به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، نشست تخصصی بررسی جایگاه کتاب در ایران و نقش یونسکو صبح امروز در دفتر یونسکو با حضور غلامعلی حداد عادل، سید عباس صالحی، محمد الهیاری، محمدرضا وصفی، علی شجاعی صائین، محمود آموزگار و محمدرضا سعید آبادی دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو و پورکیت مدیر دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران برگزار شد.
سیدعباس صالحی معاون فرهنگی ارشاد در این نشست تخصصی بیان کرد: از ابتدای بحث‌های هفته کتاب با دبیر بیست و یکمین دوره هفته کتاب صحبت کردیم که امسال در کنار مباحث نمادین نیاز به یک سری بحث‌های نرم افزاری داریم تا به معاونت فرهنگی ارشاد در دوره جدید کمک کنند.
این مقام مسئول با بیان اینکه نشست‌هایی در طول هفته کتاب برگزار شده مثل نشست‌های تخصصی خانه کتاب، نشست با هنرمندان درجه یک فرهنگی و نشست تشکل‌های نشر ابراز داشت: در این نشست‌ها مباحث خوبی مطرح شده است، در فرصتی که در این جلسه دارم سعی می‌کنم تا موفقیت‌ها و چالش‌های پیش روی نشر ایران در این سه دهه را بیان کنم.
وی با تاکید بر اینکه یونسکو به عنوان پل ارتباط فرهنگی می‌تواند موفقیت‌ها را به عنوان سند و مشکلات را با توجه به ارتباطات فرهنگی که دارد به این سو منتقل کند، تاکید کرد: افزایش عناوین کتب که بسیاری از دوستان در این جلسه به آن اشاره کردند که ما از عددهای بسیار نازل به 60 تا هفتاد هزار کتاب رسیدیم از جمله اولین موفقیت‌های نشر ایران است. افزایش ناشران از لحاظ کمیت که ما از بیست ناشر به 11 هزار ناشر مجوزدار و چهار هزار ناشر فعال رسیدیم و همچنین حوزه ناشران تخصصی که سعی ما بر این است که در معاونت فرهنگی به این حوزه نشر تحقق بیشتری ببخشیم .
معاون فرهنگی وزیر ارشاد گفت: تنوع مضمونی در عناوین کتب سومین موفقیت عرصه نشر است، افزایش قابل توجه کتاب‌های مرجع ، دانشنامه‌ها و فرهنگنامه‌ها از جمله دیگر موفقیت‌های نشر است که زیرساخت‌های تحولات حوزه علمی را فراهم می‌آورد.
* احیای میراث اسلامی ایرانی موفقیت پنجم حوزه نشر است
وی احیای میراث اسلامی ایرانی را موفقیت پنجم حوزه نشر دانست و با تاکید بر این مهم که در این 35 سال در فضای میراث، کارهای قابل توجهی را انجام دادیم، ابراز داشت: در حال حاضر فضای ایران در حوزه کتاب‌های میراثی، فضای غنی است. نشر ما در این چند سال کتاب های خوب علمی در حوزه های مختلف کم ندارد.
صالحی با اشاره به روند رو به رشد ادبیات داستانی، این روند را یکی دیگر از موفقیت‌ها عنوان کرد و گفت: در این چند سال، سبک زندگی ایرانی اسلامی، روند ادبیات و داستان ما را شکل داده است و فرهنگ ایرانی و اسلامی در داستان و شعر ما رو به رشد بوده است.
معاون وزیر ارشاد به حمایت‌های فرهنگی از حوزه کتاب هم اشاره و آن‌را موفقیت دیگر نشر ایران دانست و عنوان کرد: برحسب اطلاعات من شاید در بین رهبران سیاسی تاریخ ایران زمین، کتاب خوان یا کتاب شناس حرفه‌ای مثل رهبر معظم انقلاب، نداشته‌ایم. ایشان حمایت‌های جدی از حوزه کتاب داشته‌اند که برای فرهنگ کشور ذخیره شده است. حضور دلگرم کننده ایشان در نمایشگاه های کتاب باعث دلگرمی ناشران و اهالی حوزه نشر است لذا حمایت مسئولان سیاسی یک سرمایه برای این حوزه است.
