به گزارش خبرگزاری فارس از قم، اوضاع نابسامان معماری شهری در قم داستان امروز و دیروز نبوده و مدت‌های مدیدی است که مطرح شده و خاطر مردم و زائرین و حتی رهبری را هم آزرده که چرا این شهر مذهبی کشور معماری منسجم و با اصالتی ندارد. مقام معظم رهبری سال 89 در نخستین روز سفر خود به قم در اجتماع عظیم مردمی در خصوص معماری شهر قم فرمودند: «باید در شهرسازی قم، معماری اسلامی و نماد انقلاب مورد توجه قرار گیرد چراکه قم شهر اسلام و انقلاب است.» این نکته بسیار مهمی است که معظم‌له به آن اشاره داشتند اما متاسفانه آنچه که تاکنون به اجرا درآمده کمتر رنگ و بوی معماری اسلامی و انقلابی داشته است.
در همین زمینه خبرنگار فارس در قم در گفت‌وگو با مصطفی سعادت‌طلب رئیس کمیسیون امور زیربنایی شورای اسلامی شهر قم به بررسی وضعیت معماری در این شهر پرداخت که در ادامه می‌خوانید...
فارس: وضعیت معماری اسلامی ایرانی در قم چطور است؟
سعادت‌طلب: بحث معماری اسلامی موضوع بسیار گسترده و پیچیده‌ای است که با یک طرح نمی‌توان به نتیجه‌ای رسید و کار همه جانبه در این زمینه را می‌طلبد. نمی‌توان با یک طراحی ساختمان، معماری اسلامی به وجود آورد بلکه با مجموعه بحث‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و علمی می‌توان در ایجاد معماری اسلامی ایرانی قدم برداشت. وضع موجود شهر قم اصلاً خوب نبوده و از جنبه‌های مختلف با معماری ایرانی اسلامی فاصله زیادی دارد؛ یکی از مهمترین دلایل آن نیز فاصله گرفتن از اصول طراحی است، مثلاً یکی از فاکتورهای مهم در اصول طراحی رعایت عدالت است که در گذشته در معماری اسلامی مورد توجه قرار می‌گرفت.
فارس: در مورد رعایت عدالت در معماری شهری بیشتر توضیح دهید؟
سعادت‌طلب: مثلاً یک ساختمان و یا مدرسه علوم اسلامی و دینی در قم ساخته می‌شود که نیاز به 100 واحد پارکینگ دارد اما مجریان طرح‌ها پارکینگ‌ها را حذف کرده و در نتیجه این کار افراد مراجعه کننده به این مرکز مجبور هستند ماشین‌های خود را در خیابان پارک کنند و برای ساکنین آن منطقه مزاحمت ایجاد می‌کنند؛ این یک نمونه کاملاً ساده و قابل بیان و مغایر با اصول معماری اسلامی است.
فارس: یعنی دین در معماری امروز شهر قم نقشی ندارد؟
سعادت‌طلب: موضوع این است قبل از اینکه به دنبال معماری اسلامی باشیم باید یک مسلمان واقعی نه صرفاً شناسنامه‌ای باشیم. مسلمان واقعی به فکر برادران و اطرافیان خود بوده و به منافع آن‌ها احترام می‌گذارد، اگر اینطور فکر و زندگی کنیم طبیعتاً این امر در معماری ما هم تجلی پیدا می‌کند.
