محمد الهیاری دبیر بیستمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس درباره برنامه‌های بیستمین دوره توضیحاتی داد و اظهار داشت: گرچه فعالیت‌های مربوط به هفته کتاب به اتمام رسیده البته آن دست از فعالیت‌هایی که تاریخ برگزاری‌اش در هفته کتاب بوده، اما موضوع اهتمام به کتاب و کتابخوانی طبیعی است که پایانی نداشته و به پایان نمی‌رسد و بنا هم بر این بود که هفته کتاب آغازی برای آن باشد که دوباره به موضوع کتابخوانی اهتمام کنیم.
* تشکیل شورای سیاستگذاری صنعت نشر و بررسی بسته کامل نشر
به گفته وی، هدف آن بود تا یکی از خروجی‌های هفته کتاب آن باشد که از قبل برای برنامه‌های اجرا شده، گفت‌وشنودها، انتقادها و پیشنهادها برای حوزه‌های مختلف تولید، انتشار، توزیع و مصرف که همان کتابخوانی است بنشینیم و فکر کنیم.
دبیر بیستمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در ادامه تاکید کرد: یکی از ارزیابی‌ها می‌تواند از عملکرد دستگاه‌هایی باشد که در هفته کتاب فعال هستند، ارزیابی از کیفیت فعالیت‌ها یا ارزیابی از کمیت باشد، تا اتفاقاتی اینگونه که حالت ستادی دارد اتفاق افتد. بناداریم در یک بازه زمانی مشخصی از دستگاه‌های فعال در هفته کتاب گزارش عملکرد اخذ کرده و قیاسی با عملکرد سال گذشته‌شان انجام دهیم تا نسبت به برنامه‌هایی که وعده کرده بودند ببینیم تا چه میزان موفق به اجرا بوده‌اند و اگر برنامه‌ای را موفق به اجرا نبوده‌اند چه علتی داشته است، حتی ممکن است پیش‌بینی برخی برنامه‌ها با موضوع کتاب در فواصل زمانی دیگر از سال اجرا شود.
به گفته مدیر اداره کتاب، اگر بتوانیم به تقویمی از فعالیت‌های کتاب در کشور هم برسیم می‌تواند مفید باشد، مثلا یکسری فعالیت‌های مرتبط با کتاب، هفته کتاب، نمایشگاه کتاب، جوایز ادبی و... مباشرتا برخی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسات تابعه آن برگزار می‌شود، اما فعالیت‌های مختلفی را هم در طول سال مرتبط با کتاب داریم که وزارت ارشاد مستقیم اقدام به برگزاری آن نمی‌کند، بلکه کمک می‌کند و برای فواصل مختلف سال اجرا می‌شود؛ اگر بتوان این برنامه‌ها را در تقویم مرتب و منظم داشته باشیم اتفاق خوب می‌افتد تا خروجی برنامه‌ها و سازمان‌ها را بتوانیم در طول سال رصد کرده و از موازی‌کاری و پوشش‌های همگون جلوگیری کنیم.
این مقام مسئول در وزارت ارشاد افزود: بخشی از ارزیابی در راستای عملکرد دستگاه‌ها در هفته کتاب و به میزان توفیق آنها باز می‌گردد، بخش دیگر اینکه حرف‌هایی که به لحاظ محتوایی در هفته کتاب گفته شده، نقدهای منتشره در رسانه‌ها، پیشنهادهای محتوایی و همینطور در نشست‌های تخصصی مثل نشستی که با تشکل‌های نشر بود و موارد 15 گانه‌ای که در این نشست مطرح شد باید مورد بررسی و دقت قرار گیرد؛ پیشنهاد معاونت فرهنگی این بود که یک شورای سیاستگذاری صنعت نشر شکل گیرد و بسته کامل نشر در آن بررسی شود و همه دغدغه ناشران در آن جلسه مثل نمایشگاه‌های استانی، کتاب‌های کودک، دینی، موضوع توزیع، موضوع مالیاتی و... مطرح شود؛ پیشنهاد و الگویی که معاونت فرهنگی پیش‌بینی و اقدام کرد این بود که یک شورای سیاستگذری برای حوزه نشر اتفاق بیافتد و با کمک مسئولان دولتی، صاحبنظران از بیرون و دست‌اندر کاران در حوزه تشکل‌های نشر بتوان برنامه‌ریزی کرده و در فرصت باقیمانده بتوان مواردی از آنرا به سرانجام رساند و یا افقی را ترسیم کرد که به نتیجه مشخصی در یک بازه زمانی برسیم.