صالحی در ادامه، تنظیم اسناد بالادستی از جمله سند مطالعه مفید در شورای انقلاب فرهنگی را یکی دیگر از موفقیت های این حوزه دانست . با تاکید بر دو رخداد مهم فرهنگی در حوزه کتاب که یکی نمایشگاه بین المللی کتاب و دیگری هفته کتاب اضافه کرد: جوایر متعدد ملی در حوزه کتاب و نکوداشت ها و چاپ مجموعه آثار مفاخر فرهنگی از دیگر موفقیت های این حوزه است.
وی با اشاره به مشکلات و نگرانی‌هایی که در این حوزه وجود دارد گفت: از مهمترین این مسائل و اولین نکته می‌توان به اقتصاد نشر اشاره کرد که ما هم در حوزه سرمایه و هم در حوزه هزینه های بالاسری دچار مشکل هستیم. این مساله اساسی که این صنعت چطور از این بیماری نجات پیدا کند مساله مهمی است و باید توجه کنیم تا صنعت نشر بتواند به حرکت خود ادامه دهد. آمارهای متعددی در بحث سرانه مطالعه وجدو دارد که ما باید این مشکل را نیز مانند مشکلات دیگر برطرف کنیم.
* عدم رعایت حقوق معنوی مولفان ، کتاب سازی، ضعف قوانین و اجرای قوانین در ممیزی کتاب را از جمله مشکلات دیگر نشر از جمله مشکلات نشر
صالحی عدم رعایت حقوق معنوی مولفان ، کتاب سازی، ضعف قوانین و اجرای قوانین در ممیزی کتاب را از جمله مشکلات دیگر نشر معرفی کرد و گفت: ما در جاهایی ضعف قانون داریم و در بضی جاها نیز در اجرای قانون ضعف داریم اما به این معتقد هستیم که قانون فصل الخطاب ما است.
وی در ادامه ضعف حضور کتاب ایران در عرصه جهانی را هم مشکل دیگر عنوان کرد و گفت: کتاب ایران در فضای جهانی مظلوم است و ما برای این که بتوانیم این آثار به زبان های دیگر ترجمه کنیم احتیاج به کار بیشتر داریم.
معاون فرهنگی ارشاد، ضعف دسترسی مخاطب به کتاب خوب و ضعف نهادهای صنفی در عرصه نشر و حضور نگران کننده بازار خرافات و ابتذال در عرصه نشر را از دیگر مشکلات حوزه نشر عنوان کرد و گفت: در حوزه خرافات ما با بحث ابتذال معنوی و اخلاقی هم مواجه هستیم .
* اگر در عرصه نشر بحث ممیزی را فصل الخطاب قرار دهیم و دیگر مسائل را فراموش کنیم به این حوزه لطمه زده‌ایم
صالحی به پاسداشت زبان فارسی اشاره و مشکلات را اینگونه عنوان کرد و گفت: مسائل نشر به این ده حوزه محدود محصور نمی‌شود اما با مطالعات بنده در این یک ماه این ده مساله جزء مسائل اصلی نشر هستند .
وی در پایان گفت: ما نباید مساله نشر را فقط و فقط در یک حوزه ببینیم و دیگر مسائل را فراموش کنیم، مثلا اگر در عرصه نشر فقط بحث ممیزی را فصل الخطاب قرار دهیم و دیگر مسائل را فراموش کنیم به این حوزه لطمه زده‌ایم. مسائل نشر یک شبکه مداری است که باید به همه آنها توجه شود تا صنعت نشر رو به جلو برود.
