به گزارش خبرگزاری فارس از آبیک، نخستین و کهنترین کتابی که در آن به آتشافروزی در جشن چهارشنبهسوری اشاره شده کتاب تاریخ بخارا، اثر ابوبکر محمدبن جعفر نرشخی (286-358 ق) است که در این کتاب که به نام مزارات بخارا نیز شناخته میشود، آمده است که وقتی امیر منصوربن نوح سامانی در ماه شوال 350 قمری بر تخت پادشاهی نشست، دستور داد که هنوز سال تمام نشده در شب چهارشنبه چنانکه عادت قدیم است، آتش عظیم افروزند.
آتش در ایران قدیم مقدس و همپایه فرزند اهورا مزدا شمرده میشد از این رو پیش از نوروز به آتشکدهها میرفتند و آتش برمیافروختند و چون طبق برخی نقلها در ایران هفته نبود، این مراسم در سیصد و شصتمین روز سال (روز 26 اسفند) برگزار میشد ولی آتش افروختن و جستن از آن و شادی کردن در کنار آن، ترقه زدن و منفجر کردن مواد منفجره در چهارشنبه آخر سال، نه برهان عقلی دارد و نه دلیل نقلی و نه منفعت ملی و جز خرافه و در مواردی زیانباری غیرقابل جبران چیز دیگری نیست.
بنابر این گزارش، جریان چهارشنبهسوری، افروختن مقداری آتش و جهیدن و پرش یا عبور از آن و گفتن «زردی من از تو و سرخرویی تو از من» و سایر آداب، عادات و سنتها و رسوم نه سهمی از برهان عقلی دارد و نه بهرهای از دلیل نقلی معتبر که به علوم وحیانی برمیگردند.
البته هر موجودی که در قلمرو هستی، تکوینی حضور دارد اهل تسبیح، تمحید، سلام، سجده و طاعت در ساحت ربوبی بوده و برای هر کدام اثر ویژهای است اما قداستی برای آتش معتقد بودن یا اثر فاعل ویژهای از آن متوقع بودن یا خطری را به وسیله آن دفع کردن یا خطیری را به سمت آن جذب کردن، همگی نیازمند به حجت عقلی یا نقلی است که هر دو درباره چهارشنبهسوری مفقود هستند و صرف مناسبتهای غیر مستدل برای چنین امری دلیل قانعکننده و در خور اعتنا وجود ندارد.
آتشافروزی در چهارشنبهسوری ظلم به فرهنگ است
بر اساس این گزارش، پس آتش افروختن در چهارشنبهسوری سنتی زشت و ظلم به فرهنگ مردم بزرگ ایران است چراکه نه تنها مبنای عقلی و نقلی ندارد بلکه بر خلاف نظم، امنیت و آسایش افراد و همنوعان است و آزادی آنان را سلب میکند و آسیبها و تلفات فراوان در پی دارد.
برای نوجوانان و جوانان یک جامعه ناپسند است که پدران و مادران برای رشد و سلامت آنان از جان و سلامت خود مایه گذارند ولی آنان بر اثر جهل علمی یا جهالت عملی، خود را بسوزانند و جامعه را نیز در اضطراب فرو برند.
با توجه به اینکه در جامعه اسلامی زندگی میکنیم و برهان عقلی و دلیل نقلی هم در خصوص چهارشنبهسوری وجود ندارد پس چرا عدهای در شب چهارشنبهسوری دست به حرکات خطرناک و استفاده از مواد منفجره و ترقه میزنند و با ترساندن مردم و برای شاد کردن دلشان، افراد پیر، زنان باردار و کودکان را راهی بیمارستانها کرده و خانوادههایی را در آستانه تحویل سال نو عزادار و سیاهپوش میکنند که البته این امور زیبنده یک مسلمان نیست.
زیبنده یک فرد مسلمان این است که از این سنت زشت دست بردارد و سنتهای الهی مانند عید قربان، عید فطر، نماز جمعه و دیگر امور دینی را زنده کند.
با توجه به حدیثی از امام رضا (ع) که در کتاب عیون اخبارالرضا نقل شده است، ایشان فرمودهاند: «خدا رحمت کند کسی را که امر (سنت) ما را زنده کند» و در ادامه فرمودهاند که «اگر مردم زیباییهای سخن ما را بدانند از ما پیروی خواهند کرد» مطلوب است که انسان در مسیر اهل بیت (ع) حرکت کند تا بتواند سرنوشت خوبی را در دنیا و آخرت برای خود رقم بزند نه اینکه در چهارشنبه آخر سال با آزار و اذیت مردم، لعن و نفرین مردم را تا آخر عمرش بر خود بخرد که امیدواریم در آینده نزدیک شاهد این باشیم که مردم از این سنت دست بردارند و سنتهای فرهنگ اسلامی را در جامعه نهادینه کنند.
پینوشت: کتاب مفاتیحالحیاة آیتالله جوادی آملی
==============
گزارش: هاجر عبداللهی
انتهای پیام/77006/ق40/ظ1004