«دمیتری پاپف»، مدیر نمایندگی مرکز مطالعات استراتژیک روسیه در منطقه «اورال» در یادداشتی اختصاصی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه قرار داد، ضمن ابراز نگرانی نسبت به وقوع چالش‌های امنیتی جدید در منطقه آسیای مرکزی، تهدیدات بیولوژیکی را یکی از مهمترین چالش‌های حال حاضر منطقه دانست. متن این یادداشت به شرح زیر می‌باشد:
علاوه بر خطرات گذشته در آسیای مرکزی، چالش‌های امنیتی جدیدی نیز در منطقه در حال به وقوع پیوستن است که گذشت زمان اهمیت آنها را برای ما مشخص خواهد کرد. یکی از این تهدیدات، تهدید بیولوژیکی است.
«کنوانسیون منع سلاح بیولوژیکی و سمی» مربوط به ایالات متحده و اتحاد جماهیرشوروی رسما در سال 1972 آغاز به کار نمود، با این حال، اجرای آن در عمل نتوانسته است یک مکانیسم تأیید و بررسی دقیق را در این زمینه ایجاد نماید.
در سال 2001، روسیه هماهنگ با دیگر کشورهای در حال توسعه، پروتکل منع استفاده از سلاح‌های بیولوژیکی را ارائه داد. اما دولت آمریکا، نه تنها حاضر به امضای پروتکل نشد بلکه حتی به طور کامل از مذاکرات کناره‌گیری و اقدام به بهره‌برداری از سیستم طرح‌های بسته بیولوژیکی-نظامی جدید در سراسر جهان نمود. در سال‌های اخیر، این پروژه‌ها در مرزهای روسیه، ایران و چین به وضوح دیده شده است؛ پنتاگون اقدام به بهره‌برداری از آزمایشگاه‌های بیولوژیکی در گرجستان و اوکراین کرده است و همچنین به تازگی پروژه جدیدی را در آسیای مرکزی و قزاقستان راه‌اندازی نموده است.
وزارت دفاع آمریکا نیز ساخت یک آزمایشگاه مجهز بیولوژیکی دارای یک سیستم دوگانه را در قزاقستان آغاز کرده است؛ طبق تخمین کارشناسان صنعت روسیه، نه تنها این یک تهدید مستقیم برای امنیت ملی کشورهای عضو «سازمان پیمان امنیت جمعی» به حساب می آید، بلکه حتی ایران و چین را نیز تهدید می‌کند.
همچنین آزمایشگاه مرجع مرکزی «CRL» آمریکا، در مرکز علمی قرنطینه بیماری‌های مشترک انسان و دام در «آلماتی» پایتخت قزاقستان در حال ساخت است. کار ساخت و ساز این مرکز در سال 2010 آغاز شد، اما در واقع به تازگی به اوج خود رسیده است و قرار است در سال 2015، این آزمایشگاه راه‌اندازی شود. «ناتو» نیز همزمان، مبلغ 60 میلیون دلار برای ساخت آزمایشگاهی در قرقیزستان، به کانادا اختصاص داده است.
با وجود اهداف اعلام شده از ایجاد این آزمایشگاه در قزاقستان، به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها قصد دارند از ممنوعیت تحقیقات بیولوژیکی-نظامی برای تحقق اهداف خود در جهت مقابله با روسیه، ایران و چین استفاده کنند؛
وزارت دفاع ایالات متحده هزینه‌های ساخت این مجموعه را تقبل کرده است. هزینه (108-102 میلیون دلاری) آن، که به مقدار قابل ملاحظه‌ای بیش از هزینه‌های استاندارد است، هزینه استقرار تجهیزات با کاربرد متفاوت و دوگانه است.
شمار کارکنان تخمینی این آزمایشگاه (250 نفر)، 10 برابر پرسنل مورد نیاز برای ساخت آزمایشگاه خدمات شهری با اهداف مشخص شده است و این مغایر با استاندارد سازمان جهانی بهداشت «WHO» به شمار می‌رود.
«قنات آلیبیکوف» میکروبیولوژیست نظامی شوروی سابق، که همکارانش وی را یک وطن‌فروش مرتد می‌دانند، به صورت بسیار بحث برانگیزی به عنوان رئیس طرح ساخت و ساز CRL-آمریکا- منصوب شد. وی در سال 1992 به ایالات متحده مهاجرت و در آنجا به افشای جزئیات برنامه بیولوژیکی نظامی اتحاد جماهیر شوروی پرداخته و سپس خود را یک شهروند آمریکایی خوانده بود.
ساخت آزمایشگاه CRL آمریکا در بزرگترین شهر قزاقستان (به اصرار مقامات آمریکایی) و در یک منطقه زلزله‌خیز در مجاورت مناطق مسکونی و مرکز بزرگ حمل و نقل شهری، از نقطه نظر امنیت شهروندی یک اقدام خصمانه محسوب می‌گردد.
علی‌رغم این‌که وزارت بهداشت قزاقستان ادعای انتقال آزمایشگاه پس از اتمام کار را کرده است، پروژه‌های مشابه نظامی و امنیتی نیز با پرسنل خارجی در سایر کشورها به رهبری واشنگتن فعالیت می‌کنند.