* شجاعی صائین: بیشترین درصد کتاب‌های چاپ شده مربوط به سال 90 و کمترین درصد مربوط به سال 60 است
علی شجاعی صائین ضمن اشاره به موضوع نشر کتاب در ایران اظهار داشت: با توسعه صنعت نشر و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات شاهد شکل‌گیری رسانه‌های مختلف اطلاعاتی نظیر چند رسانه‌ای‌ها و منابع الکترونیکی هستیم ولی نشر کتاب چاپی همچنان یکی از مهمترین بحث‌های صنعت نشر است و از اهمیت فراوانی برخوردار است.
وی گفت: نشر کتاب در ایران به تعبیری مهمترین و اصلی‌ترین صنعت فرهنگی یا یکی از مهمترین و اصلی‌ترین ارکان صنعت فرهنگی است.
وی ادامه داد: علاوه بر مواردی که مطرح شد با فاصله گرفتن از انقلاب تب و تاب جامعه فروکش کرد و عده‌ای از جوانان و مردم که بسته به ایام انقلاب کتابخوان شده بودند کم کم از کتاب فاصله گرفتند البته بسته شدن دانشگاه‌ها در جریان انقلاب فرهنگی نیز در کاهش تعداد عنوان‌ها و شمارگان کتاب در دهه شصت بی‌تأثیر نبوده است در اواخر دهه شصت به ویژه با آغاز اولین برنامه 5 ساله توسعه اقتصادی به لحاظ مرتفع شدن نسبی شرایط بحرانی، پایان جنگ، برطرف شدن برخی از تحریم‌های بین‌المللی، سامان یافتن نسبی اوضاع اقتصادی و تجاری و برقراری روابط بازرگانی و اقتصادی با تعدادی از کشورهای توسعه یافته، اقتصاد ایران وارد مرحله‌ای شد که در چارچوب برنامه‌های توسعه‌ای موفق گردید تدریجاً عدم تعادل به وجود آمده در بخش‌های مختلف را مرتفع کند و در مسیر توسعه قرار گیرد.
شجاعی صائین به مشکلات فرارو هم اشاره و گفت: یک کتاب زمانی جایگاه واقعی خود را خواهد یافت که پس از تولید خوانده شده و مورد استفاده قرار گیرد. ناکارآمدی شبکه توزیع کتاب سبب شده است بسیاری از کتاب‌های تولید شده در زمان مناسب به دست مصرف کننده علاقمند و نیازمند نرسد به همین دلیل یکی از چالش‌های اساسی صنعت نشر ایران مسئله توزیع کتاب‌ها است. تمرکز تولید و توزیع کتاب در تهران و عدم دسترسی کتاب‌فروشی‌های مستقر در شهرستان‌ها به بخش اعظم کتاب‌های منتشر شده خود مشکل مضاعفی است که سبب می‌شود محصول صنعت نشر به دست مصرف کننده نهایی نرسد.
وی افزود: درصد زیادی از ناشران کشور غیرحرفه‌ای هستند و فعالیت نشر شغل دوم یا سوم آنها است این مسئله خود مانعی بسیار بزرگی بر سر راه حرفه‌ای شدن صنعت نشر محسوب می‌شود و حمایت‌های دولتی در شکل‌گیری این گروه از ناشران که در پی استفاده از امکانات و یارانه‌های دولتی هستند بی‌تأثیر نبوده است.
مدیرعامل خانه کتاب با بیان اینکه صنعت نشر همانند صنایع پیش رو نیازمند تخصص و آگاهی از سازوکارهای اقتصادی صنعت نشر و فرایندهای تولید در بین دست‌اندرکاران نشر است گفت: اگر ناشری به علت بی‌اطلاعی و نداشتن تخصص نیازسنجی درستی از بازار نداشته و جامعه هدف و بالقوه خویش را مشخص نکرده باشد و پس از تولید، بازاریابی، اطلاع‌رسانی و تحقیق مطلوبی انجام نداده باشد محصول تولید شده به مصرف نخواهد رسید.
