به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، شاید بتوان با مطالعه کتب مختلف تا حدودی از نحوه زندگی، مشاغل، قیافه‌ها، پوشش، ابزار و آلاتی که در زندگانی روزمره، آئین‌ها، مکان‌ها و جاهای مخصوص اطلاعاتی بدست آورد، اما بدون شک حضور در موزه‌های مردم‌شناسی بهترین راه برای شناخت و آشنایی بیش از پیش گذشتگان است...
منهای جنبه‌های مستقیم تحقیقی و فرستادن گروه‌های محقق به نقاط و خطه‌های مختلف ایران و بررسی در قیافه و لباس و ابزار و آلات زندگی و آئین‌ها و عادت‌های مردم که زمینه‌های اصلی دانش تازه و شیرینی به نام مردم‌شناسی را تشکیل می‌دهد ایجاد موزه‌هایی با همین منظور در تهران و دیگر مراکز استان شکل گرفت تا هم وسیله‌ای برای تحقیق و بررسی اهل پژوهش باشد و هم محلی برای تدریس مردم‌شناسی به دانشجویانی علاقمند و مشغول به تحصیل در این رشته..
موزه مردم‌شناسی در شهر سنندج مرکز استان کردستان نیز با همین نگاه و هدف راه‌اندازی شد و امروز به عنوان یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری در استان مورد توجه جمع زیادی از مسافران و گردشگران داخلی و خارجی است...
در میان انبوه آثار و جاذبه‌های فرهنگی و باستانی کردستان شاید کمتر اثری را بتوان یافت که در کنار جاذبه‌های تاریخی و میراثی خود دنیایی از یادها و خاطره‌های نوستالژیک و البته ملموس از شور و شعور ماندگار هنر و ادب را ارزانی روح لطیف و جسم ماشینی و مچاله در آهن و دود و سیمان بشر امروز کند و برای مدتی هرچند کوتاه او را تا اعماق خاطره‌هایی که شاید عمری هزار ساله دارند، بکشاند.
بهترین جا برای سیر در دیروزهای دورگذر از موزه و اماکن تاریخی است که زمانی نبض حیات در حیاط‌ها و دالان‌های بزرگشان در تب و تاب بود.
موزه مردم‌شناسی مناطق کردنشین یا «خانه کرد» بزرگترین موزه مردم‌شناسی مربوط به یک قوم در ایران است و به عنوان نمادی از هویت فرهنگی اقوام کرد و گنجینه مردم‌شناسی مردم کرد از با ارزش‌ترین آثار فرهنگی و تاریخی کردستان محسوب می‌شود.
عمارت آصف 4 هزار مترمربع عرصه و اعیانی دارد و در زمره خانه‌های اعیانی مسکونی مورد توجه در معماری مسکن است که در سال 1375 به شماره 1822 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
شکل‌گیری عمارت‌آصف به چهار دوره تقسیم می‌شود. دوره نخست مربوط به بخش شمالی شامل تالار تشریفات، اتاق‌ها و راهروهای طرفین و قسمتی از فضاهای بخش شرقی مربوط به دوره صفویه است. ضلع‌های شرقی و غربی حیاط بیرونی و حمام عمارت‌خانه آصف مربوط به دوره دوم و نیمه نخست دوره قاجار است.
احداث فضاهای اندرونی، سردر ورودی نیم هشتی و بازسازی بخش غربی تالار تشریفات نیز مربوط به دوره سوم آن یعنی سال‌های 1312 تا 1316 هجری شمسی برمی‌گردد.
دوره چهارم شکل‌گیری عمارت آصف نیز مربوط به سال‌های 1378 تا 1382 است که شامل مرمت تمامی قسمت‌های عمارت، تعویض سنگفرش کف حیاط، ساخت دوباره حیاط مستخدمان به شکل امروزی است.
این عمارت در برگیرنده بخشی از پروژه فرهنگی خانه کرد، شامل فضاها و غرفه‌های نمایشی موزه است، که یکی از قدیمی‌ترین بناهای شهر سنندج محسوب می‌شود و در خیابان امام خمینی، نزدیک مسجد دارالاحسان قرار دارد و توسط میرزا علی‌نقی خان لشکرنویس در دوره صفویه احداث شده است.
کمی پایین‌تر از مسجد جامع سنندج دربی قدیمی در دل چند پاساژ و مغازه قرار دارد که به محض پا گذاشتن بر روی نخستین پله آن بوی سال‌های دور گذشتگان را استشمام خواهی کرد چراکه نبض زمان در پشت درب اصلی این عمارت با گذشتگان گره خورده است..