وی بیان کرد: این دو دسته ارزیابی را هم به لحاظ کمی و محتوایی و کیفی می‌توان از فعالیت‌های هفته کتاب امیدوار و متصور بود که انجام شود.
* لزوم فعالیت دبیرخانه هفته کتاب در طول سال
به گفته دبیر هفته کتاب، یکسری درخواست‌های دیگر در هفته کتاب مطرح بود و اینکه رسانه‌ها به موضوع کتابخوانی کمک کنند و این مهم همواره دغدغه باشد، همه نقدها هم در راستای برجسته شدن موضوع است، اما موضوع کتاب و کتابخوانی باید در طول سال تداوم داشته باشد و ما شاهد آن باشیم.
الهیاری ضمن اشاره به اینکه البته بخشی از برنامه‌ها هم مربوط به دبیرخانه هفته کتاب است، تصریح کرد: تمام مواردی که در گزارش دبیر آمده بود مورد اهتمام معاونت هم هست، اینکه واقعا اگر بخواهیم هفته کتاب را سال به سال پربار و باشکوه داشته باشیم و بیش از این هم اهتمام از سوی از دستگاه‌ها بشود و مردم بودن کتاب را لمس کنند لازمه آن است که دبیرخانه در طول سال فعال باشد و دستگاه‌های همکار از بهمن و دی ماه بدانند که در حوزه کتاب برای سال 92 پیش‌بینی چند گونه فعالیت را باید انجام دهند.
* مهمترین انتقاد به برنامه‌های بیستمین دوره هفته کتاب
الهیاری درباره انتقادها به برخی برنامه‌های دوره بیستم هفته کتاب ابراز داشت: فلسفه برگزاری هفته کتاب و بودن و نبودن مهم است، اینکه برگزار بشود یا نشود ولو اینکه یک سهم حداقلی برای آن قایل شویم، آیا باید در حد این جرقه بماند یا نماند، این مهم بحث کلی و کارشناسی است که با توجه به حجم فعالیت‌های صورت گرفته و اتفاقات انجام می‌شود و اینکه هفته کتاب به دلیل ویژگی که دارد و متمرکز در یک نقطه مجموعه و سازمان نیست ممکن است خروجی پراکنده داشته باشد و بجای اینکه ما یک خروجی واحد را در یک نقطه ببینیم یک خروجی را با بسامدهای پایین‌تری در نقاط مختلف ببینیم و این پراکندگی ممکن است باعث شود مردم و یا افراد نقاد خروجی را کمتر ببینند.
به گفته وی، برگزاری مراسمی چون هفته کتاب که بیست دوره از آن برگزار شده نشان می‌دهد موضوع کتابخوانی موضوع مهمی است.
دبیر هفته کتاب ضمن اشاره به اینکه باید کمک کنیم کتابخوانی تبدیل به یک مسئله شود، گفت: در این صورت برای آن راهکار پیش‌بینی می‌شود و برنامه صورت می‌گیرد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه نقدهایی ممکن است به هفته کتاب وارد شود، افزود: بخشی از انتقادها ناشی از آن است که ممکن است ما تعریف واحدی از برگزاری هفته کتاب نداشته باشیم، اما افرادی که بیشتر دست‌اندر کار هستند و خود سال‌ها مجری بوده‌اند، ناشران، رسانه‌ها و خبرنگاران روی این نکته اختلاف نظری ندارند که مراسم‌هایی از این دست کمک می‌کند آن موضوع بصورت خاص برجسته شده و تبدیل به فکر و مسئله و یافتن راه‌حل شود.
وی اظهار داشت: همین که موضوعی به اسم هفته کتاب باعث می‌شود که کنار هم بنشینیم و مسایل نشر را بررسی کنیم و فکر کنیم که چگونه می‌شود جایگاه صنعت نشر را به لحاظ حرفه‌ای ارتقا داد، کتاب را به مناطق محروم رساند و رسانه‌ها چه کمکی می‌توانند انجام دهند و... اینها همه خیر و برکت‌هایی است که این موضوع هفته دارد ولو اینکه در این هفته به راهکاری نرسیم باعث می‌شود فکر کنیم و شورا و اتاق فکر تشکیل دهیم.