وی گفت: کتاب با محتوای خوب زمانی می‌تواند مورد توجه قرار گیرد که از نظر سوری هم جذابیت کافی داشته باشد.
مدیر عامل خانه کتاب گفت: یکی از مشکلات اساسی صنعت نشر پایین بودن شمارگان کتاب‌های منتشر شده است که هر روز با کاهش شمارگان متوسط پررنگ‌تر می‌شود تولید کتاب با شمارگان بالا به ناشر کمک می‌کند تا بسیاری از پدیده‌های تولید که ارتباطی به هزینه‌های مستقیم ندارد را در شمارگان کتاب سرشکن کند و در نتیجه بهای تمام شده کتاب کاهش یابد در واقع شمارگان پایین کتاب در ایران یکی از مشکلات اساسی صنعت نشر است.
شجاعی صائین در ادامه راهکارها و پیشنهادهایی را ابراز و خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات اساسی نشر ایران کمی سرمایه در گردش و ناشران است مورد دوم نگاه دست‌اندرکاران نشر به تولید کتاب است که به عنوان شغل اصلی تأثیر بسیار مثبتی در حرفه‌ای شدن نشر دارد مورد سوم مهمترین عواملی که در افزایش مصرف هر کالایی نقش ایفا می‌کند میزان تبلیغ آن در جامعه است با توجه به هزینه‌های تبلیغ در رسانه‌های جمعی باید دولت حمایت‌ها و هماهنگی‌هایی برای سهولت و ارزانی تبلیغ کتاب در این مسئله صورت دهد و ... .
این مقام مسئول یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت کتاب را نوسانات زیاد مواد اولیه و مصالح کتاب عنوان و خاطرنشان کرد: این مواد بیشتر وارداتی هستند در دوره‌های مختلف تحت تأثیر تحریم‌ها و شدت این تحریم‌ها و تأثیرات منفی آن افزوده شده است دولت می‌تواند با حمایت از کارخانه‌ها و سازمان‌های تولید کننده مواد اولیه در قالب وام‌های بلندمدت و کم بهره از افزایش قیمت دوره‌ای این اقلام که تأثیر منفی بر نشر می‌گذارد جلوگیری کند.
شجاعی صائین کم اطلاعی جامعه از آثار تولید شده را یکی از مشکلات اساسی خواند و گفت: توزیع مناسب کتاب‌های منتشر شده در سراسر کشور و دسترسی نسبتاً یکنواخت همه آحاد جامعه به کتاب در شهرها و روستاهای مختلف می‌تواند در مصرف آن و همچنین توسعه نشر تأثیر مثبتی داشته باشد.
مدیر عامل خانه کتاب یکی از مهمترین گروه‌های درگیر در چرخه زیستی هر کتاب را کتاب‌فروشی‌ها عنوان و گفت: اتحادیه‌ها و تعاونی‌های صنفی در هر حوزه‌ای می‌تواند نقش مثبتی بر فعالیت، رشد و بالندگی حوزه داشته باشد.
وی در ادامه گزارشی از وضعیت نشر بیان کرد و گفت: تعداد کل کتاب‌های منتشر شده پس از پیروزی انقلاب اسلامی 821.262 عنوان بوده که از 1853 عنوان در سال 85 به 64047 عنوان در سال 91 رسیده است بیشترین درصد کتاب‌های چاپ شده مربوط به سال 90 و کمترین درصد مربوط به سال 60 است. از مجموع کتاب‌های منتشر شده در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی 639360 عنوان کتاب تأویلی و 181905 عنوان ترجمه بوده است بیشترین تعداد کتاب‌های تألیفی و ترجمه مربوط به سال 1391 و کمترین تعداد کتاب‌های تألیفی و ترجمه مربوط به سال 60 است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: شمارگان کل کتاب‌های منتشر شده پس از پیروزی انقلاب اسلامی 3415299298 نسخه بوده است بیشترین درصد مربوط به سال 90 و کمترین درصد مربوط به سال 60 است.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