از پله‌ها یکی پس از دیگری پایین می‌روم تاریکی دالان خود به خود انسان را برای لحظه‌ای به گذشته گره می‌زند چند سردیس و مجسم از مشاهیر کردستان در پشت قاب ویترین‌ها نظرم را به خود جلب می‌کند، کمی جلوتر می‌روم صدای موسیقی کردی و بومی نان محلی و آش دوغ با صدای شرشر آب فضا را پر کرده است..
اینجا سفره‌خانه سنتی عمارت است با سبکی قدیمی چند نفر در گوشه‌ای از حیاط مشغول پخت نان سنتی و آن دیگری دیگ آش دوغ را هم می‌زند...
بوی نان تازه و صدای پرندگان از یک سوی و خنکای آب حوض انسان را به آرامشی خاص دعوت می‌کند این سفره‌خانه سنتی ویژه عرضه غذاهای بومی و محلی استان کردستان است و بیشتر غذاهای محلی استان که در مسیر فراموشی قرار گرفته‌اند در آن پخت و به مردم به ویژه مسافران و گردشگران کردستانی عرضه می‌شود.
در کنار این سفره‌خانه، نمایشگاه دائمی عرضه صنایع‌دستی کردستان و سایر نقاط کشور در راستای توجه بیشتر به صنایع‌دستی دایر شده است.
از درب سفره‌خانه سنتی که بیرون می‌روم به فاصله چند قدمی با پایین آمدن از چند پله به حیاط بزرگی وارد می‌شوی حیاطی با درختان و باغچه‌های زیبا حوض بزرگ...
مکتب‌خانه، قلاب‌بافی، زیورآلات، بخش کشاورزی، مشاغل و فنون، بخش اسناد، نگارخانه، حیات ورودی، حمام، غرفه‌های زندگی شهری،عکس‌های تاریخی، اتاق خان، بخش پوشاک، غرفه شکار، غرفه صنایع‌دستی، غرفه بخش مطبخ زندگی روستایی، کتابخانه و مرکز اسناد از قسمت‌های مختلف موزه است.
درهای قدیمی
این بنا علاوه بر دالان ورودی، سر در نیم هشتی و اتاق تقسیم آب دارای چهار حیاط بیرونی، اندرونی، مستخدمین و مطبخ است.
حیاط بیرونی که حیاط اصلی است، دارای پلانی مستطیل شکل و دو ایوان و آب‌نما و باغچه با طرح چهار باغ است و در ضلع شمالی آن تالار اصلی با تزئینات منحصر به فرد شامل گچ‌بری‌ها، مقرنس‌کاری و اروسی زیبا و پرکاری با نقوش هندسی قرار دارد.
در پشت ایوانک تالار با اروسی بسیار زیبا و دارای طرح اسلیمی است و دو اتاق نیز در طرفین آن قرار دارد.
هر کدام از حجره‌ها را که وارد می‌شویم انگار پا به دنیای گذشتگان گذاشته‌ام، زندگی‌های ساده و بی‌الایش کرسی در وسط اتاق پهن است و نلبعکی‌های قدیمی بر روی آن سوار هرچند حاضرین در اتاق ماکت‌های به شکل انسان هستند اما انگار بوی صفا و صمیمیت گذشتگان در همین تندیس‌ها جا خوش کرده...
ساخت گیوه
ساخت گیوه یا همان کلاش به زبان کردی دارای ویژگی‌های خاصی است که موجب شده در زمان کنونی که انواع و اقسام کفش‌های کارخانه‌ای بازار پاپوش کشور را در اختیار گرفته‌اند هنوز هم به عنوانی کفشی عمومی و نه تزئینی مورد استفاده قرار گیرد.
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد کلاش این است که این پای افزار چپ و راست ندارد و فرد می‌تواند هر لنگه از کلاش‌ها را در هر یک پاهایی که دوست دارد، بپوشد.
این ویژگی ممتاز پیش از این در تمامی انواع گیوه‌ها دیده می‌شد اما مرور زمان و استفاده از زیره‌های ماشینی عاملی شد تا اکنون این امر به ویژگی منحصر به فرد کلاش تبدیل گردد.
هر چند گرد و غبار زمان امروز بسیاری از مشاغلی را که در موزه مردم‌شناسی سنندج وجود دارد محو کرده و کمتر اثری از آنان باقی گذاشته است اما بدون شک وجود چنین اماکنی که بیان‌کننده تاریخ، آداب و سنن یک قوم است می‌تواند بستری برای آشنا شدن نسل‌های آینده با گذشتگان باشد...
-------------------------
گزارش از شیرین مرادی
-------------------------
انتهای پیام/79002/س30/ف4004
