین‌شناسی بر روی موش صحرایی، موش و سگ با خوراک‌های پرتوتابی شده با دزهای بین شش و 74 کیلوگرمی، هیچ‌گونه اثر سویی روی تولید مثل ناشی از پرتوتابی نشان نداده است.
انتهای پیام/ح30