به گزارش خبرگزاری فارس از بیرجند، توسعه اقتصادی خراسان جنوبی از موضوعاتی است که پس از تقسیم خراسان بزرگ و تشکیل استان خراسان جنوبی به مرکزیت شهر بیرجند و به ویژه در سال‌های اخیر توجه بسیاری از صاحبنظران و مدیران استان را معطوف به خود ساخته و به عنوان یک دغدغه جدی مطرح گشته است.
به نظر می‌رسد این توسعه به رغم سمت و سوی مثبت آن، حرکتی لاک‌پشتی داشته و پاسخگوی نیازهای استان بویژه مرکز استان نیست. از این رو بر آن شدیم تا نظرات صاحبنظران دانشگاهی و تعدادی از مدیران استانی را در قالب سئوالی با عنوان « الزامات توسعه اقتصادی استان، بایدها و نبایدها» جویا شویم تا از این رهگذر و با بهره‌گیری از نقطه نظرات مختلف، گامی در راستای تحقق این مهم برداریم.
در همین ارتباط گفت‌وگویی صمیمی با محمد‌علی قاسم‌زاده‌نداف، فرماندار سابق بیرجند که دانش‌آموخته رشته مدیریت استراتژیک بوده و به اعتقاد مردم و کارشناسان کارنامه درخشانی از خود در مدت زمان سه ساله مسئولیتش در فرمانداری بیرجند به جای گذارده، رفتیم که مهم‌ترین محورهای این نشست به شرح زیر است:
ملزومات اولیه توسعه اقتصادی، رفع مشکلات فرهنگی و رفتاری است
فارس: زیرساخت‌های توسعه اقتصادی استان چیست؟
به نظرم از ملزومات اولیه توسعه اقتصادی، رفع مشکلات فرهنگی و رفتاری در میان آحاد یک جامعه است.
مادام که جامعه‌ای دچار ضعف فرهنگی و رفتاری است اگر توسعه اقتصادی هم در آن رخ دهد، مقطعی و شکننده خواهد بود. اقتصاد پویا عاملیت انسان‌های باخرد، باوجدان، جمع‌گرا و مخلص را می‌طلبد و این مسیری است که برای عبور از آن باید تلاش کنیم.
خیلی‌ها سطح بالای مدرک تحصیلی و تعداد دانش‌آموختگان دانشگاهی را علت تامه و نشان فرهنگی بودن یک جامعه می‌دانند در حالی که این تنها یک روی سکه «جامعه فرهنگی» است و روی دیگر این سکه، رفتارهایی است که بر اساس عقاید و ارزش‌های دینی و انسانی و بصیرت افراد در حوزه مسائل سیاسی و اجتماعی شکل می‌گیرد.
عدم تشخیص اولویت‌ها و نداشتن دغدغه لازم برای پیگیری امور
فارس: تا چه اندازه نخبگان در توسعه استان نقش داشته‌اند؟
از الزامات دیگر در مسیر توسعه اقتصادی استان اهتمام و همگرایی نخبگان علمی و فرهنگی و متخصصان این منطقه در تعیین جدول اولویت‌های کاری و استفاده از نیروهای با انگیزه بومی است.
عدم تشخیص اولویت‌ها و نداشتن دغدغه لازم برای پیگیری امور و ظرفیت‌سازی‌های مناسب برای توسعه اقتصادی، دو فاکتور جدی در توسعه‌نیافتگی استان است.
باید بپذیریم که توسعه‌نیافتگی استان پیش از آنکه تابعی از متغیر «کمبود اعتبارات» باشد، معلول برداشت‌های ناصحیح متولیان امور استان از مفهوم توسعه و عدم تشخیص و باور الزامات مربوط به آن است.
سند توسعه خراسان جنوبی بودجه‌محور است
فارس: نمونه‌ای از اینکه مسئولان استانی برداشت اشتباهی از توسعه دارند، دارید؟
به عنوان نمونه، تدوین سند توسعه استان و شهرستان‌های تابعه به رغم زحماتی که برای آن کشیده شده، از اولویت‌های توسعه بحث نمی‌کند و عمدتاً به رشد شاخص‌های توسعه آن هم با شیبی بسیار ملایم طی مدت برنامه پیش‌بینی شده، اشاره دارد.
