به گزارش خبرگزاری فارس از همدان، دیار تاریخ و تمدن ایران‌زمین با قدمت 3 هزار ساله خود، دارای آثار تاریخی بسیاری است که در همهمه گذر ایام، گم شده و شاید کمتر کسی در عبور از کوچه پس کوچه‌های هگمتانه بدان بیاندیشد.
هر روز با مشغله‌هایی که روزمرگی ما را در برگرفته از کنار این اماکن تاریخی که بسیار جذاب و جالب توجه است، می‌گذریم و اکنون به سرانجام مطلوب نرسیدن برخی از این اماکن تاریخی جای سئوال دارد.
6 خیابان منتهی به میدان مرکزی همدان هر کدام از قدمت بالایی برخوردار است و خانه‌های قدیمی واقع شده در آن، هر روز بیشتر از گذشته در غبار فراموشی، از یاد می‌روند.
بافت سنتی و معماری اصیل ایرانی در این خانه‌ها مشهود است که برخی با معماری خاص خود می‌توانند به فرهنگسرا و یا مراکز فرهنگی تبدیل شوند اما در حال حاضر وضعیت نابسامانی دارند.
در و دیوار این خانه‌های قدیمی گویای قدمت و معماری اصیل آن است اما این دیوارها نیز دیگر رنگ و لعاب روزهای اوج خود را گذرانده‌اند و اکنون در بین ساخت و سازهای جدید دیگر به چشم نمی‌آیند.
این خانه‌ها سال‌هاست با در بسته، تنها نظاره‌گر تحولات اجتماعی هستند و گویا صاحبان و مالکان آنها نیز دیگر به فکر آنها نیستند زیرا بسیاری از آنها خارج از همدان زندگی کرده و برای تعیین تکلیف این اماکن اقدامی نمی‌کنند.
این خانه‌ها که زمانی خانواده‌ها در آنها زندگی می‌کردند امروز به عنوان بناهایی با هویت ملی و فرهنگ اصیل هر شهر و کشوری محسوب می‌شوند که نباید موجب دفن آنها زیر خروارها خاک شد و تنها راه ممانعت از آن «حفاظت» است و «مرمت»؛
در گزارشی که در سال 92 توسط خبرگزاری فارس از این خانه‌ها تهیه شد، میراث فرهنگی همدان اعلام کرد «اگر این خانه‌ها که اکنون به یک مکان تاریخی تبدیل شده‌اند، به این اداره کل واگذار شود، میراث فرهنگی ضمن حفاظت از بنای آنها، اقدام به ثبت این اماکن در فهرست آثار ملی نیز خواهد کرد».
برای اطلاع از چند و چون اقدامات انجام شده از آن سال تاکنون، با معاون میراث فرهنگی همدان به گفت‌وگو نشستیم.
بهرام توتونچی با بیان اینکه برخی از خانه‌های قدیمی مالکیت خصوصی دارند، افزود: برای خانه‌های خصوصی فرمی در نظر گرفته شده که در صورت محرز شدن مالک آن، فرد می‌تواند اقدام به تکمیل فرم ثبت ملی اثر خود کند.
وی با بیان اینکه پرونده آن اثر پس از بررسی به سازمان مرکزی ارسال می‌شود، افزود: با تأیید پرونده؛ اعتباری نیز برای بازسازی این اثر اختصاص مییابد.
معاون میراث فرهنگی همدان با بیان اینکه در سال 93 سه خانه قدیمی مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت، اظهار کرد: در حال حاضر پیمانکاران در سه «خانه سیفی»، «خانه فیضی» و «خانه احمدی» در حال انجام کار مرمت هستند.
وی با بیان اینکه «خانه صابریون» جزو آثار بخش خصوصی است، افزود: اما از خانه‌هایی که در بخش دولتی است می‌توان به ساختمان «عمارت سوخته» دانشگاه بوعلی و باغ آموزش و پرورش معروف به «پله چوبی» واقع در خیابان فرهنگ اشاره کرد.
توتونچی گفت: در حال حاضر باغ نظری، خانه ضرابی، خانه صمدیان، خانه لطفعلیان در ملایر و خانه قدوسی در نهاوند در مالکیت میراث فرهنگی هستند که با توجه به مسئولیت اداره، با برنامه‌ریزی از آنها حفاظت می‌شود.
وی اضافه کرد: «عمارت شیروانی» نیز یکی دیگر از خانه‌های تاریخی همدان است که آموزش و پرورش استان در آن مستقر شده و بسته به اعتبار هر چند سال یکبار به آن رسیدگی می‌شود.
معاون میراث فرهنگی همدان با بیان اینکه از عمارت‌های تک بنا در همدان چندین مورد داریم، افزود: یکی از مشکلات موجود برای حفظ این خانه‌ها این است که وقتی این آثار به دست وراث می‌افتد، بر اساس حقوق مالکیت این بناها، ناخواسته زمینه‌ای ایجاد می‌شود که باید تعیین تکلیف شوند.
معاون میراث فرهنگی همدان با اشاره به مالکان بخش خصوصی خانه‌های قدیمی یادآور شد: وقتی اثری به صورت ارث بین فرزندان یک مالک تقسیم می‌شود همین موضوع ممکن است زمینه به خطر افتادن ساختار بنا را ایجاد کند.
وی بیان داشت: از سوی دیگر شاید ساختار این بنا دست‌نخورده باقی بماند اما ممکن است رها کردن بنا توسط مالکان، منجر به متروکه شدن و صدمه دیدن آن شود.
توتونچی ادامه داد: شوک تقسیم ارث، موجب وارد شدن صدمه کالبدی و تخریب بنا شده و رسیدگی به ساختمان نیز با خلل و خلأ مواجه می‌شود.
وی با بیان اینکه یکی از موارد مشکل‌زا در این خانه‌ها وارد شدن صدمه از ارث است، افزود: در گذشته مکانیزمی مبنی بر خرید خانه‌های قدیمی دارای ارزش و شاخص وجود داشت که بر این اساس تعداد انگشت‌شماری از این آثار خریداری شد.
معاون میراث فرهنگی همدان با بیان اینکه در کشور نیاز به تخصیص یارانه به فرهنگ داریم، گفت: فرهنگ چیزی نیست که به راحتی بتوان آن را در جامعه نهادینه کرد و باید یارانه فرهنگی در مقاطع زمانی مختلف هزینه شود.
این روزها خانه‌های قدیمی بسیاری در محلات دارای بافت کهن همدان وجود دارد که یا از جانب مالکان و یا از سوی مسئولان طرد شده‌اند، شاید باید گفت این بناها هنوز امیدوارند و برای سرپا ماندن چشم به روزهای خوش دوخته‌اند.
اما مسئله مهم دیگر در بحث خانه‌های قدیمی، اینکه سازمان زیباسازی شهرداری همدان در راستای زیباسازی شهر اقدام به طراحی و نقاشی‌هایی بر روی در و دیوار کثیف و نامتعارف شهر می‌کند اما با توجه به اینکه این خانه‌ها مالک خصوصی داشته و بنای تاریخی به حساب می‌آیند نمی‌توان بر روی آنها اقدامی انجام داد.
ای کاش هر چه سریع‌تر این خانه‌ها به نوعی تعیین تکلیف شوند تا ضمن زیباسازی چهره شهر، این خانه‌ها نیز سروسامان بگیرند.
انتهای پیام/89003/غ30/چ3000
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
