به گزارش خبرگزاری فارس از قم، حادثه بزرگ غدیر خم یکی از بزرگترین و منحصرترین وقایع تاریخ است که انسان را به این نتیجه رهنمون می‌کند که انسان باید در گفتن حق و حقیقت اصرار ورزیده و کسی می‌تواند رهبری جامعه را عهده‌دار شود که در خصوصیات، رفتار، کردار و منش به معصومین و پیامبر(ص) نزدیک باشد و حضرت محمد(ص) در حادثه بزرگ غدیر این پیام را به دنیا صادر کرد.
اخیراً شبهه‌ای در بین شیعیان در خصوص متمسک نشدن حضرت علی(ع) به غدیر در جریان غصب خلافت مطرح شده است که از این رو برآن شدیم تا پاسخ آن را در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین حسن غفاری‌فر، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) بررسی کنیم.
فارس: شبهه‌ای اخیراً در بین شیعیان مطرح شده که اگر واقعه غدیر بیانگر ولایت حضرت علی(ع) است پس چرا خود حضرت در جریان غصب خلافت متمسک به غدیر نشدند؟
غفاری‌فر: این شبهه را متشیّعین متأثر از اهل سنت، یعنی افرادی که ادعای شیعه‌گری و اهل مطالعه دین بودن دارند مطرح کرده‌اند، البته در واقع این شبهه برانگیزان سخت متأثر از اهل سنت و مستشرقین بوده و کسانی هستند که از شیعه بوده اما می‌خواهند واقعه غدیر را از اعتبار بیندازند.
به نظر من این سوال بسیار سطحی است. مثل اینکه خود پیامبر(ص) که قرآن را آوردند و بعثت اتفاق افتاده، اما مدام بخواهند بگویند من پیامبر هستم، چرا؟ چون پیامبرهستم! چون قرآن را آوردم. پیامبر(ص) خودشان را با قرآن مطرح کردند و مخاطبشان می‌دانند که ایشان قرآن را آوردند و در اینصورت استقبال درستی از این سخن صورت نمی‌گیرد.
خود واقعه غدیر موضوعیت امامت است. حضرت بگوید غدیر دلیل بر امامت است، چرا؟ چون غدیر اتفاق افتاد! مگر این قضیه مبهم یا ناشناخته بود؟ مگر مردم فراموش کرده بودند؟ فاصله غدیر تا رحلت حضرت رسول(ص) زمانی طولانی نبود که امیرالمومنین بخواهند به آن تمسک کنند و لذا استدلال حضرت امیر مجادله‌ای است، نه اثباتی.
*حضرت علی(ع) چه استدلال‌هایی را مطرح کردند؟
وقتی شیخین در مقابل انصار ادعا می‌کنند که 1. ما قریشی هستیم، 2. پیامبر(ص)قریشی است و 3. شما غیر قریشی هستید و قریش اولویت دارد، بیشترین استدلال امیرالمومنین با توجه به آیه شریفه «وَ جادِلْهُمْ بِالَّتی أحْسَنْ» همین نکته است که اگر قرار بر این است که قریشیت در بحث خلافت نقش‌آفرینی کند پس هاشمی بودن بیشتر اولویت دارد، پس این هاشمی اگر پسر عم پیامبر بود اولویتش بسیار بیشتر است و این پسر عم اگر داماد پیامبر باشد هنوز جایگاهش بالاتر و مقدم‌تر است و لذا امیرالمومنین استدلالشان به حواشی نیست، تعبیر صریح حضرت این است که شما شجره را گرفته اما ثمره را از بین بردید.
شجره که حضرت پیامبر(ص) از قریش است را گرفته اما ثمره را که علی(ع) است را رها کردید. پس اینجا اصلاً خصم به انکار غدیر برنخاست تا حضرت امیر بخواهد بگوید که شاهد می‌آورم، بلکه بحث را به حاشیه کشاندند.
فارس: آیا حضرت نمی‌توانستند از غدیر به عنوان امتیاز دیگری برای برتری استفاده کنند؟
غفاری‌فر: کسانی که این شبهه را مطرح کردند جنسشان از جنس همان افراد سقیفه است چون افراد سقیفه اصلاً ذهن را از غدیر منحرف کردند. هیچ‌‌کس در آن زمان نگفت که در غدیر منظور پیامبر (ص) دوستی با علی(ع) بود و این شبهه را بعدها مطرح کردند.
نه عمر، نه ابوبکر به هیچ عنوان نگفتند که غدیر برای اعلام دوستی پیامبر(ع) با حضرت علی(ع) بود. نگفتند به این علت که آنقدر این واقعه واضح و روشن بود که اصلاً نیاز به توضیح و تفسیر چه غلط و چه درست نداشت. به همین دلیل اصلا به سمت واقعه غدیر نرفتند و حتی از خود پیامبر اکرم (ص) نظرخواهی نکردند و فضایی را به وجود آوردند که نبی اکرم(ص) با رو به پایان بودن عمرشان، امر رهبریشان هم تمام شده و درباره انتخاب جانشینشان حق دخالت ندارند. بلکه برای مشخص کردن خلیفه شورایی تشکیل دادند و خودشان را در حدی دیدند که درباره این امر مهم و الهی اظهار نظر کنند و نتیجه این اقدام نیز مشخص است.
انتهای پیام/2258/ع40/آ3004