تا آنجا که بنده دقت کرده‌ام نگاه «بودجه محوری» به جای «برنامه محوری» یا «پروژه محوری» اولویت داشته است.
ساختاری که در آن همیشه متناسب با بودجه مصوبه در ابتدای هر سال، برنامه و پروژه تعریف می‌شود در حالی که به نظر می‌رسد برای گذر از عقب‌ماندگی موجود بایستی با در نظر داشتن اولویت‌ها، برنامه‌ها و پروژه‌های لازم تعریف و مسئولان اجرایی و نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی با پیگیری و چانه‌زنی مستمر و البته نتیجه‌بخش، به دنبال تامین اعتبارات لازم باشند.
سن اغلب مدیران خراسان جنوبی در آستانه بازنشستگی است/جوان‌گرایی در استان نشده است
فارس: جوانان در توسعه خراسان جنوبی چه نقشی دارند؟
استفاده از نیروهای متخصص، متعهد و با انگیزه بویژه جوانان که ویژگی ریسک‌پذیری و تحول‌طلبی در آنان پررنگ است (با فرض قبول درصدی خطا و تحمیل هزینه) می‌ارزد و باید به دور از شعار به آن اهتمام کرد.
جالب است که در تمام دولت‌های گذشته 34 ساله انقلاب به ویژه دولت‌های نهم و دهم شعار استفاده از جوانان در منصب‌های اجرایی و مدیریتی، شعاری پررنگ بوده است.
مع‌الوصف در حوزه استان خراسان جنوبی سن غالب مدیران یا از سن بازنشستگی گذشته و یا در مرز بازنشستگی است و جوانان این منطقه همچنان منتظر باور شدن از سوی مدیران طرفدار حفظ وضع موجود و مقاوم در برابر تغییرات بنیادین در شهرستان بیرجند و استان هستند که امیدواریم این انتظار آن قدر طول نکشد که جوان پر انرژی و به حاشیه رانده شده امروز، ورود به چرخه مدیریتی و قبول مسئولیت را در آینده دیر و بی‌فایده بداند.
ظرفیت‌های توسعه خراسان جنوبی از طبیعت تا صنعت و کشاورزی
فارس: تا چه اندازه در مباحث توسعه‌ای به ظرفیت‌های استان توجه شده است؟
بسترسازی برای بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های استان نیز از ضرورت‌های دیگر توسعه استان است.
در سال‌های اخیر این مقوله مورد کم‌توجهی و یا بی‌مهری واقع شده است. ظرفیت‌هایی همچون ظرفیت گردشگری به ویژه در حوزه کویر، ظرفیت ورزش‌های بومی و اصیل منطقه مثل شترسواری، کویرنوردی و ورزش‌های زورخانه‌ای، ظرفیت هنر و موسیقی منطقه همچون هنر قالی‌بافی و موسیقی‌های مقامی، ظرفیت بهره‌برداری از ارزش افزوده تولیدات باغی و زراعی محصولات استراتژیک منطقه مثل عناب، زرشک و زعفران، ظرفیت بهره‌برداری حداکثری از قابلیت بالای اقتصادی مرز 400 کیلومتری با کشور همسایه افغانستان که بدون تردید می‌تواند بیش از 50 درصد بیکاری استان و بویژه مرزنشینان را مرتفع سازد و رفع تعلل‌های غیرقابل توجیه مسئولان استان در زمینه موانع موجود در مسیر راه‌اندازی منطقه ویژه اقتصادی که ظرفیت ایجاد بالغ بر 20 هزار شغل را می‌تواند داشته باشد، از اولویت‌های نخست استان است.
مواردی که برشمردم از جمله ده‌ها موردی است که باید با تعصب و جدیت به آن پرداخته می‌شد که کارنامه خوبی ارائه نداده‌ایم.
این در حالی است که استان‌های همجوار همچون سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد طی 10 سال گذشته ضمن استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود، با ایجاد ظرفیت‌های جدید متناسب با نیاز و استعداد منطقه خودشان، موجبات ایجاد تغییر و تحول بنیادین و توسعه رفاه و بهبود وضع زندگی مردم خودشان را فراهم آورده‌اند.
انتهای پیام/2248/ن30/ض1002