فارس: برای رسیدن به شهر ایده‌آل چه کارهایی باید انجام داد؟
سعادت‌طلب: نخستین و ساده‌ترین گامی که باید برای رسیدن به معماری ایرانی اسلامی برداشت رعایت ابتدایی‌ترین اصول و قواعد شهرسازی است که متاسفانه همین گام اول را درست انجام نداده‌ایم. بحث دوم پرداختن به سلامتی مردم از نظر جسمی، روحی و روانی در راستای معماری اسلامی ایرانی است. وقتی شهری یک میلیون نفر ساکن دارد مسئولان وظیفه دارند به سلامت آن‌ها اهمیت داده و مواردی که در سلامتی آن‌ها موثر است را رعایت کنند از جمله ایجاد فضاهایی با کاربری‌های مختلف مثل فضای سبز، فرهنگی، ورزش، علمی آموزشی و ...، اما در این زمینه مشکلات زیادی وجود داشته و کاربری‌ها در سطح شهر درست توزیع نشده است. برای مثال خیلی از افراد و دانش‌آموزان برای رفتن به فضای آموزشی مطلوب مجبور هستند به نقاط مختلف شهر رفته و از آن‌ها استفاده کنند در حالی که اگر توزیع عادلانه فضا در شهر وجود داشته باشد بسیاری از سفرهای بی‌مورد از بین خواهد رفت. در نهایت وقتی یک شهر مطلوب داشته باشیم احساس و روح ما در شرایط آرامش و آگاهی قرار گرفته و بحث تعالی افراد مطرح می‌شود که به سلامتی روانی برمی‌گردد.
فارس: این سئوال برای خیلی‌ها مطرح شده که دلیل اصرار و الزام بر معماری اسلامی ایرانی چیست؟
سعادت‌طلب: این روزها برداشت غلطی که از موضوع می‌شود موجب شده خیلی‌ها فکر کنند هدف از این بحث رسیدن به معماری اسلامی ایرانی است در صورتی که هدف آرامش، آسایش و تعالی جامعه و مردم است. چون ما ایرانی و مسلمان هستیم طبیعتاً در بعد شهرسازی از معماری اسلامی ایرانی برای رسیدن به هدف خود استفاده کرده‌ایم و در واقع مطرح شدن این بحث وسیله‌ای برای رسیدن به هدفمان بوده است، مانند موضوعات دیگر مثل اقتصاد اسلامی و ... که همه این‌ها در کنار یکدیگر ما را به هدف غایی یعنی جامعه اسلامی و در نهایت تعالی افراد می‌رساند، پس با این اوصاف معماری اسلامی ایرانی یک وسیله و نه یک هدف برای ما محسوب می‌شود.
فارس: شهرداری و شورای شهر قم چه کارهایی در این زمینه برای تغییر معماری شهر به معماری اسلامی انجام داده‌اند؟
سعادت‌طلب: گام‌های خوبی در این زمینه برداشته شده از جمله بازنگری طرح تفصیلی شهر قم که در این طرح تفصیلی جدید اصول معماری اسلامی ایرانی بیشتر لحاظ شده است. نظارت بیشتر بر طرح تفصیلی جدید که در آن به شهرداری دستور داده شد این است که نظارت بر ساخت و سازها قوی، متمرکز و کارشناسی‌تر صورت گیرد تا طرح تفصیلی بهتر انجام شده و عدالت در شهرسازی با نظارت قوی‌تر عملیاتی شود. موضوعات دیگر در دست بررسی شامل عبور و مرور و دسترسی مناسب شهروندان به فضاهای مختلف، بحث ترافیک شهری و سیمای شهری است تا با استفاده از این موارد در اجرای معماری اسلامی ایرانی در شهر قم موثر باشیم.
فارس: سازمان نظام مهندسی چقدر در اجرای معماری اسلامی ایرانی در قم می‌تواند، موثر باشد؟
سعادت‌طلب: نظام مهندسی با توجه به وظایف طراحی و نظارت در شهرسازی و معماری طبیعتاً وظیفه مهمی در این امر بر عهده دارد، البته قبلاً کمیته‌ای هم با این عنوان تشکیل شده بود که الان فعالیت زیادی ندارد ولی نظام مهندسی جای کار زیاد در اجرای معماری اسلامی ایرانی دارد.
=============
گفت‌وگو از نجمه عزتی
=============
انتهای پیام/2258/م40/آ3004
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