این در حالی است که در این مناطق، دسترسی مستقیم به مراقبت‌های بهداشتی شهروندی وجود ندارد. به عنوان مثال می‌توان به آزمایشگاه روستای «آلکسیوکا» در نزدیکی «تفلیس» که سرپرست سابق سازمان اطلاعات گرجستان «آنا ژوانیا» ریاست آنجا را به عهده دارد، اشاره کرد.
اگر نگرانی های نامبرده درست باشد، در آن صورت ساخت این آزمایشگاه در قزاقستان اجازه می‌دهد که پنتاگون اهداف زیر را در این کشور دنبال کند:
- جمع آوری اطلاعات در موارد میکروارگانیسم‌های ارضی برای ایجاد نسل جدیدی از سلاح‌های تهاجمی بیولوژیکی بسیار مخرب علیه روسیه، ایران و چین (با توجه به شرایط اقلیمی، ویژگی‌های گیاهان و جانوران و کانال‌های توزیع پاتوژن‌ها و غیره).
- دریافت و پردازش اطلاعات برای پنتاگون در جهت ساخت آزمایشگاه از طریق ایستگاه‌های زیستی ناحیه‌ای متعدد که با تخصیص اعتبارات ایالات متحده برای مناطق مختلف قزاقستان صورت می‌گیرد؛
- انجام عملیات خرابکاری در جهت خسارت وارد کردن به اقتصاد (نابودی دام، بی‌اعتبار کردن محصولات در بازارهای جهانی) و پتانسیل انسانی روسیه، ایران و چین (کاهش ایمنی، ظرفیت تولید و غیره).
یکی از این خرابکاری‌ها شیوع تب خوکی آفریقایی در سال 2013 در جنوب و مرکز روسیه بود. ( که به احتمال زیاد با وجود مقاومت غیرمعمولی در عرض‌های جغرافیایی شمالی، CRL آمریکا در گرجستان توانست این ویروس را واکسینه کند). جسارت و قاطعیت آمریکا شاهدی بر این واقعیت است که عملیاتی مشابه را به طور گسترده، نه فقط در خارج از کشور، بلکه حتی در نزدیکی مرزهای خود در کوبا نیز در دست اجرا دارد؛
- تقویت وابستگی سایر کشورها به صنعت محصولات دارویی غرب، ارائه مواد مخدر در برابر بیماری‌های مصنوعی توسط شبکه‌ای وابسته به CRL آمریکا؛
- دور زدن محدودیت‌های اعمال شده توسط کنوانسیون منع توسعه، تولید و انباشت سلاح‌های بیولوژیکی «BWC» در سال 1972، منع بازرسان خارجی از دسترسی به امکانات در خارج از قلمرو ملی؛ هراس نداشتن از تظاهرات مردم آمریکا و عواقب تخطی از قوانین ایالات متحده در این زمینه.
خطرات فوق، تبادل آزاد کالا بین روسیه و قزاقستان را در چارچوب اتحادیه گمرکی، مهاجرت نیروی کار از آسیای مرکزی و پیدایش بیماری‌های بالقوه خطرناک (به‌ویژه شیوع برخی بیماری‌های خطرناک نظیر سیاه زخم و طاعون در قزاقستان و قرقیزستان که در اوت سال 2013 برای اولین بار پس از سال1981، جان یک نوجوان راگرفت) را تشدید کرده است.
در اینجا لازم است اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی و دیگرکشورهای علاقمند هرچه زودتر به روشن کردن وضعیت آینده و شرایط کاری CRL آمریکا در قزاقستان توجه کنند. عدم شفافیت این موضوع باعث نگرانی‌های زیادی شده است. (به عنوان مثال، روزنامه نگاران قزاقستان ثابت کردند که مقامات شهری آلماتی، اطلاعات کافی راجع به پروژه شرکت آمریکایی-AECOM- مرکز پیمانکار این طرح ندارند).
توسعه و اتخاذ توافق‌نامه‌ای در اقدامات حفاظت بیولوژیک در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی، منع فعالیت بیولوژیست‌های نظامی کشورهای ثالث (درجهت منافع کاری خود) درقلمرو کشورهای عضو و ارائه مکانیسم از جمله اقدامات ضروری در این راستا به نظر می‌رسد. (در زمینه این فعالیت‌ها می‌توان به پروتکل گسترش امکانات نظامی در خاک کشورهای توسعه یافته سازمان پیمان امنیت جمعی با رضایت اعضای این سازمان اشاره داشت).
در همین راستا، گسترش همکاری با ایران و چین در زمینه مسائل مربوط به دفاع بیولوژیکی، به‌ویژه تبادل اطلاعات در مورد تهدیدات منطقه‌ای و کار دیپلماتیک مشترک امری ضروری محسوب می‌گردد. در نهایت، می‌توان ارائه کمک‌های فنی و جایگزینی تجهیزات CRL از طرف دولت روسیه به قزاقستان و دیگر پروژه‌های بیولوژیکی را به منظور تدوین عملیات مشترک مؤثر دانست.
در پایان ضرب المثل روسی «پنیر رایگان، فقط در تله موش است» که بیان‌کننده در دام افتادن یک سری کشورهای خاص در تله پنتاگون است را یادآور می شوم؛ در واقع مردم ما نیازی به دلسوزی‌های پنتاگون به عنوان یک سازمان خیریه ندارند.
انتهای پیام/ز
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