این مقام مسئول در وزارت ارشاد اضافه کرد: طبیعی است که رسانه‌ها و افراد صاحبنظر برای پیشبرد کار کمک می‌کند تا این فضایی که طی یک هفته ایجاد می‌شود متوقف نشده و پس از مدتی مسکوت نماند؛ ما این را به فال نیک می‌گیریم چراکه در اولین دوره که سه یا چهار مجموعه کنار یکدیگر همت به برگزاری هفته کتاب می‌کردند اما امروز به نقطه‌ای رسیدیم که تعداد دستگاه‌های همکار افزایش یافته و دستگاه‌ها با تفکرات جمعی برنامه‌هایی را ارائه و انجام می‌دهند.
مدیر اداره کتاب وزارت ارشاد یادآوری کرد: البته ممکن است فکر کنیم برخی برنامه‌ها سطحی و ممکن است تنها 200 نفر از کارمندان یک مجموعه را تحت پوشش قرار دهد، اما همین که این اتفاق می‌افتد مهم است، برنامه‌هایی در این هفته جای خود را باز کرده و مولود هفته کتاب است و بواسطه اینکه هفته کتاب خلق شده بسیاری از فعالیت‌ها در هفته کتاب برگزار می‌شود این‌هم از خیر و برکاتی است که این هفته برای حوزه کتاب داشته است.
* توضیحات الهیاری درباره عدم برگزاری نمایشگاه تخصصی کتب کودک و نوجوان
دبیر بیستمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این سوال که مصوبه شورای سیاستگذاری «هفته کتاب» این بوده که نمایشگاهی در این راستا برپا نشود، تصریح کرد: این نمایشگاه توسط تشکل‌های صنفی نشر برگزار می‌شود، برای برگزاری این نمایشگاه طبیعی است که تشکل‌ها حمایت‌هایی را می‌گیرند چرا که آنها بالقوه درآمدی برای برگزاری ندارند، در سال‌های مختلف دستگاه‌هایی که به عنوان همکار هستند بنا به آن بودجه‌هایی که در اختیا دارند نسبت به حمایت از این برنامه‌ها اقدام می‌کنند.
وی بیان کرد: چند دوره برگزاری بسیاری از این نمایشگاه‌ها هم مرهون تلاش و حمایتی بوده که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته و امسال با توجه به مباحث بودجه‌ای که وجود دارد قدری همه نهادها و دستگاه‌ها دست به عصاتر حرکت می‌کند و تلاش می‌کنند فعالیت‌ها را اولویت‌بندی کنند و تا جایی که ممکن است هزینه‌ها آنقدر که به صلاح و صرفه است اجرا کنند.
اما تصمیم‌گیری برای اینکه از این دست از کارها حمایت بشود یا نشود جزء اختیارات حوزه ستادی معاونت است، جزء اختیارات ستاد هفته کتاب نیست چون معمولا ممکن است مبلغ حمایتی که این دسته از نمایشگاه‌ها احتیاج داشته باشند یا یارانه تخصیصی بیش از آن مبلغی باشد که ستاد برنامه‌ریزی هفته کتاب می‌تواند و در اختیار دارد و می‌تواند درباره آن تصمیم‌گیری کند، این دسته از فعالیت‌ها ممکن است در هفته کتاب انجام شود، اما حمایت یارانه‌ای و مادی در حوزه ستادی معاونت صورت می‌گیرد و بنده اطلاعی ندارم که این دو فعالیت در بازه دیگری از سال برگزار می‌شود یا خیر.
وی ضمن تاکید بر این مهم که رویه معاونت فرهنگی این است تا جایی که ممکن است فعالیتی تعطیل نشود، ابراز داشت: البته یک رویه دیگر هم وجود دارد و آن اینکه اگر امکان دارد برخی فعالیت‌ها با ادغام در هم انجام شود، فکر می‌کنم این هم یک راهکاری است که دوستان مجری نمایشگاه می‌توانند از حوزه ستادی معاونت پیگیری کنند.
دبیر بیستمین دوره هفته کتاب در پایان بیان کرد: آنچه سیاست اصلی معاونت امور فرهنگی در سال‌های گذشته بوده و بر آن تاکید شده و در حال حاضر هم جزء سیاست‌های راهبردی معاونت است، بحث تقویت تشکل‌های نشر است و اینکه تشکل‌های صنفی و جمعی توسط ناشرین به این معنا تقویت شوند.
انتهای پیام/و
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
